Mese~na informacija 12 / 2006

Narodna banka na Republika Makedonija Direkcija za istra`uvawe Mese~na informacija 12 / 2006 Fevruari, 2007 godina

S O D R @ I N A Pozna~ajni ekonomski nastani i promeni vo zakonskata regulativa vo Republika Makedonija vo dekemvri 2006 godina 4 I. Dvièwa vo realniot sektor 6 II. Monetarni dvièwa 8 III. Nadvore{notrgovski i devizni dvièwa 10 Prilog tabeli 13 3

Pozna~ajni ekonomski nastani i promeni vo zakonskata regulativa vo dekemvri 2006 godina Na 1 dekemvri pod pokrovitelstvo na Evropskata komisija se odrà vtorata Ministerska konferencija za razvoj na transportnata mreà vo Jugoisto~na Evropa na koja ministrite za transport na zemjite od JIE potpi{aa Rezolucija za razvoj na glavnata regionalna transportna mreà vo JIE i Deklaracija na Ministrite za transport na èleznici. Na 8 dekemvri vo Riga be{e potpi{an Dogovor za izbegnuvawe na dvojnoto odano~uvawe me u Makedonija i Letonija, koj se o~ekuva da pridonese za zajaknuvawe na ekonomskata sorabotka me u dvete zemji, kako i za potpi{uvawe drugi bilateralni spogodbi od ostanati oblasti od zaedni~ki interes. Na 11 dekemvri, spored odlukata na Regulatornata komisija za energetika, rafineriskite i maloproda`nite ceni na naftenite derivati se zgolemija vo prosek za 3,72% i 2,31%, soodvetno ( Slu`ben vesnik na RM br. 129/2006), a spored odlukata od 25 dekemvri istite bea namaleni vo prosek za 0,58% i 0,47%, soodvetno ( Slu`ben vesnik na RM br. 134/2006). Na 13 dekemvri bea promovirani Nacionalnata strategija za vrabotuvawe 2010 i Nacionalniot akcionen plan za vrabotuvawe 2006-2008 na Konferencijata za politikite za vrabotuvawe organizirana od Ministerstvoto za trud i socijalna politika vo sorabotka so KARDS proektot Politika za vrabotuvawe 2, koja se odrà vo Skopje. Na 19 dekemvri vo Bukure{t be{e usvoena zaedni~kata Deklaracija za pro{iruvawe na CEFTA - Dogovorot za slobodna trgovija vo Centralna Evropa od strana na pretstavnici na Makedonija, Hrvatska, BiH, Srbija, Crna Gora, Albanija, Moldavija, Romanija, Bugarija i na UNMIK (Kosovo), {to }e ja intenzivira trgovijata me u zemjite od regionot, }e pomogne vo privlekuvaweto stranski investicii i }e go olesni ispolnuvaweto na uslovite za ~lenstvo vo Evropskata Unija. Na 19 dekemvri ladata ja usvoi informacijata za proektot Poddr{ka vo podgotovkata na Nacionalna strategija za odr`liv razvoj vo Makedonija ~ija realizacija e finansiski potpomognata od vladata na Kralstvoto [vedska i od {vedskata Agencija za me unarodna sorabotka i razvoj (SIDA). Na 22 dekemvri od strana na Svetskata banka be{e odobrena implementacijata na Proektot za odr`liva energija za Makedonija, vo vrednost od 5,5 milioni dolari finansiran so grant od GEF Fondot. Celta na ovoj proekt e razvoj na odr`liv pazar za efikasna i obnovliva energija, {to }e pridonese za zgolemuvawe na konkurentnosta na makedonskata ekonomija i namaluvawe na zavisnosta od uvoz na energija. Na 27 dekemvri zapo~na izgradbata na mlekarnicata Swedmilk Makedonija. Novi zakonski propisi: - Odluka za izdavawe kovani pari vo apoeni od 10 i 50 denari ("Slu`ben vesnik na RM" br. 128/2006); - Zakon za izmenuvawe i dopolnuvawe na Zakonot za Narodnata banka na Republika Makedonija ("Slu`ben vesnik na RM" br. 129/2006). So izmenite se potencira zna~eweto na obezbeduvaweto siguren i stabilen bankarski sistem, napraveni se izmeni vo nasoka na pogolema transparentnost i efikasnost na NBRM i izmeni vo delot na raspredeluvaweto na neto dobivkata i pokrivaweto na zagubata; - Odluka za voveduvawe gilotina na propisite ("Slu`ben vesnik na RM" br. 129/2006), so cel nivno poednostavuvawe, odnosno minimizirawe na formalnostite i administrativnite pre~ki, koi nametnuvaat nesu{tinski obvrski za pravnite i fizi~kite lica; 4

- Odluka za izmenuvawe i dopolnuvawe na Odlukata br.02-1868/1 za prose~na cena na proizvodstvo, distribucija i snabduvawe so toplinska energija za greewe za reguliran period na Skopje Sever AD - Skopje ("Slu`ben vesnik na RM" br. 134/2006). So ovaa odluka vo reguliraniot period od 15 septemvri do 31 dekemvri 2006 godina toplanata Skopje Sever AD - Skopje }e ja primenuva cenata na toplinska energija koja bila primenuvana vo periodot pred 15 septemvri 2006 godina; - Odluka za donesuvawe na Energetskiot bilans na Republika Makedonija za 2007 godina ("Slu`ben vesnik na RM" br. 136/2006); - Makroekonomska politika na Republika Makedonija za 2007 godina ("Slu`ben vesnik na RM" br. 136/2006); - Odluka za celite na monetarnata politika za 2007 godina ("Slu`ben vesnik na RM" br. 138/2006); - Finansiski plan na Narodna banka na Republika Makedonija za 2007 godina ("Slu`ben vesnik na RM" br. 138/2006); - Buxet na Republika Makedonija za 2007 godina ("Slu`ben vesnik na RM" br. 139/2006); - Zakon za izmenuvawe i dopolnuvawe na Zakonot za personalniot danok na dohod ("Slu`ben vesnik na RM" br. 139/2006). So ovoj zakon stapkata na personalniot danok na dohod }e iznesuva 12%, namesto dosega{nite stapki od 15%, 18% i 24%; - Zakon za izmenuvawe i dopolnuvawe na Zakonot za danokot na dobivka ("Slu`ben vesnik na RM" br. 139/2006). So ovoj zakon stapkata na danokot na dobivka }e iznesuva 12% namesto dosega{nata stapka od 15%. 5

I. Dvièwa vo realniot sektor 1 Tro{ocite na ìvot vo dekemvri 2006 godina na mese~na osnova zabeleàa minimalno namaluvawe od 0,1%, reflektiraj}i go pred se padot na cenite na uslugite, vo uslovi na minimalen porast na cenite na stokite. Analizirano od aspekt na glavnite kategorii, najgolem pridones za negativnata promena na inflaciskiot indeks (od 0,2 procentni poena) ima padot na cenite vo kategorijata "domuvawe" koj vo celost se dolì na namalenata cena na centralnoto greewe (za 18,2%). Mal dopolnitelen pridones vo ista nasoka imaa i namalenite ceni na sredstvata za obrazovanie (za 1,6%). Od druga strana, vo nasoka na zgolemuvawe na inflacijata deluvaa cenite vo kategorijata "soobra}ajni sredstva i uslugi" i "ishrana" (zbiren pozitiven pridones od 0,15 procentni poeni), pod vlijanie na povisokite ceni na soobra}ajnite sredstva, naftenite derivati i sveìot zelen~uk. Na godi{na osnova, stapkata na inflacija vo dekemvri 2006 godina iznesuva 2,9%. Prose~nata stapka na inflacija vo 2006 godina vo odnos na 2005 godina iznesuva 3,2% (proektiranata stapka iznesuva 3,3%). Pritoa, 93% od prose~nata inflacija e determinirana od porastot na cenite na stokite, dodeka poumereniot porast na uslugite go determinira preostanatiot del od inflacijata. Pozitivni dvièwa na cenite se zabeleàni kaj site kategorii vo ramki na inflaciskiot indeks, pri {to dominanten efekt ima porastot na cenata na tutunot (pridones od 38,5%) {to glavno se dolì na zgolemenata akciza i drugite dava~ki. Povisokite ceni na proizvodite za ishrana (glavno na sveìot zelen~uk, sveòto i preraboteno meso i {e}erot) objasnuvaat 26% od vkupnata prose~na inflacija. Dopolnitelen identi~en pridones od 8,1% imaat zgolemenite ceni na naftenite derivati (zaradi povisokite ceni na surova nafta na svetskite berzi i nivnoto usoglasuvawe na doma{niot pazar) i cenite na sredstvata za obrazovanie. Zgolemuvaweto na cenite na elektri~nata energija i na parnoto greewe determiniraat samo 5,8% i 1,5%, soodvetno od vkupnata inflacija vo 2006 godina. Grafikon 1 Tro{oci na ìvotot () 4,0 3,0 2,0 1,0 0,0-1,0-2,0 I.2005 II III I I II III IX X mesec/prethoden mesec XI XII I.2006 II period/ist period od prethodna godina Izvor: Dràven zavod za statistika. êtirimese~niot kontinuiran trend na namaluvawe na cenite na proizvoditelite na industriski proizvodi 2 na mese~na osnova be{e prekinat vo dekemvri 2006 godina, koga tie zabeleàa mese~en porast od 0,6%. Porastot glavno e determiniran od zgolemenite ceni vo prerabotuva~kiot sektor (pridones od 0,8 procentni poeni) i od minimalniot pridones na rudarskiot sektor, dodeka cenite vo energetskiot sektor zabeleàa pad i pridonesoa za namaluvawe na vkupniot porast na proizvodstvenite ceni za 0,2 procentni poena. Analizirano po oddelni grupi, porastot na cenite na proizvoditelite vo prerabotuva~kiot sektor glavno e rezultat na povisokite ceni na proizvoditelite na nafteni derivati (pridones od 0,7 procentni poeni za vkupniot porast, vo soglasnost so zgolemuvaweto na rafineriskite ceni so odlukite na Regulatornata komisija za energetika od 27.11.2006 godina i 11.12.2006 godina) i na minimalniot porast na cenite na prehranbenite proizvodi i pijalaci. Na godi{na osnova, vo dekemvri 2006 godina cenite na proizvoditelite na industriski proizvodi se povisoki za 3,2%, pri registriran porast na cenite vo site tri industriski sektori (prerabotuva~kiot sektor determinira 1 Izvor: Dràven zavod za statistika na Republika Makedonija i presmetki na NBRM. 2 Prethodni podatoci na DZS. III I I II III IX X XI XII 6

