Mese~na informacija 11 / 2006

Narodna banka na Republika Makedonija Direkcija za istra`uvawe Mese~na informacija 11 / 2006 Januari, 2007 godina

S O D R @ I N A Pozna~ajni ekonomski nastani i promeni vo zakonskata regulativa vo Republika Makedonija vo noemvri 2006 godina 4 I. Dvièwa vo realniot sektor 5 II. Monetarni dvièwa 6. Nadvore{notrgovski i devizni dvièwa 9 Prilog tabeli 12 3

Pozna~ajni ekonomski nastani i promeni vo zakonskata regulativa vo noemvri 2006 godina Na 2 noemvri Upravata za javni prihodi i Stopanskata komora na Makedonija ja promoviraa rabotata na Direkcijata za golemi dano~ni obvrznici i na~inot na nejzinoto funkcionirawe pred pretstavnici na nad 100 kompanii - golemi dano~ni obvrznici. Direkcijata funkcionira od juli 2006 i ima za cel da se obezbedi podobruvawe na naplatata na danocite i na investiciskata klima vo Republika Makedonija. 13 noemvri, spored odlukata na Regulatornata komisija za energetika, rafineriskite i maloproda`nite ceni na naftenite derivati se namalija vo prosek za 2,54% i 1,35%, soodvetno ( Slu`ben vesnik na RM br. 117/2006), a spored odlukata od 27 noemvri istite bea zgolemeni vo prosek za 1,19% i 0,74%, soodvetno ( Slu`ben vesnik na RM br. 123/2006). Od 16-17 noemvri vo organizacija na Evro-infocentarot i vo sorabotka so konsultantskata ku}a Europartners, vo Skopje be{e odràn trening na tema EU fondovi i EU proekti so poddr{ka od Ministerstvoto za ekonomija. Na treningot bea razgledani na~inite na finansirawe na EU, finansiskite instrumenti {to EU gi koristi za pomo{ na zemjite od Jugoisto~na Evropa i mo`nostite za koristewe na sredstvata na Unijata. Na 17 noemvri Ministerstvoto za ekonomija na Republika Makedonija be{e doma}in na Samitot na ministerskiot sovet na Energetskata zaednica na JIE, {to pretstavuva prv sostanok po stapuvaweto vo sila na Dogovorot za osnovawe na Energetskata zaednica na JIE. Od 21-22 noemvri vo Skopje se odrà Konferencija za regulatorno upravuvawe na Balkanot, organizirana od Agencijata za dràvni slu`benici so finansiska poddr{ka na EU vo sorabotka so Organizacijata za ekonomska sorabotka i razvoj (OECD). Konferencijata be{e organizirana so cel podobruvawe na regionalnata sorabotka od oblasta na javnata administracija, zacvrstuvawe na administrativniot kapacitet neophoden za evrointegrativnite procesi i razvivawe na ~ove~kite resursi soglasno so evropskite principi. Na 23 noemvri vo organizacija na Narodnata banka na Republika Makedonija se odrà rabotilnica na tema Energetskata potro{uva~ka vo Makedonija i nejziniot efekt vrz bilansot na pla}awa, pri {to u~esnicite prezentiraa merki za podobruvawe na sostojbata vo energetskiot sektor. Novi zakonski propisi: - Zakon za izmenuvawe na Zakonot za popis na zemjodelstvoto vo Republika Makedonija, 2006 godina ("Slu`ben vesnik nz RM" br. 113/2006); - Izmenuvawe i dopolnuvawe na Buxetot na Republika Makedonija za 2006 godina - rebalans na buxetot za 2006 godina ("Slu`ben vesnik na RM" br. 120/2006). - Odluka za usoglasuvawe i menuvawe na Carinskata tarifa za 2007 godina ("Slu`ben vesnik na RM" br. 125/2006). 4

I. Dvièwa vo realniot sektor 1 Stapkata na inflacija vo noemvri 2006 godina na mese~na osnova iznesuva 0,9% i e determinirana od porastot na cenite na stokite, vo uslovi na minimalno namaluvawe na cenite na uslugite. Analizirano od aspekt na pridonesot na pooddelnite kategorii vo ramkite na inflaciskiot indeks, najgolem pridones za mese~nata inflacija (od 0,8 procentni poeni) ima porastot na cenite vo kategorijata "ishrana" koj glavno se dolì na zgolemenata cena na sveìot zelen~uk (za 18,1%), minimalno neutraliziran so padot na cenite na sveòto ovo{je. Poizrazen dopolnitelen pridones (od 0,2 procenti poeni) imaa povisokite ceni na oblekata (za 1,6%) i obuvkite (za 2,6%). o nasoka na namaluvawe na inflacijata vo noemvri deluvaa edinstveno cenite vo kategorijata "soobra}ajni sredstva i uslugi" (negativen pridones od 0,1 procenten poen), pod vlijanie na poniskite ceni na soobra}ajnite sredstva i naftenite derivati. Godi{nata stapka na inflacija vo noemvri 2006 godina iznesuva 3,7%. Prose~nata stapka na inflacija vo periodot januarinoemvri 2006 godina se zadrà na nivoto od prethodniot mesec i iznesuva 3,2%. Pritoa, porastot na cenite na stokite i natamu determinira najgolem del (93%) od prose~nata inflacija. Zgolemuvawe na cenite vo analiziraniot period e zabeleàno kaj site kategorii vo ramki na indeksot, pri {to i ponatamu dominira efektot od porastot na cenata na tutunot (pridones od 38%), zaradi zgolemenata akciza od po~etokot na godinata. Povisokite ceni na proizvodite za ishrana (glavno na sveìot zelen~uk, sveòto i preraboteno meso i {e}erot) determiniraat 26% od vkupnata prose~na inflacija. Dopolnitelen pridones od 9% imaat i zgolemenite ceni na naftenite derivati, dodeka zgolemenite ceni na sredstvata za obrazovanie determiniraat 8% od inflacijata. Zgolemuvaweto na cenite na parnoto greewe i na elektri~nata energija objasnuvaat samo 1,4% i 4,7%, soodvetno, od vkupnata inflacija. Grafikon 1 Tro{oci na ìvotot () 4,0 3,0 2,0 1,0 0,0-1,0-2,0 I.2005 II I I II X mesec/prethoden mesec I I.2006 II period/ist period od prethodna godina Izvor: Dràven zavod za statistika. Namaluvaweto na cenite na proizvoditelite na industriski proizvodi 2 prodolì i vo noemvri 2006 godina, koga be{e registrirano nivno namaluvawe vo odnos na prethodniot mesec za 0,3%. Mese~niot pad proizleguva glavno od poniskite ceni na proizvoditelite na nafteni derivati (pridones od 0,5 procentni poeni za vkupniot pad, vo soglasnost so odlukite na Regulatornata komisija za energetika od 16.10.2006 godina i 13.11.2006 godina za namaluvawe na rafineriskite ceni) i na umereniot pad na cenite na prehranbenite proizvodi i pijalaci. Namaluvaweto na ovie ceni vo najgolem del go determiniraa padot na cenite vo sektorot "prerabotuva~ka industrija" (~ij pridones vo nasoka na namaluvawe na proizvodstvenite ceni iznesuva 0,4 procentni poeni). Od druga strana, cenite vo energetskiot i rudarskiot sektor se na povisoko nivo vo odnos na prethodniot mesec (so {to zaedno pridonesoa za porast na proizvodstvenite ceni za 0,1 procenten poen). Na godi{na osnova, cenite na proizvoditelite na industriski proizvodi se povisoki za 2,3%, pri {to 57% od vkupniot porast e rezultat na povisokite ceni na proizvoditelite na tutunski proizvodi, koi vo celost go neutraliziraa efektot od poniskite ceni na naftenite derivati. o periodot januari-noemvri 2006 godina, cenite na proizvoditelite na industriski proizvodi beleàt prose~en porast od 4,6% vo sporedba so istiot period od 2005 godina. Pritoa, 96% od I I II X 1 Izvor: Dràven zavod za statistika na Republika Makedonija i presmetki na NBRM. 2 Prethodni podatoci na DZS. 5

ostvareniot prose~en porast na proizvodstvenite ceni e determiniran od povisokite ceni vo prerabotuva~kata industrija (za 5%), koi se pod dominantno vlijanie na zgolemenite ceni na proizvoditelite na nafteni derivati i tutunski proizvodi. Pomal del, odnosno 4% od ostvareniot prose~en porast na proizvodstvenite ceni proizleguva od povisokite ceni vo rudarskiot i energetskiot sektor (za 3,3% i 1,4%, soodvetno). o noemvri 2006 godina, fizi~kiot obem na industriskoto proizvodstvo 3 beleì mese~en pad od 2,2%. akvoto namaluvawe se dolì pred se na negativnite dvièwa vo prerabotuva~kiot i rudarskiot sektor, koi zaedno imaat negativen pridones od 2,7 procentni poeni vo vkupniot mese~en pad na industriskoto proizvodstvo (pri poizrazen negativen pridones na prerabotuva~kiot sektor). Kaj energetskiot sektor e registriran porast na proizvodstvoto, {to rezultira so pozitiven pridones od 0,5 procentni poeni, koj delumno gi neutralizira{e negativnite efekti od prerabotuva~kiot i rudarskiot sektor. Namalenata aktivnost na prerabotuva~kata industrija pred se e rezultat na namalenoto proizvodstvo na 11 od vkupno 20 prerabotuva~ki granki, koi u~estvuvaat so okolu 70% vo vkupnoto proizvodstvo na prerabotuva~kata industrija. Od niv, najgolem pridones vo nasoka na namaluvawe na industriskoto proizvodstvo imaat namalenoto proizvodstvo na proizvodi od drugi nemetalni minerali, proizvodstvo na osnovni metali, hemikalii i hemiski proizvodi i na elektri~ni ma{ini i aparati. Od druga strana, poizrazeni pozitivni dvièwa beleàt proizvodstvoto na predmeti za obleka, 3 Prethodni podatoci na DZS. dorabotka i boewe na krzno i na nafteni derivati. Industriskoto proizvodstvo vo noemvri 2006 godina vo sporedba so istiot mesec od prethodnata godina beleì porast od 4,4%, determiniran od porastot na proizvodstvoto vo prerabotuva~kiot i rudarskiot sektor. o periodot januari-noemvri 2006 godina industriskoto proizvodstvo ostvari kumulativen porast od 3% vo odnos na istiot period od 2005 godina. Registriraniot porast e determiniran od zgolemenata aktivnost vo prerabotuva~kiot i rudarskiot sektor, koi zaedno pridonesoa so 3,3 procentni poeni za kumulativniot rast, dodeka energetskiot sektor ima negativen pridones od 0,3 procentni poeni. Prerabotuva~kata industrija ostvari kumulativen porast od 3,2%, determiniran od aktivnosta na 13 od vkupno 20 prerabotuva~ki granki, koi u~estvuvaat so 75,8% vo vkupnata prerabotuva~ka industrija. Od niv, najgolem pridones i ponatamu imaat porastot na proizvodstvoto na proizvodi od drugi nemetalni minerali, osnovni metali, prehranbeni proizvodi i pijalaci, tutunski proizvodi i na nafteni derivati. Grafikon 2 Industrisko proizvodstvo () 40,0 30,0 20,0 10,0 0,0-10,0-20,0-30,0-40,0 I.2005 II I.2006 mesec/ prethoden mesec period/ ist period od prethodna godina Izvor: Dràven zavod za statistika. II II. Monetarni dvièwa o noemvri 2006 godina, vkupnite likvidni sredstva na bankite 4 iznesuvaa 8.408 milioni denari i na mese~na osnova ostvarija porast od 13,1%. o tekot na noemvri, kreirawe na likvidnost vo bankarskiot sektor se izvr{i preku deviznite transakcii na NBRM 4 Ja sodrì gotovinata vo blagajna i sredstvata na smetkata na bankite kaj NBRM. (realiziran neto-otkup na devizi na devizniot pazar od strana na NBRM) i namalenata pobaruva~ka na gotovi pari (za 495 milioni denari na mese~na osnova), dodeka denarskite depoziti na dràvata kaj NBRM 5, se zgolemija za 115 milioni 5 Analizata se odnesuva na denarskite depoziti na dràvata kaj NBRM bez dràvni zapisi za monetarni celi. 6