najgolem del, odnosno 67% od vkupniot godi{en porast). o prosek, vo 2006 godina cenite na proizvoditelite na industriski proizvodi beleàt porast od 4,5% vo sporedba so 2005 godina, pri porast na cenite vo site tri industriski sektori. Najgolem pridones (94%) za ostvareniot prose~en porast na proizvodstvenite ceni ima prerabotuva~kata industrija (porast na cenite za 4,8%), kako rezultat na dominantnoto vlijanie na zgolemenite ceni na proizvoditelite na derivati na nafta i tutunski proizvodi (pridones od 49,2% i 27,1%, soodvetno, vo vkupniot porast na proizvodstvenite ceni). Preostanatiot del, odnosno 6% od ostvareniot prose~en porast na proizvodstvenite ceni, proizleguva od povisokite ceni vo rudarskiot i energetskiot sektor (za 3,3% i 2,1%, soodvetno). Fizi~kiot obem na industriskoto proizvodstvo 3 vo dekemvri 2006 godina ostvari mese~en porast od 4%, pri porast na proizvodstvoto vo site tri industriski sektori. Najgolem pridones (73%) za ostvareniot mese~en porast na industriskoto proizvodstvo ima energetskiot sektor (mese~en porast na proizvodstvoto za 16%, kako rezultat na restartiraweto na proivodstvoto kaj eden vlijatelen energetski kapacitet i povtornoto proizvodstvo na elektri~na energija od strana na edna termoelektrana po izvr{eniot ednomese~en remont na mehanizacijata). Povolnite dvièwa vo prerabotuva~kiot sektor pridonesoa so 23% za mese~niot porast na industriskoto proizvodstvoto. Od aspekt na oddelnite prerabotuva~ki granki, najgolem pridones vo nasoka na zgolemuvawe na industriskoto proizvodstvo imaat zgolemenoto proizvodstvo na prehranbeni proizvodi i pijalaci, porastot vo izdava~kata dejnost, vo proizvodstvoto na osnovni metali i na nafteni derivati. Istovremeno, namalena aktivnost e zabeleàna kaj proizvodstvoto na tutunski proizvodi 4, proizvodstvoto na predmeti za obleka, dorabotka i boewe na krzno i na proizvodi od drugi nemetalni minerali. Zgolemenata aktivnost vo 3 Prethodni podatoci na DZS. 4 Namalenoto proizvodstvo na tutunski proizvodi vo dekemvri 2006 godina se dolì na privremeniot prekin na proizvodstvoto na eden od pogolemite tutunski kombinati vo R. Makedonija. dejnosta "vadewe na drugi rudi i kamen" re~isi vo celost go so~inuva mese~niot porast vo rudarskiot sektor, koj determinira 4% od porastot na vkupnoto industrisko proizvodstvo. o sporedba so istiot mesec od 2005 godina, industriskoto proizvodstvo vo dekemvri 2006 godina beleì namaluvawe za 2,2%, pod vlijanie na padot na proizvodstvoto vo prerabotuva~kiot i rudarskiot sektor, koj samo delumno be{e ublaèn so zgolemenata aktivnost na godi{no nivo vo energetskiot sektor. Industriskoto proizvodstvo vo 2006 godina ostvari skromen porast od 2,5% vo odnos na 2005 godina. Prose~niot rast e rezultat na zgolemenoto proizvodstvo vo prerabotuva~kiot i rudarskiot sektor (pridones od 2,0 i 0,6 procentni poeni, soodvetno vo vkupniot porast na industriskoto proizvodstvo), dodeka padot vo energetskiot sektor vlijae{e negativno, namaluvaj}i go porastot na industriskoto proizvodstvo za 0,1 procenten poen. Pritoa, prerabotuva~kata industrija, koja sozdava okolu 80% od proizvodstvoto na vkupnata industrija, ostvari prose~en porast od 2,4%, reflektiraj}i go povisokoto proizvodstvoto na 13 od vkupno 20 prerabotuva~ki granki, koi u~estvuvaat so okolu 76% vo vkupnata prerabotuva~ka industrija. Od niv, najgolem pridones za rastot imaat proizvodstvoto na proizvodi od drugi nemetalni minerali, osnovni metali, nafteni derivati, metalni proizvodi vo metaloprerabotuva~kata faza i na tutunski proizvodi. Prose~niot godi{en porast vo rudarskiot sektor (za 28%) vo najgolem del e determiniran od zgolemenoto proizvodstvo vo dejnosta "vadewe na drugi rudi i kamen". Grafikon 2 Industrisko proizvodstvo () 35,0 25,0 15,0 5,0-5,0-15,0-25,0-35,0 I.2005 II III I I II III IX X XI XII I.2006 II III I mesec/ prethoden mesec period/ ist period od prethodna godina Izvor: Dràven zavod za statistika. I II III IX X XI XII 7