denari i deluvaa vo nasoka na povlekuvawe likvidnost. Monetarnite instrumenti vo noemvri pretstavuvaa tek na povlekuvawe likvidnost, {to vo celost se dolì na povisokoto nivo na blagajni~ki zapisi na NBRM (za 456 milioni denari), pri istovremeno namaluvawe na iznosot na dràvni zapisi za monetarni celi 6 (za 116 milioni denari na mese~na osnova). Pritoa, prose~nata ponderirana kamatna stapka na blagajni~kite zapisi vo noemvri 2006 godina iznesuva 5,66% (5,46% vo oktomvri), dodeka prose~nata ponderirana kamatna stapka na dràvnite zapisi (so ro~nost od 3 meseci) vo noemvri iznesuva 6,26% (6,13% vo prethodniot mesec). Prose~nata dnevna likvidnost na bankarskiot sistem vo noemvri 2006 godina dostigna 7.865,8 milioni denari, {to vo odnos na prethodniot mesec pretstavuva porast od 18,8%. Od aspekt na dnevnata dinamika, vo prvata polovina na mesecot likvidnosta na bankite be{e relativno stabilna i oscilira{e pod vlijanie na voobi~aenite faktori. o vtorata polovina na mesecot e zabeleàn trend na porast na vkupnite likvidni sredstva na bankite, {to soodvetstvuva so poniskoto nivo na dràvni zapisi za monetarni celi, namalenata pobaruva~ka na gotovi pari i zgolemenoto tro{ewe na dràvata vo ovoj period (soglasno usvoeniot rebalans na buxetot). i{okot na likvidni sredstva na bankite nad obvrskata za zadolìtelna rezerva (vo denari) 7 vo noemvri 2006 godina iznesuva 22,2%, {to vo odnos na prethodniot presmetkoven period pretstavuva zna~itelno zgolemuvawe od 16,3 procentni poeni 8. 6 Na 07.03.2006 godina, NBRM vo sorabotka so Ministerstvoto za finansii zapo~na so emisija na dràvni zapisi za monetarni celi, so rok na dostasuvawe od tri meseci. 7 Kako period na odrùvawe (ispolnuvawe) na obvrskata za zadolìtelna rezerva na bankite se smeta periodot od 11. den vo tekovniot mesec do 10. den vo sledniot mesec. i{okot se odnesuva na izdvoeni sredstva na smetkata na bankite kaj NBRM nad obvrskata za zadolìtelna rezerva. 8 o noemvri 2006 godina, edna pogolema banka izdvoi povisok iznos na likvidni sredstva nad obvrskata za zadolìtelna rezerva, kako podgotovka za eventualna isplata na dividenda od edno pogolemo pretprijatie. Grafikon 3 Dnevna dinamika na likvidnosta na bankite (vo milioni denari) 10.000 9.000 8.000 7.000 6.000 5.000 4.000 3.000 01.11.2006 02.11.2006 prose~no nivo na likvidnost vo noemvri 03.11.2006 04.11.2006 05.11.2006 06.11.2006 07.11.2006 2006 godina 2006 2005 08.11.2006 09.11.2006 10.11.2006 11.11.2006 12.11.2006 13.11.2006 14.11.2006 Izvor: Narodna banka na Republika Makedonija. 15.11.2006 o noemvri 2006 godina, vkupniot promet na me ubankarskiot pazar na pari 9 ostvari mese~en pad od 16% i iznesuva 514 milioni denari. Prose~nata kamatna stapka na me ubankarskiot pazar na pari vo noemvri iznesuva 4,8% i e nepromeneta vo sporedba so prethodniot mesec. Na krajot na noemvri 2006 godina, primarnite pari 10 se povisoki za 2,2% na mese~na osnova, kako rezultat na povisokata likvidnost na bankite, vo uslovi na namalena pobaruva~ka na gotovi pari (za 3,3%). Sledstveno, ostvareniot mese~en pad na monetarniot agregat M1 (od 1,8%), pred s se dolì na padot na gotovite pari vo optek, pri istovremeno umereno namaluvawe na depozitnite pari (za 0,4%). Po{irokite monetarni agregati M2 i M4 na mese~na osnova se povisoki za 1,6% i 1,9%, soodvetno, kako odraz na porastot na vkupnite depoziti kaj bankite. Na godi{na osnova (noemvri 2006 godina / noemvri 2005 godina), po{irokite monetarni agregati M2 i M4 se povisoki za 23,1% i 23,8%, soodvetno. 9 Na 15.05.2006 godina, Sobranieto na akcioneri donese odluka za prestanok so rabota na Pazarot na pari i kratkoro~ni hartii od vrednost ( Slu`ben vesnik na RM br. 74/2006). Od 08.05.2006 godina, zapo~na so rabota elektronskiot sistem za me ubankarsko trguvawe so depoziti i hartii od vrednost (TENFORE). 10 Analizata se odnesuva na primarnite pari bez zadolìtelnata rezerva na deviznite depoziti. 16.11.2006 17.11.2006 18.11.2006 19.11.2006 20.11.2006 21.11.2006 22.11.2006 23.11.2006 24.11.2006 25.11.2006 26.11.2006 27.11.2006 28.11.2006 29.11.2006 30.11.2006 7

Tabela 1 Monetarni agregati i nivnite komponenti (vo milioni denari) 30.11.2006 godina mese~na godi{na promena promena Gotovi pari vo optek 14.301-3,3 9,7 Depozitni pari 17.713-0,4 18,9 Monetaren agregat M1 32.014-1,8 14,6 Kratkoro~ni denarski depoziti 34.331 4,3 47,7 Monetaren agregat M2-denarski del 66.345 1,3 29,6 Kratkoro~ni devizni depoziti 56.921 1,9 16,4 Monetaren agregat M2 123.266 1,6 23,1 Nemonetarni depoziti 6.609 8,1 36,5 -denarski 3.623 9,2 21,9 -devizni 2.986 6,8 59,5 Monetaren agregat M4 129.875 1,9 23,8 Izvor: Narodna banka na Republika Makedonija. Na krajot na noemvri 2006 godina, vkupnite depoziti na privatniot sektor kaj bankite ostvarija mese~no zgolemuvawe od 2.988 milioni denari, ili za 3,1%. Porastot na vkupnite depoziti vo najgolem del se dolì na zgolemuvaweto na kratkoro~nite depoziti (za 2,8%), ~ij pridones vo porastot na vkupnite depoziti iznesuva 83,4%. Od aspekt na valutnata struktura, denarskite depoziti ostvarija pointenziven porast od deviznite depoziti, pridonesuvaj}i so 57,6% vo porastot na vkupnite depoziti. Analizata na sektorskata struktura pokaùva pointenziven porast na depozitite na korporativniot sektor (na mese~na osnova za 6,1%), ~ij pridones za porastot na vkupnite depoziti iznesuva 57,1%. Pritoa, najgolem porast e zabeleàn kaj kratkoro~nite depoziti na pretprijatijata (oro~eni denarski depoziti do eden i do tri meseci i devizni depoziti po viduvawe). Depozitite na naselenieto ostvarija porast od 1,4% na mese~na osnova, odrazuvaj}i go povisokoto nivo na denarski depoziti do tri meseci i od {est meseci do edna godina i devizni depoziti oro~eni do edna godina. Na godi{na osnova (noemvri 2006 godina / noemvri 2005 godina), vkupnite depoziti na privatniot sektor kaj bankite se povisoki za 27,1%. Grafikon 4 Dinamika na depozitite (vo milioni denari) 120.000 100.000 80.000 60.000 40.000 20.000 0 I.2005 II I I II X Depoziti na naselenie Depoziti na pretprijatija kupni depoziti Izvor: Narodna banka na Republika Makedonija. o tekot na noemvri 2006 godina e zabeleàno natamo{no intenzivirawe na kreditnata aktivnost na bankite. Taka, vkupnite plasmani na bankite kaj privatniot sektor na mese~na osnova se povisoki za 1.790 milioni denari, ili za 2,1%. Od aspekt na valutnata struktura, porastot na vkupnite krediti vo najgolem del se dolì na zgolemenoto kreditirawe vo doma{na valuta. Imeno, denarskite krediti 11 zabeleàa porast od 1,7% na mese~na osnova pridonesuvaj}i so 60,8% za porastot na vkupnite krediti. Analizata na ro~nata struktura pokaùva porast na dolgoro~nite krediti, pri registriran pad na kratkoro~nite krediti. Pritoa, namaluvaweto na kratkoro~nite krediti vo najgolem del proizleguva od poniskoto nivo na dostasani nenaplateni pobaruvawa. Analizirano po sektori, mese~en porast ostvarija plasmanite na naselenieto i na pretprijatijata (od 3,4% i 1,5%, soodvetno), pri {to pozna~aen pridones za porastot na vkupnite plasmani (od 55%) imaa kreditite na naselenieto. kupnite plasmani na bankite kaj privatniot sektor na godi{na onova (noemvri 2006 godina / noemvri 2005 godina) zabeleàa porast od 28,8%. I I.2006 II I I II X 11 Gi vklu~uva i denarskite krediti so devizna klauzula. 8

Grafikon 5 Plasmani na bankite po sektori (vo milioni denari) 60,000 55,000 50,000 45,000 40,000 35,000 30,000 25,000 20,000 15,000 10,000 I.2005 II I I II X Plasmani kaj pretprijatija (leva skala) I I.2006 II I I II X 32,500 30,000 27,500 25,000 22,500 20,000 17,500 15,000 12,500 10,000 7,500 Plasmani kaj naselenie (desna skala) Izvor: Narodna banka na Republika Makedonija. o domenot na kamatnata politika na bankite vo noemvri 2006 godina ne bea registrirani pozna~ajni promeni. Taka, prose~nata ponderirana aktivna kamatna stapka na denarskite krediti za site rokovi i sektori se namali za 0,1 procenten poen i iznesuva 10,8%. Istovremeno, prose~nata ponderirana pasivna kamatna stapka na denarskite depoziti za site rokovi i sektori vo noemvri iznesuva 4,4% i na mese~na osnova e poniska za 0,2 procentni poena. Grafikon 6 Ponderirani kamatni stapki i margini na bankite* (, na godi{no nivo) 14.5 13.5 12.5 11.5 10.5 9.5 8.5 7.5 6.5 5.5 4.5 3.5 2.5 I.2005 II Nominalni pasivni kamatni stapki I I II X Nominalni aktivni kamatni stapki Izvor: Narodna banka na Republika Makedonija. *Se odnesuvaat na denarski krediti i depoziti za site ro~nosti i sektori, pri {to se vklu~eni i denarskite krediti i depoziti so valutna klauzula. Prose~nata ponderirana kamatna stapka na deviznite krediti za site rokovi, sektori i valuti vo noemvri 2006 iznesuva 8,4% (8,3% vo prethodniot mesec), dodeka prose~nata ponderirana kamatna stapka na deviznite depoziti za site rokovi, sektori i valuti na mese~na osnova e nepromeneta i iznesuva 1,7%. I I.2006 II I I II X. Nadvore{notrgovski i devizni dvièwa Nadvore{notrgovskata razmena 12 na Republika Makedonija vo noemvri 2006 godina iznesuva 424,2 miliona evra i na mese~na osnova zabeleà pad od 5,4%, {to vo celost se dolì na mese~niot pad na izvozot. Imeno, vo noemvri 2006 godina izvozot na stoki iznesuva 159 milioni evra i na mese~na osnova zabeleà namaluvawe od 14,5%. Mese~niot pad na izvozot se dolì na namaleniot izvoz na èlezo i ~elik i nivni proizvodi, hrana i tutun. o sporedba so istiot mesec od prethodnata godina, izvozot na stoki zabeleà porast od 9,2%, pred s kako rezultat na povisokiot izvoz na èlezo i ~elik i nivni proizvodi na godi{no nivo. Uvozot na stoki vo noemvri 2006 godina vo sporedba so prethodniot mesec zabeleà porast od 1% i iznesuva 265,2 miliona evra. Analizirano po proizvodi, najzabeleìtelen porast e registriran kaj uvozot na mineralni goriva. Na godi{na osnova (noemvri 2006 godina / noemvri 2005 godina), uvozot na stoki e zgolemen za 12 Prethodni podatoci na NBRM. Izvozot na stoki e prikaàn na f.o.b. osnova, dodeka uvozot na stoki e prikaàn na c.i.f. osnova. 11,2%, glavno zaradi povisokiot uvoz na mineralni goriva, oprema i vozila. Grafikon 7 Nadvore{notrgovska razmena na Republika Makedonija (vo milioni evra) 500 450 400 350 300 250 200 150 100 50 0-50 -100-150 I.05 II I I II X I I.06 II I I II X Izvoz Uvoz Saldo kupna NTR Izvor: Dràven zavod za statistika na Republika Makedonija; presmetkite vo evra se izvr{eni vo Narodna banka na Republika Makedonija. o uslovi na porast na uvozot i pad na izvozot, vo noemvri 2006 godina trgovskiot deficit e prodlabo~en za 39% vo odnos na prethodniot mesec i iznesuva 106,1 milion evra. Istovremeno, stapkata na pokrienost na uvozot so izvoz na mese~na osnova se namali za 10,9 procentni poeni i iznesuva 60%. 9