II. Monetarni dvièwa o dekemvri 2006 godina, vo uslovi na intenzivirana buxetska potro{uva~ka i natamo{en otkup na devizi na devizniot pazar od strana na NBRM, vkupnite likvidni sredstva na bankite 5 na mese~na osnova se zgolemija za 3,3% i iznesuvaa 8.685 milioni denari. Imeno, denarskite depoziti na dràvata kaj NBRM 6 se namalija za 3.837 milioni denari na mese~na osnova i so toa pretstavuvaa glaven tek na kreirawe likvidnost vo bankarskiot sektor. Kreirawe likvidnost se izvr{i i preku deviznite transakcii na NBRM (realiziran neto-otkup na devizi na devizniot pazar od strana na NBRM), dodeka gotovite pari vo optek deluvaa vo nasoka na povlekuvawe likvidnost (mese~en porast od 1.905 milioni denari). Pritoa, pokraj novogodi{nite i boì}nite praznici, vlijanie vrz visokiot sezonski porast na gotovite pari vo optek ima{e i poklopuvaweto na praznikot Kurban-Bajram so ovie praznici, kako i isplatata na subvencii od strana na Ministerstvoto za zemjodelstvo. o dekemvri, monetarnite instrumenti pretstavuvaa tek na povlekuvawe likvidnost, {to vo celost se dolì na povisokoto nivo na blagajni~ki zapisi na NBRM (za 1.437 milioni denari), pri istovremeno namaluvawe na iznosot na dràvni zapisi za monetarni celi 7 (za 437 milioni denari na mese~na osnova). Prose~nata ponderirana kamatna stapka na blagajni~kite zapisi vo dekemvri 2006 godina iznesuva 5,74% (5,66% vo noemvri), dodeka prose~nata ponderirana kamatna stapka na dràvnite zapisi (so ro~nost od tri meseci) vo dekemvri iznesuva 6,26% (6,13% vo prethodniot mesec). Prose~nata dnevna likvidnost na bankarskiot sistem vo dekemvri 2006 godina dostigna 8.194,6 milioni denari i vo odnos na prethodniot mesec e povisoka 5 Ja sodrì gotovinata vo blagajna i sredstvata na smetkata na bankite kaj NBRM. 6 Analizata se odnesuva na denarskite depoziti na dràvata kaj NBRM bez dràvnite zapisi za monetarni celi. 7 Na 07.03.2006 godina, NBRM vo sorabotka so Ministerstvoto za finansii zapo~na so emisija na dràvni zapisi za monetarni celi, so rok na dostasuvawe od tri meseci. za 4,2%. Od aspekt na dnevnata dinamika, vo tekot na mesecot, likvidnosta na bankite oscilira{e, glavno pod vlijanie na zgolemenata buxetska potro{uva~ka i sezonski povisokata pobaruva~ka na gotovi pari. i{okot na likvidni sredstva na bankite nad obvrskata za zadolìtelna rezerva (vo denari) 8 vo dekemvri 2006 godina iznesuva 22% (22,2% vo noemvri 2006 godina) 9. Grafikon 3 Dnevna dinamika na likvidnosta na bankite (vo milioni denari) 10.000 9.000 8.000 7.000 6.000 5.000 4.000 3.000 01.12.2006 02.12.2006 03.12.2006 04.12.2006 05.12.2006 06.12.2006 prose~no nivo na likvidnost vo dekemvri 2006 godina 2006 2005 07.12.2006 08.12.2006 09.12.2006 10.12.2006 11.12.2006 12.12.2006 13.12.2006 14.12.2006 Izvor: Narodna banka na Republika Makedonija. 15.12.2006 o dekemvri 2006 godina, na me ubankarskiot pazar na pari 10 e ostvaren vkupen promet od 980 milioni denari, {to vo odnos na prethodniot mesec pretstavuva zgolemuvawe za 1,9 pati. Prose~nata kamatna stapka na me ubankarskiot pazar na pari vo dekemvri iznesuva 4,9% (4,8% vo prethodniot mesec). 8 Kako period na odrùvawe (ispolnuvawe) na obvrskata za zadolìtelna rezerva na bankite se smeta periodot od 11. den vo tekovniot mesec do 10. den vo sledniot mesec. i{okot se odnesuva na izdvoeni sredstva na smetkata na bankite kaj NBRM nad obvrskata za zadolìtelna rezerva. 9 o noemvri i dekemvri 2006 godina, edna pogolema banka izdvoi povisok iznos na likvidni sredstva nad obvrskata za zadolìtelna rezerva, kako podgotovka za eventualna isplata na dividenda od edno pogolemo pretprijatie. 10 Na 15.05.2006 godina, Sobranieto na akcioneri donese odluka za prestanok so rabota na Pazarot na pari i kratkoro~ni hartii od vrednost ( Slu`ben vesnik na RM br. 74/2006). Od 08.05.2006 godina, zapo~na so rabota elektronskiot sistem za me ubankarsko trguvawe so depoziti i hartii od vrednost (TENFORE). 16.12.2006 17.12.2006 18.12.2006 19.12.2006 20.12.2006 21.12.2006 22.12.2006 23.12.2006 24.12.2006 25.12.2006 26.12.2006 27.12.2006 28.12.2006 29.12.2006 30.12.2006 31.12.2006 8

Na krajot na dekemvri 2006 godina, primarnite pari 11 se povisoki za 9,6% na mese~na osnova, kako rezultat na zgolemenata pobaruva~ka na gotovi pari (za 13,3%) i povisokoto nivo na likvidni sredstva na bankite. Zgolemenata pobaruva~ka na gotovi pari, vo kombinacija so povisokoto nivo na depozitni pari (za 4,6%) uslovi visok mese~en porast kaj monetarniot agregat M1 (od 8,5%). Po{irokite monetarni agregati M2 i M4 na mese~na osnova se povisoki za 4,2% i 4%, soodvetno. Na godi{na osnova (dekemvri 2006 godina / dekemvri 2005 godina), po{irokite monetarni agregati M2 i M4 se povisoki za 24,6% i 24,9%, soodvetno. Tabela 1 Monetarni agregati i nivnite komponenti (vo milioni denari) 31.12.2006 godina mese~na promena godi{na promena Gotovi pari vo optek 16.206 13,3 12,2 Depozitni pari 18.527 4,6 21,7 Monetaren agregat M1 34.733 8,5 17,1 Kratkoro~ni denarski depoziti 36.316 5,8 49,1 Monetaren agregat M2-denarski del 71.049 7,1 31,5 Kratkoro~ni devizni depoziti 57.430 0,9 16,9 Monetaren agregat M2 128.479 4,2 24,6 Nemonetarni depoziti 6.638 0,4 31,7 -denarski 3.630 0,2 18,7 -devizni 3.008 0,7 51,7 Monetaren agregat M4 135.117 4,0 24,9 Izvor: Narodna banka na Republika Makedonija. o tekot na dekemvri 2006 godina, vkupnite depoziti na privatniot sektor kaj bankite ostvarija mese~en porast od 2,6% ili za 2.523 milioni denari. Od aspekt na ro~nosta, porastot na vkupnite depoziti re~isi vo celost se dolì na povisokoto nivo na kratkoro~ni depoziti, so u~estvo od 98,8% vo porastot na vkupnite depoziti. Analizata na valutnata struktura pokaùva zna~ajno pointenziven porast kaj denarskite depoziti nasproti porastot na deviznite depoziti, pri {to u~estvoto na denarskite depoziti vo porastot na vkupnite depoziti iznesuva 78,9%. Nabquduvano po sektori, depozitite na pretprijatijata zabeleàa mese~en porast od 3,7%, {to vo najgolem del se dolì na porastot na kratkoro~nite devizni depoziti i denarskite depoziti do tri meseci. Depozitite na naselenieto na mese~na osnova se povisoki za 2,1%, pri registriran porast kaj site kategorii na depoziti od aspekt na ro~nosta i valutata. 11 Analizata se odnesuva na primarnite pari bez zadolìtelnata rezerva na deviznite depoziti. Na godi{na osnova (dekemvri 2006 godina / dekemvri 2005 godina), vkupnite depoziti na privatniot sektor kaj bankite se povisoki za 27,9%. Grafikon 4 Dinamika na depozitite (vo milioni denari) 120,000 100,000 80,000 60,000 40,000 20,000 0 I.2005 III II IX XI Depoziti na naselenie Depoziti na pretprijatija kupni depoziti Izvor: Narodna banka na Republika Makedonija. kupnite plasmani na bankite kaj privatniot sektor na mese~na osnova se zgolemija za 2.566 milioni denari, ili za 2,9%, odrazuvaj}i go pred s zgolemenoto kreditirawe vo doma{na valuta. Taka, denarskite krediti 12 zabeleàa porast od 3,6% na mese~na osnova, pridonesuvaj}i so 88,7% za porastot na vkupnite krediti. Od aspekt na ro~nosta, pozna~aen pridones od 76,2% za porastot na vkupnite krediti imaa kreditite odobreni na dolg rok. Analizirano po sektori, pozitivna mese~na promena ostvarija kreditite na naselenieto i kreditite na korporativniot sektor (porast od 4,2% i 2,2%, soodvetno), pri {to nivniot pridones za porastot na vkupnite plasmani be{e re~isi identi~en. kupnite plasmani na bankite kaj privatniot sektor na godi{na osnova (dekemvri 2006 godina / dekemvri 2005 godina) se povisoki za 30,5%. Grafikon 5 Plasmani na bankite po sektori (vo milioni denari) 70,000 60,000 50,000 40,000 30,000 20,000 10,000 I. 2 0 0 5 II III I I I I I I I IX X XI XII Plasmani kaj pretprijatija (leva skala) I. 2 0 0 6 I.2006 II III III I I I I II I I I IX IX X XI XI XII Plasmani kaj naselenie (desna skala) Izvor: Narodna banka na Republika Makedonija. 12 Gi vklu~uva i denarskite krediti so devizna klauzula. 32,500 30,000 27,500 25,000 22,500 20,000 17,500 15,000 12,500 10,000 7,500 9

o domenot na kamatnata politika na bankite vo dekemvri 2006 godina ne bea registrirani pozna~ajni promeni. Taka, prose~nata ponderirana aktivna kamatna stapka na denarskite krediti za site rokovi i sektori se namali za 0,1 procenten poen i vo dekemvri 2006 godina iznesuva 10,7%. Istovremeno, prose~nata ponderirana pasivna kamatna stapka na denarskite depoziti za site rokovi i sektori e nepromeneta i iznesuva 4,4%. Grafikon 6 Ponderirani kamatni stapki i margini na bankite* (, na godi{no nivo) 1 4. 5 1 3. 5 1 2. 5 1 1. 5 1 0. 5 9. 5 8. 5 7. 5 6. 5 5. 5 4. 5 3. 5 2. 5 Nominalni pasivni kamatni stapki Nominalni aktivni kamatni stapki I.2005 III I I IX X I I.2006 III I I IX X I Izvor: Narodna banka na Republika Makedonija. *Se odnesuvaat na denarski krediti i depoziti za site ro~nosti i sektori, pri {to se vklu~eni i denarskite krediti i depoziti so valutna klauzula. Prose~nite ponderirani aktivni i pasivni kamatni stapki na deviznite krediti i depoziti za site rokovi, sektori i valuti na mese~na osnova se povisoki za 0,1 procenten poen i vo dekemvri 2006 iznesuvaat 8,5% i 1,8%, soodvetno. III. Nadvore{notrgovski i devizni dvièwa Nadvore{notrgovskata razmena 13 na Republika Makedonija vo dekemvri 2006 godina iznesuva 476,9 milioni evra i vo odnos na prethodniot mesec se zgolemi za 12,2% kako rezultat na porastot na dvete komponenti na razmenata. kupniot izvoz na stoki vo dekemvri zabeleà mese~en porast od 6,5% i iznesuva 169,3 milioni evra, {to e rezultat na zgolemeniot izvoz na obleka i tekstil, pijalaci i na èlezo i ~elik i nivni proizvodi. o odnos na istiot mesec od prethodnata godina, izvozot na stoki e zgolemen za 14,2%, glavno poradi zgolemeniot izvoz na èlezo i ~elik i nivni proizvodi. Uvozot na stoki vo dekemvri 2006 godina ostvari mese~en porast od 15,6% i iznesuva 307,6 milioni evra. akviot porast proizleguva od zgolemeniot uvoz na mineralni goriva i tekstil za dorabotki. Na godi{na osnova (dekemvri 2006 godina / dekemvri 2005 godina), uvozot na stoki e zgolemen za 21,3%, {to se dolì na povisokiot uvoz na mineralni goriva, 13 Izvor: Dràven zavod za statistika na Republika Makedonija. Izvozot na stoki e prikaàn na f.o.b. osnova, dodeka uvozot na stoki e prikaàn na c.i.f. osnova. èlezo i ~elik i nivni proizvodi i tekstil za dorabotki. Grafikon 7 Nadvore{notrgovska razmena na Republika Makedonija (vo milioni evra) 500 450 400 350 300 250 200 150 100 50 0-50 -100-150 I.05 III II IX XI I.06 III II IX XI Izvoz Uvoz Saldo kupna NTR Izvor: Dràven zavod za statistika na Republika Makedonija; presmetkite vo evra se izvr{eni vo Narodna banka na Republika Makedonija. Kako rezultat na pogolemiot porast na uvozot vo odnos na izvozot, trgovskiot deficit vo dekemvri 2006 godina e zgolemen za 29% i iznesuva 138,4 milioni evra. Pritoa, stapkata na pokrienost na uvozot so izvoz iznesuva 55% i vo odnos na prethodniot mesec e poniska za 4,7 procentni poeni. 10

Na kumulativna osnova, vo periodot januari-dekemvri 2006 godina, vkupnata nadvore{notrgovska razmena dostigna 4.893,9 milioni evra i vo odnos na istiot period od prethodnata godina zabeleàn e porast od 15,3%. Pritoa, izvozot vo analiziraniot period iznesuva 1.906,2 miliona evra i na godi{na osnova e povisok za 16%. Analizirano po proizvodi, najgolem porast zabeleà izvozot na èlezo i ~elik i nivni proizvodi, nafteni derivati, hrana, pijalaci i rudi, koi so~inuvaat 81% od vkupniot porast. o periodot januaridekemvri realiziran e uvoz vo iznos od 2.987,7 milioni evra, {to na godi{na osnova pretstavuva porast od 14,9%, kako rezultat na zgolemeniot uvoz na mineralni goriva, èlezo i ~elik i nivni proizvodi, oprema i vozila. Trgovskiot deficit vo analiziraniot period iznesuva 1.081,5 milioni evra i zabeleà porast od 13% vo odnos na periodot januari-dekemvri od 2005 godina. Stapkata na pokrienost na uvozot so izvoz iznesuva 63,8% i e povisoka za 0,6 procentni poeni na godi{na osnova. o dekemvri 2006 godina na devizniot pazar e realiziran vkupen promet vo iznos od 417,8 milioni evra i vo odnos na prethodniot mesec registriran e porast od 19,2%. Pritoa, vo uslovi na pointenziven porast na ponudata od pobaruva~ka na devizi (za 26,6% i 12,3%, soodvetno), neto-proda`bata na devizi od strana na bankite na mese~na osnova e poniska za 23,9%. NBRM na devizniot pazar i vo dekemvri 2006 godina realizira{e neto-otkup na devizni sredstva, pri {to kumulativniot netootkup na devizi na devizniot pazar od strana na NBRM vo periodot januaridekemvri dostigna 241,1 milioni evra. Pritoa, bruto deviznite rezervi na 31.12.2006 godina dostignaa 1.416,7 milioni evra i vo odnos na prethodniot mesec se povisoki za 2,9 milioni evra, glavno zaradi realiziraniot neto-otkup na NBRM na devizniot pazar. Prometot na menuva~kiot pazar vo dekemvri iznesuva 121,1 milion evra i na mese~na osnova se zgolemi za 8,3%. Pritoa, vo uslovi na zabeleìtelen porast na ponudata (za 9,5%) i umeren porast na pobaruva~kata (za 5,1%) na menuva~kiot pazar e realiziran netootkup na devizi vo vkupen iznos od 56,2 miliona evra (porast na mese~na osnova za 12,2%). Neto-otkupot na menuva~kiot pazar vo periodot januaridekemvri 2006 godina iznesuva 651 milion evra i zabeleà porast od 21,2% vo odnos na istiot period od 2005 godina. Grafikon 8 Dvièwe na vkupniot promet na devizniot i menuva~kiot pazar (vo milioni evra) 500 450 400 350 300 250 200 150 100 50 0 I. 2 0 0 5 I I I I I I I I I I I I I X X X I X I I I. 2 0 0 6 I I I I I I I I I Promet na devizen pazar (leva skala) Promet na menuva~ki pazar (leva skala) Neto otkup na menuva~ki pazar (desna skala) Izvor: Narodna banka na Republika Makedonija. Devizniot kurs na denarot vo odnos na evroto na devizniot pazar na 31.12.2006 godina iznesuva 61,19 denari i e stabilen vo odnos na krajot na prethodniot mesec (61,18 denari za edno evro). Devizniot kurs na denarot vo odnos na amerikanskiot dolar na mese~na osnova apresira za 0,1% i na krajot na dekemvri 2006 godina iznesuva 46,45 denari za eden amerikanski dolar (na 30.11.2006 godina se razmenuvaa 46,50 denari za eden amerikanski dolar). Grafikon 9 Dneven sreden devizen kurs na denarot vo odnos na evroto i amerikanskiot dolar na devizniot pazar (denari za edinica stranska valuta) 6 1, 4 0 6 1, 3 5 6 1, 3 0 6 1, 2 5 6 1, 2 0 6 1, 1 5 6 1, 1 0 6 1, 0 5 01.12.2006 02.12.2006 03.12.2006 04.12.2006 EUR leva skala USD desna skala 05.12.2006 06.12.2006 07.12.2006 08.12.2006 09.12.2006 10.12.2006 11.12.2006 12.12.2006 13.12.2006 14.12.2006 Izvor: Narodna banka na Republika Makedonija. 15.12.2006 16.12.2006 Devizniot kurs na denarot vo odnos na evroto na menuva~kiot pazar vo dekemvri 2006 godina e re~isi na istoto nivo od prethodniot mesec i vo prosek se razmenuvaa 61,40 denari za edno evro. Istovremeno, prose~niot kupoprodaèn devizen kurs na denarot vo odnos na amerikanskiot dolar iznesuva 46,51 denar za eden amerikanski dolar i zabeleà apresijacija od 2,5% (vo noemvri 2006 17.12.2006 18.12.2006 19.12.2006 20.12.2006 21.12.2006 22.12.2006 23.12.2006 24.12.2006 25.12.2006 I I I 26.12.2006 I X 27.12.2006 28.12.2006 X 29.12.2006 X I 30.12.2006 X I I 31.12.2006 80 70 60 50 40 30 20 10 0 4 9, 0 4 8, 5 4 8, 0 4 7, 5 4 7, 0 4 6, 5 4 6, 0 4 5, 5 4 5, 0 4 4, 5 4 4, 0 11