o periodot januari-noemvri 2006 godina, vkupnata nadvore{notrgovska razmena dostigna 4.416,7 milioni evra i vo odnos na istiot period od prethodnata godina e zgolemena za 14,9% vo uslovi na porast na dvete nejzini komponenti. Taka, izvozot vo analiziraniot period dostigna 1.737,9 milioni evra i zabeleà porast od 16,2%. akviot porast e determiniran od povisokiot izvoz na èlezo i ~elik i nivni proizvodi, nafteni derivati, hrana, pijalaci, rudi i tutun, koi so~inuvaat 81,2% od vkupniot porast. Istovremeno, uvozot na stoki iznesuva 2.678,8 milioni evra i zabeleà porast od 14,1%, pred s zaradi zgolemeniot uvoz na mineralni goriva, èlezo i ~elik i nivni proizvodi, vozila i na oprema. Trgovskiot deficit vo periodot januari-noemvri 2006 godina iznesuva 940,9 milioni evra i se zgolemi za 10,4% vo odnos na istiot period od 2005 godina, dodeka stapkata na pokrienost na uvozot so izvoz se zgolemi za 1,2 procentni poena i iznesuva 64,9%. kupniot promet na devizniot pazar vo noemvri 2006 godina iznesuva 350,6 milioni evra i vo odnos na prethodniot mesec zabeleà namaluvawe za 9,4% vo uslovi na pad na ponudata i pobaruva~kata na devizi (za 12,9% i 2,6%, soodvetno). Pointenzivniot pad na ponudata od pobaruva~ka na devizi rezultira{e so mese~en porast na neto-proda`bite na devizi od strana na bankite kon pretprijatijata za 39,4%. Istovremeno, NBRM na devizniot pazar vo noemvri 2006 godina realizira neto-otkup na devizi, koj na mese~na osnova e ponizok za 62,2%. Pritoa, kumulativniot neto-otkup na devizi na devizniot pazar od strana na NBRM vo periodot januari-noemvri iznesuva 228,6 milioni evra. Bruto deviznite rezervi na 30.11.2006 godina dostignaa 1.413,8 milioni evra i na mese~na osnova se povisoki za 12,1 milion evra, {to se dolì glavno na realiziraniot neto-otkup na NBRM na devizniot pazar. Prometot na menuva~kiot pazar vo noemvri 2006 godina iznesuva 111,8 milioni evra i na mese~na osnova se namali za 6,4%. Pritoa, na menuva~kiot pazar e realiziran neto-otkup na devizi vo iznos od 50,1 milion evra, {to pretstavuva mese~en pad od 16,7%, {to se dolì na padot na ponudata na devizi (za 9,8%). o periodot januari-noemvri 2006 godina, neto-otkupot na menuva~kiot pazar dostigna 594,8 milioni evra i zabeleà porast od 21,7% vo odnos na istiot period od 2005 godina. Grafikon 8 Dvièwe na vkupniot promet na devizniot i menuva~kiot pazar (vo milioni evra) 500 450 400 350 300 250 200 150 100 50 0 I.2005 II I I II X I I.2006 II I I Promet na devizen pazar (leva skala) Promet na menuva~ki pazar (leva skala) Neto otkup na menuva~ki pazar (desna skala) Izvor: Narodna banka na Republika Makedonija. Devizniot kurs na denarot vo odnos na evroto na devizniot pazar e stabilen i na 30.11.2006 godina iznesuva 61,18 denari za edno evro. Devizniot kurs na denarot vo odnos na amerikanskiot dolar na krajot na noemvri 2006 godina iznesuva 46,50 denari za eden amerikanski dolar i pritoa denarot zabeleà mese~na apresijacija od 3,3% (na 31.10.2006 godina se razmenuvaa 48,10 denari za eden amerikanski dolar). Grafikon 9 Dneven sreden devizen kurs na denarot vo odnos na evroto i amerikanskiot dolar na devizniot pazar (denari za edinica stranska valuta) 61,40 61,35 61,30 61,25 61,20 61,15 61,10 61,05 61,00 01.11.2006 02.11.2006 03.11.2006 04.11.2006 EUR leva skala USD desna skala 05.11.2006 06.11.2006 07.11.2006 08.11.2006 09.11.2006 10.11.2006 11.11.2006 12.11.2006 13.11.2006 14.11.2006 Izvor: Narodna banka na Republika Makedonija. 15.11.2006 Devizniot kurs na denarot vo odnos na evroto na menuva~kiot pazar vo noemvri 2006 godina vo prosek iznesuva 61,41 denar za edno evro i e relativno stabilen. Devizniot kurs na denarot vo odnos na amerikanskiot dolar vo noemvri 2006 godina iznesuva 47,72 denara za eden amerikanski dolar, pri {to denarot na mese~na osnova apresira za 1,5% (vo oktomvri 2006 godina vo prosek se razmenuvaa 48,43 denari za eden amerikanski dolar). Nadvore{niot dolg na Republika Makedonija vrz osnova na dolgoro~ni krediti i zaemi 2 na 30.11.2006 godina iznesuva 1.730,3 milioni evra i vo 16.11.2006 17.11.2006 18.11.2006 19.11.2006 20.11.2006 21.11.2006 22.11.2006 23.11.2006 II 24.11.2006 25.11.2006 26.11.2006 27.11.2006 X 28.11.2006 29.11.2006 30.11.2006 80 70 60 50 40 30 20 10 0 49,0 48,5 48,0 47,5 47,0 46,5 46,0 45,5 45,0 10