godina vo prosek se razmenuvaa 47,72 denara za eden amerikanski dolar). Nadvore{niot dolg na Republika Makedonija vrz osnova na dolgoro~ni krediti i zaemi 14 na krajot na dekemvri 2006 godina iznesuva 1.758,4 milioni evra i se zgolemi za 30,4 milioni evra vo odnos na 30.11.2006 godina, {to se dol`i na pogolemiot iznos na koristeni sredstva vo odnos na platena glavnica. Imeno, vo dekemvri 2006 godina se povle~eni sredstva vo iznos od 45,6 milioni evra, a vkupno platenite obvrski iznesuvaat 20,6 milioni evra (16,3 milioni evra glavnica i 11,3 milioni evra kamata, soodvetno). Novosklu~enite krediti vo dekemvri 2006 godina iznesuvaat 95,3 milioni evra koi vo celost pretstavuvaat zadol`uvawe na privatniot sektor. kupniot dolgoro~en dolg na privatniot sektor vo dekemvri se zgolemi za 31,4 milioni evra i iznesuva 535,4 milioni evra, od koi 74,4% se odnesuvaat na nebankarskiot privaten sektor, a ostatokot e dolg na delovnite banki. Kratkoro~niot nadvore{en dolg 14 na krajot na dekemvri 2006 godina iznesuva 90,2 miliona evra i vo odnos na prethodniot mesec se zgolemi za 6%. o dekemvri 2006 godina vrz osnova na odobreni kratkoro~ni krediti se koristeni sredstva vo iznos od 6,1 milion evra, dodeka plateni se obvrski vo iznos od 1 milion evra. 14 Prethodni podatoci na NBRM. 12

Prilog Dvièwa vo realniot sektor vo Republika Makedonija Tabela 1 Tro{oci na ìvot i ceni na malo XII.2006 XII.2006 I-XII.2006 XI.2006 XII.2005 I-XII.2005 Tro{oci na ìvotot -0,1 2,9 3,2 Ishrana 0,1 2,0 2,2 Tutun i pijalaci 0,0 18,0 17,8 Obleka i obuvki 0,1 0,8 0,2 Domuvawe -1,2 3,4 2,0 Stan (stanarina, voda, uslugi) 0,1-2,1-0,7 Ogrev i osvetlenie -2,0 6,6 3,7 Higiena i zdravje 0,0 2,6 2,0 Kultura i razonoda -0,7 4,4 6,4 Soobra}ajni sredstva i uslugi 0,4-0,8 1,8 Stoki 0,1 3,7 3,7 Uslugi -1,0-0,5 1,3 Ceni na malo -0,1 2,9 3,9 Zemjodelski proizvodi 2,1 1,3 4,8 Neprehranbeni industriski proizvodi 0,3 5,0 5,5 Industrisko - prehranbeni proizvodi -0,4 1,7 0,8 Pijalaci 0,0 0,1-0,4 Stoki 0,2 3,7 4,0 Uslugi -0,6 1,7 3,7 Izvor: Dràven zavod za statistika na Republika Makedonija 13

Tabela 2 Ceni na proizvoditeli na industriski proizvodi* XII.2006 XII.2006 I-XII.2006 XI.2006 XII.2005 I-XII.2005 Ceni na proizvoditeli na industriski proizvodi 0,6 3,2 4,5 Energija 2,3 4,7 10,2 Intermedijarni proizvodi, osven energija 0,2 2,4-0,2 Kapitalni proizvodi 0,0 6,0 4,9 Trajni proizvodi za {iroka potro{uva~ka 0,0 0,6 2,7 Netrajni proizvodi za {iroka potro{uva~ka 0,0 2,8 4,5 adewe rudi i kamen 0,3 2,9 3,3 Prerabotuva~ka industrija 0,9 2,4 4,8 Proizvodstvo na prehranbeni proizvodi i pijalaci 0,3-0,5 0,5 Proizvodstvo na tutunski proizvodi -0,1 22,9 21,6 Proizvodstvo na tekstilni tkaenini 0,0-0,3 0,2 Proizvodstvo na predmeti za obleka; dorabotka i boewe na krzno 0,0-2,1-2,5 Izdava~ka dejnost, pe~atewe i reprodukcija na snimeni mediumi 0,0-1,0 0,7 Proizvodstvo na koks, derivati na nafta i nuklearno gorivo 5,6 1,1 16,7 Proizvodstvo na hemikalii i hemiski proizvodi 0,0-0,2-0,2 Proizvodstvo na proizvodi od guma i proizvodi od plasti~ni masi 0,0 5,1 1,9 Proizvodstvo na proizvodi od drugi nemetalni minerali -0,3 3,8 3,2 Proizvodstvo na osnovni metali 0,0 6,0-1,8 Proizvodstvo na metalni proizvodi vo metaloprerabotuva~kata faza, osven ma{ini i uredi 0,0 10,5 8,7 Proizvodstvo na elektri~ni ma{ini i aparati, nespomnati na drugo mesto 0,0 8,7 7,6 Snabduvawe so elektri~na energija, gas i voda -1,4 9,4 2,1 *Prethodni podatoci. Izvor: Dr`aven zavod za statistika na Republika Makedonija 14

Tabela 3 Industrisko proizvodstvo* struktura XII.2006 XII.2006 I-XII.2006 XI.2006 XII.2005 I-XII.2005 kupno 100,0 4,0-2,2 2,5 Energija 21,9 15,8 14,0 1,5 Intermedijarni proizvodi, osven energija 33,8 0,4 2,7 7,3 Kapitalni proizvodi 4,8-15,5 0,0 8,2 Trajni proizvodi za {iroka potro{uva~ka 1,4 22,6-4,3-5,0 Netrajni proizvodi za {iroka potro{uva~ka 38,1 2,0-15,0-2,2 adewe rudi i kamen 1,8 8,2-3,8 28,0 Prerabotuva~ka industrija 79,4 1,2-4,5 2,4 Proizvodstvo na prehranbeni proizvodi i pijalaci 20,0 8,9-17,1 0,1 Proizvodstvo na tutunski proizvodi 3,9-41,3-29,8 5,5 Proizvodstvo na tekstilni tkaenini 2,5 4,4 11,4 6,7 Proizvodstvo na predmeti za obleka; dorabotka i boewe na krzno 8,6-9,1-6,2-3,7 Izdava~ka dejnost, pe~atewe i reprodukcija na snimeni mediumi 3,9 20,7-12,0-17,9 Proizvodstvo na koks, derivati na nafta i nuklearno gorivo 3,0 15,2 42,6 12,3 Proizvodstvo na hemikalii i hemiski proizvodi 5,9 3,0-11,6 1,4 Proizvodstvo na proizvodi od guma i proizvodi od plasti~ni masi 2,6-3,7 32,3-5,9 Proizvodstvo na proizvodi od drugi nemetalni minerali 8,2-6,5-1,7 14,0 Proizvodstvo na osnovni metali 6,0 11,9 23,3 11,8 Proizvodstvo na metalni proizvodi vo metaloprerabotuva~kata faza, osven ma{ini i uredi 3,8-14,6 37,1 5,7 Proizvodstvo na elektri~ni ma{ini i aparati 3,2-5,6-23,4 3,7 Snabduvawe so elektri~na energija, gas i voda 18,8 16,0 8,3-0,6 * Prethodni podatoci. Izvor: Dr`aven zavod za statistika na Republika Makedonija 15