sporedba so krajot na prethodniot mesec e povisok za 1,6 milioni evra, {to se dol`i na pogolemiot iznos na koristeni sredstva od plateni obvrski. o noemvri 2006 godina koristeni se sredstva vo iznos od 23 milioni evra, a vkupno platenite obvrski iznesuvaat 9,2 miliona evra (6,5 milioni evra glavnica i 2,7 milioni evra kamata). Istovremeno, vo noemvri 2006 godina sklu~eni se krediti vo iznos od 15,8 milioni evra, koi vo celost se odnesuvaat na privatniot sektor. Od aspekt na dol`nicite, vkupniot dolgoro~en dolg na javniot sektor na 30.11.2006 godina iznesuva 1.224,5 milioni evra i se zgolemi za 4,5 milioni evra vo odnos na prethodniot mesec, glavno poradi porastot na dolgot na javnite pretprijatija. Od druga strana, vkupniot dolgoro~en dolg na privatniot sektor iznesuva 505,8 milioni evra i na mese~na osnova zabele`a namaluvawe od 2,9 milioni evra. Pritoa, 77,1% od vkupniot dolg na privatniot sektor se odnesuva na nebankarskiot privaten sektor (vo najgolem del dolg sprema privatnite kreditori), a ostatokot e dolg na privatnite banki. Kratkoro~niot nadvore{en dolg 13 na krajot na noemvri 2006 godina iznesuva 85,2 miliona evra (vo celost dolg na privatniot sektor). Pritoa, koristenite sredstva i platenite obvrski iznesuvaat 1,6 milioni evra i 0,5 milioni evra, soodvetno. 13 Prethodni podatoci na NBRM. 11

Prilog Dvièwa vo realniot sektor vo Republika Makedonija Tabela 1 Tro{oci na ìvot i ceni na malo.2006.2006 I-.2006 X.2006.2005 I-.2005 Tro{oci na ìvotot 0,9 3,7 3,2 Ishrana 2,1 3,4 2,2 Tutun i pijalaci 0,1 18,0 17,7 Obleka i obuvki 2,0 1,2 0,2 Domuvawe 0,0 4,6 1,8 Stan (stanarina, voda, uslugi) -0,1-2,3-0,6 Ogrev i osvetlenie -0,1 8,6 3,4 Higiena i zdravje 0,1 3,0 1,9 Kultura i razonoda 0,3 5,9 6,5 Soobra}ajni sredstva i uslugi -0,6-1,3 2,0 Stoki 1,1 4,4 3,7 Uslugi -0,1 0,6 1,5 Ceni na malo 0,2 3,2 4,0 Zemjodelski proizvodi 5,8 5,0 5,1 Neprehranbeni industriski proizvodi -0,3 4,6 5,5 Industrisko - prehranbeni proizvodi 0,6 2,2 0,7 Pijalaci 0,3 0,0-0,4 Stoki 0,3 3,8 4,0 Uslugi 0,0 2,4 3,9 Izvor: Dràven zavod za statistika na Republika Makedonija 12

Tabela 2 Ceni na proizvoditeli na industriski proizvodi*.2006.2006 I-.2006 X.2006.2005 I-.2005 Ceni na proizvoditeli na industriski proizvodi -0,3 2,3 4,6 Energija -1,7 0,5 10,7 Intermedijarni proizvodi, osven energija 0,4 2,3-0,4 Kapitalni proizvodi 0,6 6,0 4,8 Trajni proizvodi za {iroka potro{uva~ka 0,0 0,6 2,9 Netrajni proizvodi za {iroka potro{uva~ka -0,1 3,1 4,6 adewe rudi i kamen 0,4 2,6 3,3 Prerabotuva~ka industrija -0,5 1,3 5,0 Proizvodstvo na prehranbeni proizvodi i pijalaci -0,1-0,3 0,6 Proizvodstvo na tutunski proizvodi -0,1 23,0 21,5 Proizvodstvo na tekstilni tkaenini 0,0-0,3 0,2 Proizvodstvo na predmeti za obleka; dorabotka i boewe na krzno -0,1-2,1-2,5 Izdava~ka dejnost, pe~atewe i reprodukcija na snimeni mediumi -0,4-0,6 0,8 Proizvodstvo na koks, derivati na nafta i nuklearno gorivo -3,7-7,0 18,2 Proizvodstvo na hemikalii i hemiski proizvodi 0,6-0,2-0,2 Proizvodstvo na proizvodi od guma i proizvodi od plasti~ni masi 0,1 5,2 1,6 Proizvodstvo na proizvodi od drugi nemetalni minerali 0,3 4,5 3,2 Proizvodstvo na osnovni metali 0,4 4,5-2,5 Proizvodstvo na metalni proizvodi vo metaloprerabotuva~kata faza, osven ma{ini i uredi 1,1 11,2 8,5 Proizvodstvo na elektri~ni ma{ini i aparati, nespomnati na drugo mesto 0,0 8,7 7,5 Snabduvawe so elektri~na energija, gas i voda 0,7 10,6 1,4 *Prethodni podatoci. Izvor: Dr`aven zavod za statistika na Republika Makedonija 13