Monetarni dvièwa vo Republika Makedonija Tabela 4 Pregled na Narodna banka na Republika Makedonija (tekoven kurs, vo milioni denari) XII.05 I.06 II.06 III.06 I.06. 0 6 I.06 II.06 III.06 IX.06 X. 0 6 X I. 0 6 XII.06 I. Neto devizna aktiva 6 6 2 8 2 5 7 1 3 0 5 7 2 9 7 7 1 9 0 7 7 4 1 4 5 7 5 4 5 4 7 7 2 5 6 7 9 3 8 5 8 0 5 3 5 8 2 0 6 4 8 4 0 4 4 8 4 9 0 9 8 5 1 1 6 Aktiva 6 9 5 0 4 6 0 3 2 6 6 0 5 1 9 7 5 0 7 6 7 7 2 1 3 7 8 4 1 5 8 0 1 8 1 8 2 2 8 7 8 3 4 1 2 8 4 9 5 6 8 6 8 6 3 8 7 5 8 6 8 7 7 6 1 Pasiva 3 2 2 2 3 1 9 6 3 2 2 2 3 1 6 9 3 0 6 8 2 9 6 1 2 9 2 5 2 9 0 2 2 8 7 7 2 8 9 2 2 8 1 9 2 6 7 7 2 6 4 5 II. Neto doma{na aktiva - 4 0 5 2 0-3 3 7 6 3-3 2 0 7 9-4 7 2 1 0-4 7 9 7 8-4 8 0 4 5-5 0 3 2 7-5 1 7 1 1-5 3 2 5 9-5 4 7 0 0-5 5 7 0 1-5 5 9 5 6-5 3 8 5 2 Krediti na banki, neto - 8 8 8 0-1 0 3 7 2-9 6 1 2-8 8 6 2-8 7 4 3-7 5 0 4-6 6 9 7-6 9 9 0-7 3 5 7-7 3 8 5-7 5 2 6-7 9 8 2-9 4 2 2 Krediti na banki 4 1 4 1 4 1 4 1 4 1 4 1 3 7 3 7 3 7 3 7 3 7 3 7 3 4 Aukcija na krediti 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 Aran`mani za reotkup 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 Krediti vrz osnova na hartii od vrednost 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 Dolgoro~ni krediti 3 1 3 1 3 1 3 1 3 1 3 1 2 7 2 7 2 7 2 7 2 7 2 7 2 4 Avansi 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 Ostanato 1 0 1 0 1 0 1 0 1 0 1 0 1 0 1 0 1 0 1 0 1 0 1 0 1 0 Instrumenti - 8 9 2 1-1 0 4 1 3-9 6 5 3-8 9 0 3-8 7 8 4-7 5 4 5-6 7 3 4-7 0 2 7-7 3 9 4-7 4 2 2-7 5 6 3-8 0 1 9-9 4 5 6 Aukcija na blagajni~ki zapisi - 8 9 2 1-1 0 4 1 3-9 6 5 3-8 9 0 3-8 7 8 4-7 5 4 5-6 7 3 4-7 0 2 7-7 3 9 4-7 4 2 2-7 5 6 3-8 0 1 9-9 4 5 6 Neto, Dràva - 1 8 9 8 9-1 1 0 2 4-1 0 1 6 7-2 5 7 6 2-2 6 1 5 7-2 7 7 3 3-3 0 8 4 7-3 1 3 9 6-3 3 0 2 2-3 4 1 5 4-3 5 1 4 0-3 4 9 7 6-3 0 6 9 0 1.Krediti na dràvata 3 2 9 0 3 2 9 0 3 2 9 0 3 2 9 0 2 9 8 3 2 9 8 3 2 9 8 3 2 9 8 3 2 9 8 3 2 9 8 3 2 9 8 3 2 9 8 3 2 2 6 7 Koristewe na kredit od Fondot 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 Obi~en kredit 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 Otkupeni dràvni hartii od vrednost 1 0 3 9 1 0 3 9 1 0 3 9 1 0 3 9 1 0 3 9 1 0 3 9 1 0 3 9 1 0 3 9 1 0 3 9 1 0 3 9 1 0 3 9 1 0 3 9 1 0 3 9 Ostanato 2 2 5 1 2 2 5 1 2 2 5 1 2 2 5 1 1 9 4 4 1 9 4 4 1 9 4 4 1 9 4 4 1 9 4 4 1 9 4 4 1 9 4 4 1 9 4 4 1 2 2 8 2. Depoziti na dràvata - 2 2 2 7 9-1 4 3 1 4-1 3 4 5 7-2 9 0 5 2-2 9 1 4 0-3 0 7 1 6-3 3 8 3 0-3 4 3 7 9-3 6 0 0 5-3 7 1 3 7-3 8 1 2 3-3 7 9 5 9-3 2 9 5 7 A) o denari - 6 9 9 3-7 6 5 3-6 8 6 0-8 8 0 7-9 1 4 1-1 1 1 0 4-1 4 4 1 7-1 6 1 1 0-1 7 5 2 8-1 8 7 2 8-1 9 6 0 1-1 9 6 0 0-1 5 3 2 6 Depozitni pari - 6 9 9 3-7 6 5 3-6 8 6 0-8 8 0 7-9 1 4 1-1 1 1 0 4-1 4 4 1 7-1 6 1 1 0-1 7 5 2 8-1 8 7 2 8-1 9 6 0 1-1 9 6 0 0-1 5 3 2 6 - Trezorska smetka - 6 5 6 2-7 2 1 4-6 4 1 7-6 9 6 5-5 7 1 7-7 6 7 8-1 1 3 4 2-1 1 8 1 6-1 2 2 4 7-1 3 6 5 6-1 4 0 3 8-1 4 1 4 3-1 0 3 0 3 - Drugi buxetski fondovi - 4 3 1-4 3 9-4 4 3-1 8 4 2-3 4 2 4-3 4 2 6-3 0 7 5-4 2 9 4-5 2 8 1-5 0 7 2-5 5 6 3-5 4 5 7-5 0 2 3 od toa: Dràvni hartii od vrednost za monetarni celi - 1 3 7 7-2 9 5 1-2 9 5 1-2 6 2 7-3 8 8 5-4 8 7 0-4 6 5 6-5 1 2 6-5 0 1 0-4 5 7 3 Fond za poddr{ka na monetarnata politika 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 B) o stranska valuta - 1 5 2 8 6-6 6 6 1-6 5 9 7-2 0 2 4 5-1 9 9 9 9-1 9 6 1 2-1 9 4 1 3-1 8 2 6 9-1 8 4 7 7-1 8 4 0 9-1 8 5 2 2-1 8 3 5 9-1 7 6 3 1 Depoziti na Centralna vlada - 1 5 1 3 9-6 5 1 6-6 4 5 0-2 0 0 9 8-1 9 8 5 1-1 9 4 6 8-1 9 2 6 7-1 8 1 2 5-1 8 3 3 3-1 8 2 6 1-1 8 3 7 8-1 8 2 1 3-1 7 5 1 5 od koi: Telekom 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 od koi: Fond za pati{ta - 1 4 7-1 3 0-1 2 1-1 0 2-8 4-5 6-3 1-3 1-2 1 3-2 1 3-1 7 3-1 5 1-8 1 Drugi depoziti na dràvata - 1 4 7-1 4 5-1 4 7-1 4 7-1 4 8-1 4 4-1 4 6-1 4 4-1 4 4-1 4 8-1 4 4-1 4 6-1 1 6 3.Eksterna smetka 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 Ostanati stavki, neto - 1 2 6 5 1-1 2 3 6 7-1 2 3 0 0-1 2 5 8 6-1 3 0 7 8-1 2 8 0 8-1 2 7 8 3-1 3 3 2 5-1 2 8 8 0-1 3 1 6 1-1 3 0 3 5-1 2 9 9 8-1 3 7 4 0 Ostanat aktiva 5 3 2 8 5 2 4 7 5 5 6 2 5 4 8 6 5 6 0 2 5 8 4 0 5 8 6 1 5 8 5 1 5 9 1 2 5 9 8 6 5 8 1 5 5 7 9 0 5 7 2 1 Ostanata pasiva - 5 3 6 8-4 7 9 4-5 0 6 7-4 9 8 3-5 3 7 7-5 4 1 6-5 4 6 0-5 7 1 3-5 4 5 1-5 8 5 0-5 5 0 3-5 4 6 3-5 7 2 5 od koi: Preodna smetka - 4 8 7-1 4-1 9-3 6-1 8 0-4 4-5 1-3 5 2-4 8-3 0 0-1 6-1 1-1 7 1 Kapitalna smetka - 1 1 0 2 4-1 1 5 5 8-1 1 5 0 5-1 1 6 0 8-1 1 7 9 8-1 1 7 5 0-1 1 5 2 3-1 1 8 8 8-1 1 6 5 6-1 1 6 5 3-1 1 6 8 6-1 1 6 9 9-1 1 8 1 9 Rezidualni stavki - 1 5 8 7-1 2 6 2-1 2 9 0-1 4 8 1-1 5 0 5-1 4 8 2-1 6 6 1-1 5 7 5-1 6 8 5-1 6 4 4-1 6 6 1-1 6 2 6-1 9 1 7 Primarni pari 2 5 7 6 2 2 3 3 6 7 2 5 2 1 8 2 4 6 9 7 2 6 1 6 7 2 7 4 0 9 2 6 9 2 9 2 7 6 7 4 2 7 2 7 6 2 7 3 6 4 2 8 3 4 3 2 8 9 5 3 3 1 2 6 4 Gotovi pari vo optek 1 4 4 3 9 1 3 1 0 0 1 3 6 3 5 1 3 7 0 0 1 4 5 6 0 1 3 9 0 0 1 4 5 8 0 1 5 3 1 9 1 4 8 2 2 1 4 8 1 0 1 4 7 9 6 1 4 3 0 1 1 6 2 0 6 Gotovina vo blagajna 1 3 7 4 1 0 6 8 1 0 6 6 9 8 0 1 0 5 2 9 6 5 1 0 1 1 1 1 1 2 1 0 8 2 1 0 5 8 1 1 8 7 1 1 1 7 1 5 2 6 Smetki na banki 9 9 4 9 9 1 9 9 1 0 5 1 7 1 0 0 1 7 1 0 5 5 5 1 2 5 4 4 1 1 3 3 8 1 1 2 4 3 1 1 3 7 2 1 1 4 9 6 1 2 3 6 0 1 3 5 3 5 1 3 5 3 2 od koi:zadolìtelna rezerva na devizni depoziti 5 3 2 3 5 4 1 7 5 4 1 3 5 5 0 5 5 5 7 2 5 6 5 7 5 6 6 2 5 7 6 7 5 8 7 5 6 0 0 6 6 1 1 5 6 2 4 4 6 3 7 3 Izvor: Narodna banka na Republika Makedonija 16

Tabela 5 Monetaren pregled (tekoven kurs, vo milioni denari) XII.05 I.06 II.06 III.06 I.06.06 I.06 II.06 III.06 IX.06 X.06 XI.06 XII.06 I. Neto devizna aktiva 89738 80776 80899 96611 98526 99218 100288 102625 104646 105619 106406 107529 108031 Narodna banka 66282 57130 57297 71907 74145 75454 77256 79385 80535 82064 84044 84909 85116 Aktiva 69504 60326 60519 75076 77213 78415 80181 82287 83412 84956 86863 87586 87761 Pasiva 3222 3196 3222 3169 3068 2961 2925 2902 2877 2892 2819 2677 2645 Depozitni banki 23456 23646 23602 24704 24381 23764 23032 23240 24111 23555 22362 22620 22915 Aktiva 37786 37231 36986 36669 36249 35882 35526 35808 36862 36867 37044 36708 39707 Pasiva 14330 13585 13384 11965 11868 12118 12494 12568 12751 13312 14682 14088 16792 II. Neto doma{na aktiva 19545 28414 30070 16577 18786 19351 18220 18953 19123 19219 22021 23341 28285 1.Doma{ni krediti 62382 71691 74396 62714 65567 66039 65763 67436 67795 65575 68949 70964 77025 od koi: pobaruvawa od dràvata -11791-3271 -1913-15747 -14773-15925 -19421-19004 -19875-21017 -21098-20904 -17337 a) Depozitni banki 81371 82715 84563 88476 91724 93772 96610 98832 100817 99729 104089 105940 107715 -vo denari 64186 65363 66730 69847 72349 73937 75954 77766 79303 77855 81572 82726 84219 Dràva 7118 7672 8175 9930 11297 11722 11340 12300 13021 12998 13902 13937 13224 Krediti 7115 7669 8171 9927 11274 11698 11317 12276 12996 12974 13879 13914 13202 a) Buxet i ministerstva 7033 7589 8013 9696 11071 11509 11015 12048 12843 12834 13651 13615 12942 b) Fondovi 82 80 158 231 203 189 302 228 153 140 228 299 260 v) Instit. na centralnata dràvna vlast: sudovi, itn. 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 Presmetana nenaplatena kamata 3 3 4 3 23 24 23 24 25 24 23 23 22 Nedràven sektor 57068 57691 58555 59917 61052 62215 64614 65466 66282 64857 67670 68789 70995 Krediti 51672 52255 53149 54473 55552 56621 58993 59766 60513 60349 63047 64135 66413 od koi: Dostasani nenaplateni pobaruvawa 9807 10314 10323 10146 10509 10581 10538 10690 10908 9682 10344 10010 9797 Presmetana nenaplatena kamata 5396 5436 5406 5444 5500 5594 5621 5700 5769 4508 4623 4654 4582 -vo stranska valuta 17185 17352 17833 18629 19375 19835 20656 21066 21514 21874 22517 23214 23496 Dràva 80 81 79 85 87 86 86 92 126 139 140 135 129 od koi: Dostasani nenaplateni pobaruvawa 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 Nedràven sektor 17105 17271 17754 18544 19288 19749 20570 20974 21388 21735 22377 23079 23367 od koi: Dostasani nenaplateni pobaruvawa 1748 1753 1587 1444 1476 1534 1693 1806 1723 1532 1717 1651 1646 b) Pobaruvawa na Narodna banka od dràvata -18989-11024 -10167-25762 -26157-27733 -30847-31396 -33022-34154 -35140-34976 -30690 2. Ostanati stavki, neto -42837-43277 -44326-46137 -46781-46688 -47543-48483 -48672-46356 -46928-47623 -48740 od koi: pobaruvawa od dràvata za zamrznati devizni {tedni vlogovi 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 Presmetana nenaplatena kamata -5399-5439 -5410-5447 -5523-5618 -5644-5724 -5794-4532 -4646-4677 -4604 Ostanato -37438-37838 -38916-40690 -41258-41070 -41899-42759 -42878-41824 -42282-42946 -44136 Izvor: Narodna banka na Republika Makedonija 17

Monetaren pregled (prodolùva) (tekoven kurs, vo milioni denari) XII.05 I.06 II.06 III.06 I.06.06 I.06 II.06 III.06 IX.06 X.06 XI.06 XII.06 M4 kupno 109283 109190 110969 113188 117312 118569 118508 121578 123769 124838 128427 130870 136316 M4 ( nedràven sektor) 108174 108320 109999 111912 116049 117406 117333 120461 122719 123869 127460 129875 135117 M1 (kupno) 30034 27933 28900 28431 29906 29954 31201 32503 32197 32419 32972 32416 35422 M1 (nedràven sektor) 29663 27699 28596 27962 29459 29584 30768 32151 31905 32090 32587 32014 34733 Gotovi pari vo optek 14439 13100 13635 13700 14560 13900 14580 15319 14822 14810 14796 14301 16206 Depozitni pari (vkupno) 15595 14833 15265 14731 15346 16054 16621 17184 17375 17609 18176 18115 19216 Depozitni pari (nedràven sektor) 15224 14599 14961 14262 14899 15684 16188 16832 17083 17280 17791 17713 18527 Depozitni banki 15577 14752 15183 14519 15241 15940 16509 17072 17215 17482 17980 18046 19193 Depozitni pari na nedràven sektor 15206 14518 14879 14050 14794 15570 16076 16720 16923 17153 17595 17644 18504 Depozitni pari na dràvata 371 234 304 469 447 370 433 352 292 329 385 402 689 a) Buxet i ministerstva 236 55 91 132 145 73 158 98 84 92 156 194 551 b) Fondovi 135 179 213 323 302 297 275 253 207 236 228 207 138 v) Instit. na centralnata dràvna vlast: sudovi, itn 0 0 0 14 0 0 0 1 1 1 1 1 0 Narodna banka - depozitni pari na nedràven sektor 18 81 82 212 105 114 112 112 160 127 196 69 23 M2 (kupno) 104195 104065 105734 107835 111559 113044 112772 115974 117823 118872 122265 124212 129629 M2 (nedràven sektor) 103134 103243 104812 106607 110344 111929 111645 114906 116822 117952 121347 123266 128479 Kvazi-depoziti (vkupno) 74161 76132 76834 79404 81653 83090 81571 83471 85626 86453 89293 91796 94207 Kvazi-depoziti (nedràven sektor) 73471 75544 76216 78645 80885 82345 80877 82755 84917 85862 88760 91252 93746 Depozitni banki 74161 76132 76834 79404 81653 83090 81571 83471 85626 86453 89293 91796 94207 Nedràven sektor 73471 75544 76216 78645 80885 82345 80877 82755 84917 85862 88760 91252 93746 Denari 24364 25614 26237 27889 29563 30864 28062 29059 30305 30638 32915 34331 36316 Stranska valuta 49107 49930 49979 50756 51322 51481 52815 53696 54612 55224 55845 56921 57430 Depoziti na dràvata 690 588 618 759 768 745 694 716 709 591 533 544 461 Denari 689 587 616 759 768 745 694 715 708 590 533 544 460 Stranska valuta 1 1 2 0 0 0 0 1 1 1 0 0 1 NBRM - kvazi-depoziti 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 Nemonetrani depoziti (vkupno) 5088 5125 5235 5353 5753 5525 5736 5604 5946 5966 6162 6658 6687 Nemonetarni depoziti vo denari (vkupno) 3105 3159 3184 3171 3305 3321 3303 3305 3327 3292 3367 3672 3679 Nemonetarni depoziti vo stranska valuta (vkupno) 1983 1966 2051 2182 2448 2204 2433 2299 2619 2674 2795 2986 3008 Nemonetarni depoziti (nedràven sektor) 5040 5077 5187 5305 5705 5477 5688 5555 5897 5917 6113 6609 6638 Nemonetarni depoziti vo denari (nedràven sektor) 3057 3111 3136 3123 3257 3273 3255 3256 3278 3243 3318 3623 3630 Nemonetarni depoziti vo stranska valuta (nedr`. sekt 1983 1966 2051 2182 2448 2204 2433 2299 2619 2674 2795 2986 3008 -Depozitni banki 5088 5125 5235 5353 5753 5525 5736 5604 5946 5966 6162 6658 6687 Nemonetarni depoziti vo denari - nedràven sektor 3057 3111 3136 3123 3257 3273 3255 3256 3278 3243 3318 3623 3630 Nemonetarni depoziti vo stranska valuta - nedr`.sek 1983 1966 2051 2182 2448 2204 2433 2299 2619 2674 2795 2986 3008 Nemonetarni depoziti vo denari - Dràva 48 48 48 48 48 48 48 49 49 49 49 49 49 Nemonetarni depoziti vo stranska valuta - Dràva 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 -NBM nemonetarni depoziti (nedràven sektor) 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 Denari 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 Stranska valuta 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 kupni depoziti 94844 96090 97334 99488 102752 104669 103928 106259 108947 110028 113631 116569 120110 kupni depoziti (nedràven sektor) 93735 95220 96364 98212 101489 103506 102753 105142 107897 109059 112664 115574 118911 Tabela 6 kupni depoziti na nedràvniot sektor (vo milioni denari) 31.12.2006 mese~na promena godi{na promena struktura godina vo mil. denari vo mil. denari vo mil. denari kupni depoziti 100.384 2.523 2,6 21.873 27,9 100,0 1. Spored ro~nost -kratkoro~ni 93.746 2.494 2,7 20.275 27,6 93,4 -dolgoro~ni 6.638 29 0,4 1.598 31,7 6,6 2. Spored valuta - denarski 39.946 1.992 5,2 12.525 45,7 39,8 - devizni 60.438 531 0,9 9.348 18,3 60,2 Izvor: Narodna banka na Republika Makedonija 18