Tabela 3 Industrisko proizvodstvo* struktura.2006.2006 I-.2006 X.2006.2005 I-.2005 kupno 100,0-2,2 4,4 3,0 Energija 21,9 7,3 3,8 0,1 Intermedijarni proizvodi, osven energija 33,8-14,1 1,3 7,7 Kapitalni proizvodi 4,8 29,4 40,7 9,1 Trajni proizvodi za {iroka potro{uva~ka 1,4-7,6-18,8-5,1 Netrajni proizvodi za {iroka potro{uva~ka 38,1 3,6 5,8-0,6 adewe rudi i kamen 1,8-7,8 11,3 32,5 Prerabotuva~ka industrija 79,4-3,1 5,9 3,2 Proizvodstvo na prehranbeni proizvodi i pijalaci 20,0-0,2 10,2 2,6 Proizvodstvo na tutunski proizvodi 3,9-3,1 15,3 7,6 Proizvodstvo na tekstilni tkaenini 2,5-3,3-2,0 6,3 Proizvodstvo na predmeti za obleka; dorabotka i boewe na krzno 8,6 13,3-0,5-3,4 Izdava~ka dejnost, pe~atewe i reprodukcija na snimeni mediumi 3,9 17,6 0,8-18,6 Proizvodstvo na koks, derivati na nafta i nuklearno gorivo 3,0 27,8 36,8 8,9 Proizvodstvo na hemikalii i hemiski proizvodi 5,9-11,4 10,2 2,9 Proizvodstvo na proizvodi od guma i proizvodi od plasti~ni masi 2,6-11,0 16,4-8,7 Proizvodstvo na proizvodi od drugi nemetalni minerali 8,2-22,8-15,1 15,3 Proizvodstvo na osnovni metali 6,0-19,0 0,9 10,7 Proizvodstvo na metalni proizvodi vo metaloprerabotuva~kata faza, osven ma{ini i uredi 3,8 18,8 25,2 3,4 Proizvodstvo na elektri~ni ma{ini i aparati 3,2-16,2 24,3 7,1 Snabduvawe so elektri~na energija, gas i voda 18,8 2,9-2,5-1,6 * Prethodni podatoci. Izvor: Dr`aven zavod za statistika na Republika Makedonija 14

Monetarni dvièwa vo Republika Makedonija Tabela 4 Pregled na Narodna banka na Republika Makedonija (tekoven kurs, vo milioni denari) I.05 I.06 II.06.06 I.06.06 I.06 II.06.06.06 X.06.06 I. Neto devizna aktiva 66.282 57.130 57.297 71.907 74.145 75.454 77.256 79.385 80.535 82.064 84.044 84.909 Aktiva 69.504 60.326 60.519 75.076 77.213 78.415 80.181 82.287 83.412 84.956 86.863 87.586 Pasiva 3.222 3.196 3.222 3.169 3.068 2.961 2.925 2.902 2.877 2.892 2.819 2.677 II. Neto doma{na aktiva -40.520-33.763-32.079-47.210-47.978-48.045-50.327-51.711-53.259-54.700-55.701-55.956 Krediti na banki, neto -8.880-10.372-9.612-8.862-8.743-7.504-6.697-6.990-7.357-7.385-7.526-7.982 Krediti na banki 41 41 41 41 41 41 37 37 37 37 37 37 Aukcija na krediti 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 Aran`mani za reotkup 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 Krediti vrz osnova na hartii od vrednost 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 Dolgoro~ni krediti 31 31 31 31 31 31 27 27 27 27 27 27 Avansi 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 Ostanato 10 10 10 10 10 10 10 10 10 10 10 10 Instrumenti -8.921-10.413-9.653-8.903-8.784-7.545-6.734-7.027-7.394-7.422-7.563-8.019 Aukcija na blagajni~ki zapisi -8.921-10.413-9.653-8.903-8.784-7.545-6.734-7.027-7.394-7.422-7.563-8.019 Neto, Dràva -18.989-11.024-10.167-25.762-26.157-27.733-30.847-31.396-33.022-34.154-35.140-34.976 1.Krediti na dràvata 3.290 3.290 3.290 3.290 2.983 2.983 2.983 2.983 2.983 2.983 2.983 2.983 Koristewe na kredit od Fondot 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 Obi~en kredit 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 Otkupeni dràvni hartii od vrednost 1.039 1.039 1.039 1.039 1.039 1.039 1.039 1.039 1.039 1.039 1.039 1.039 Ostanato 2.251 2.251 2.251 2.251 1.944 1.944 1.944 1.944 1.944 1.944 1.944 1.944 2. Depoziti na dràvata -22.279-14.314-13.457-29.052-29.140-30.716-33.830-34.379-36.005-37.137-38.123-37.959 A) o denari -6.993-7.653-6.860-8.807-9.141-11.104-14.417-16.110-17.528-18.728-19.601-19.600 Depozitni pari -6.993-7.653-6.860-8.807-9.141-11.104-14.417-16.110-17.528-18.728-19.601-19.600 - Trezorska smetka -6.562-7.214-6.417-6.965-5.717-7.678-11.342-11.816-12.247-13.656-14.038-14.143 - Drugi buxetski fondovi -431-439 -443-1.842-3.424-3.426-3.075-4.294-5.281-5.072-5.563-5.457 od toa: Dràvni hartii od vrednost za monetarni celi -1.377-2.951-2.951-2.627-3.885-4.870-4.656-5.126-5.010 Fond za poddr{ka na monetarnata politika 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 B) o stranska valuta -15.286-6.661-6.597-20.245-19.999-19.612-19.413-18.269-18.477-18.409-18.522-18.359 Depoziti na Centralna vlada -15.139-6.516-6.450-20.098-19.851-19.468-19.267-18.125-18.333-18.261-18.378-18.213 od koi: Telekom 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 od koi: Fond za pati{ta -147-130 -121-102 -84-56 -31-31 -213-213 -173-151 Drugi depoziti na dràvata -147-145 -147-147 -148-144 -146-144 -144-148 -144-146 3.Eksterna smetka 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 Ostanati stavki, neto -12.651-12.367-12.300-12.586-13.078-12.808-12.783-13.325-12.880-13.161-13.035-12.998 Ostanat aktiva 5.328 5.247 5.562 5.486 5.602 5.840 5.861 5.851 5.912 5.986 5.815 5.790 Ostanata pasiva -5.368-4.794-5.067-4.983-5.377-5.416-5.460-5.713-5.451-5.850-5.503-5.463 od koi: Preodna smetka -487-14 -19-36 -180-44 -51-352 -48-300 -16-11 Kapitalna smetka -11.024-11.558-11.505-11.608-11.798-11.750-11.523-11.888-11.656-11.653-11.686-11.699 Rezidualni stavki -1.587-1.262-1.290-1.481-1.505-1.482-1.661-1.575-1.685-1.644-1.661-1.626 Primarni pari 25.762 23.367 25.218 24.697 26.167 27.409 26.929 27.674 27.276 27.364 28.343 28.953 Gotovi pari vo optek 14.439 13.100 13.635 13.700 14.560 13.900 14.580 15.319 14.822 14.810 14.796 14.301 Gotovina vo blagajna 1.374 1.068 1.066 980 1.052 965 1.011 1.112 1.082 1.058 1.187 1.117 Smetki na banki 9.949 9.199 10.517 10.017 10.555 12.544 11.338 11.243 11.372 11.496 12.360 13.535 od koi:zadolìtelna rezerva na devizni depoziti 5.323 5.417 5.413 5.505 5.572 5.657 5.662 5.767 5.875 6.006 6.115 6.244 Izvor: Narodna banka na Republika Makedonija 15