Tabela 7 Depoziti na naselenie i pretprijatija struktura 31.12.2006 godina mese~na promena godi{na promena vo mil. vo mil. vo mil. denari denari denari kupni depoziti na naselenieto 100,0 67.352 1.390 2,1 13.270 24,5 1. Spored ro~nost -kratkoro~ni 94,2 63.458 1.244 2,0 12.143 23,7 -dolgoro~ni 5,8 3.894 146 3,9 1.127 40,7 2. Spored valuta - denarski 33,3 22.446 907 4,2 7.669 51,9 - devizni 66,7 44.906 483 1,1 5.601 14,3 kupni depoziti na pretprijatijata 100,0 30.774 1.108 3,7 8.215 36,4 1. Spored ro~nost -kratkoro~ni 95,7 29.438 1.285 4,6 8.183 38,5 -dolgoro~ni 4,3 1.336-177 -11,7 32 2,5 2. Spored valuta - denarski 50,4 15.515 1.046 7,2 4.478 40,6 - devizni 49,6 15.259 62 0,4 3.737 32,4 Izvor: Narodna banka na Republika Makedonija Tabela 8 Depozitni pari na naselenie i pretprijatija 31.12.2006 godina vo mil. denari mese~na promena vo mil. denari godi{na promena vo mil. denari Depozitni pari 18.527 814 4,6 3.303 21,7 - Depozitni pari na naselenie 3.702 329 9,8 530 16,7 - Depozitni pari na pretprijatija 12.851 807 6,7 2.708 26,7 Izvor: Narodna banka na Republika Makedonija 19

Tabela 9 Plasmani kaj naselenie i pretprijatija 31.12.2006 godina vo mil. denari mese~na promena vo mil. denari godi{na promena vo mil. denari kupni plasmani 89.780 2.566 2,9 21.003 30,5 Denarski plasmani 66.413 2.278 3,6 14.741 28,5 od toa: -pretprijatija 37.161 1.036 2,9 6.528 21,3 -naselenie 29.149 1.204 4,3 8.265 39,6 Devizni plasmani 23.367 288 1,2 6.262 36,6 od toa: -pretprijatija 21.659 247 1,2 5.305 32,4 -naselenie 1.706 41 2,5 965 2,3 pati Izvor: Narodna banka na Republika Makedonija Tabela 10 Ro~na i sektorska struktura na denarskite i deviznite plasmani 31.12.2006 mese~na promena godi{na promena godina () Denarski plasmani 100,0 ro~na struktura - kratkoro~ni 46,2-0,8-4,9 - dolgoro~ni 53,8 0,8 4,9 sektorska struktura - pretprijatija 56,0-0,3-3,3 - naselenie 43,9 0,3 3,5 - ostanato 0,2 0,1-0,1 Devizni plasmani 100,0 0,0 0,0 ro~na struktura - kratkoro~ni 24,8 0,2-1,5 - dolgoro~ni 75,2-0,2 1,5 sektorska struktura - pretprijatija 92,7-0,1-2,9 - naselenie 7,3 0,1 3,0 - ostanato 0,0 0,0-0,1 Izvor: Narodna banka na Republika Makedonija (vo procentni poeni) 20

Tabela 11 Kamatni stapki dekemvri 2006 godina mese~na promena godi{na promena Kamatna stapka na aukciite na blagajni~ki zapisi (28 dena) Prose~na ponderirana kamatna stapka na pazarot na pari (MBKS)* Ponderirani aktivni kamatni stapki na bankite vo procentni poeni 5,7 0,1-2,8 4,9 0,1-3,8 10,7-0,1-1,4 Ponderirani pasivni kamatni stapki na bankite 4,4 0,0-1,2 Izvor: Narodna banka na Republika Makedonija i Pazar na pari i kratkoro~ni hartii od vrednost * Se odnesuva na oficijalniot pazar na pari i na bilateralnite trguvawa me u bankite. Tabela 12 Aukcii na trezorski zapisi Datum na odrùvawe Ponuda Pobaruva~ka Realizacija Ponderirana kamatna stapka iznosi vo milioni denari Dràvni zapisi so rok na dostasuvawe od 3 meseci 05.12.2006 1.250.0 977,0 977,0 6,15 19.12.2006 1.600.0 1.114.0 1.114.0 6,36 Dràvni zapisi so rok na dostasuvawe od 6 meseci 05.12.2006 400,0 413,0 400,0 7,02 Dràvni zapisi so rok na dostasuvawe od 12 meseci 19.12.2006 350,0 324,2 324,2 8,86 Izvor: Ministerstvo za finansii Nadvore{notrgovski i devizni dvièwa vo Republika Makedonija Tabela 13 Nadvore{notrgovska razmena na Republika Makedonija (vo milioni evra) XII.2006 iznos I-XII.2006 XII.2006 XII.2006 I-XII.2006 XI.2006 XII.2005 I-XII.2005 iznos % iznos % iznos % kupna razmena 476.9 4,893.9 51.7 12.2 75.1 18.7 649.4 15.3 Izvoz 169.3 1,906.2 10.3 6.5 21.1 14.2 262.7 16.0 Uvoz 307.6 2,987.7 41.4 15.6 54.0 21.3 386.7 14.9 Saldo -138.4-1,081.5-31.1 29.0-32.9 31.2-124.0 13.0 Izvor: Dràven zavod za statistika na Republika Makedonija; presmetkite vo evra se izvr{eni vo Narodna banka na Republika Makedonija. 21

Tabela 14 Deset najgolemi trgovski partneri na Republika Makedonija vo januaridekemvri 2006 godina (vo milioni evra) Obem na stokovna razmena U~estvo Izvoz U~estvo Uvoz U~estvo st na uvozot so izvoz iznos % iznos % iznos % % REPUBLIKA MAKEDONIJA 4,893.9 100.0 1,906.2 100.0 2,987.7 100.0 63.8 od toa: Srbija i Crna Gora 666.4 13.6 442.3 23.2 224.1 7.5 197.4 Germanija 592.0 12.1 298.7 15.7 293.3 9.8 101.8 Grcija 540.6 11.0 286.6 15.0 254.0 8.5 112.8 Rusija 472.7 9.7 20.3 1.1 452.4 15.1 4.5 Italija 368.5 7.5 188.5 9.9 180.1 6.0 104.7 Bugarija 302.0 6.2 103.1 5.4 198.9 6.7 51.8 Hrvatska 161.6 3.3 98.9 5.2 62.7 2.1 157.9 Turcija 142.3 2.9 44.0 2.3 98.3 3.3 44.8 Slovenija 135.7 2.8 32.7 1.7 103.0 3.4 31.8 Kina 111.9 2.3 1.2 0.1 110.7 3.7 1.1 kupno (10 najgolemi partneri) 3,493.8 71.4 1,516.3 79.5 1,977.5 66.2 76.7 Izvor: Dr`aven zavod za statistika na Republika Makedonija; presmetkite vo evra se izvr{eni vo Narodna banka na Republika Makedonija. 22