Tabela 5 Monetaren pregled (tekoven kurs, vo milioni denari) I.05 I.06 II.06.06 I.06.06 I.06 II.06.06.06 X.06.06 I. Neto devizna aktiva 89738 80776 80899 96611 98526 99218 100288 102625 104646 105619 106406 107529 Narodna banka 66282 57130 57297 71907 74145 75454 77256 79385 80535 82064 84044 84909 Aktiva 69504 60326 60519 75076 77213 78415 80181 82287 83412 84956 86863 87586 Pasiva 3222 3196 3222 3169 3068 2961 2925 2902 2877 2892 2819 2677 Depozitni banki 23456 23646 23602 24704 24381 23764 23032 23240 24111 23555 22362 22620 Aktiva 37786 37231 36986 36669 36249 35882 35526 35808 36862 36867 37044 36708 Pasiva 14330 13585 13384 11965 11868 12118 12494 12568 12751 13312 14682 14088 II. Neto doma{na aktiva 19545 28414 30070 16577 18786 19351 18220 18953 19123 19219 22021 23341 1.Doma{ni krediti 62382 71691 74396 62714 65567 66039 65763 67436 67795 65575 68949 70964 od koi: pobaruvawa od dràvata -11791-3271 -1913-15747 -14773-15925 -19421-19004 -19875-21017 -21098-20904 a) Depozitni banki 81371 82715 84563 88476 91724 93772 96610 98832 100817 99729 104089 105940 -vo denari 64186 65363 66730 69847 72349 73937 75954 77766 79303 77855 81572 82726 Dràva 7118 7672 8175 9930 11297 11722 11340 12300 13021 12998 13902 13937 Krediti 7115 7669 8171 9927 11274 11698 11317 12276 12996 12974 13879 13914 a) Buxet i ministerstva 7033 7589 8013 9696 11071 11509 11015 12048 12843 12834 13651 13615 b) Fondovi 82 80 158 231 203 189 302 228 153 140 228 299 v) Instit. na centralnata dràvna vlast: sudovi, itn. 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 Presmetana nenaplatena kamata 3 3 4 3 23 24 23 24 25 24 23 23 Nedràven sektor 57068 57691 58555 59917 61052 62215 64614 65466 66282 64857 67670 68789 Krediti 51672 52255 53149 54473 55552 56621 58993 59766 60513 60349 63047 64135 od koi: Dostasani nenaplateni pobaruvawa 9807 10314 10323 10146 10509 10581 10538 10690 10908 9682 10344 10010 Presmetana nenaplatena kamata 5396 5436 5406 5444 5500 5594 5621 5700 5769 4508 4623 4654 -vo stranska valuta 17185 17352 17833 18629 19375 19835 20656 21066 21514 21874 22517 23214 Dràva 80 81 79 85 87 86 86 92 126 139 140 135 od koi: Dostasani nenaplateni pobaruvawa 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 Nedràven sektor 17105 17271 17754 18544 19288 19749 20570 20974 21388 21735 22377 23079 od koi: Dostasani nenaplateni pobaruvawa 1748 1753 1587 1444 1476 1534 1693 1806 1723 1532 1717 1651 b) Pobaruvawa na Narodna banka od dràvata -18989-11024 -10167-25762 -26157-27733 -30847-31396 -33022-34154 -35140-34976 2. Ostanati stavki, neto -42837-43277 -44326-46137 -46781-46688 -47543-48483 -48672-46356 -46928-47623 od koi: pobaruvawa od dràvata za zamrznati devizni {tedni vlogovi 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 Presmetana nenaplatena kamata -5399-5439 -5410-5447 -5523-5618 -5644-5724 -5794-4532 -4646-4677 Ostanato -37438-37838 -38916-40690 -41258-41070 -41899-42759 -42878-41824 -42282-42946 Izvor: Narodna banka na Republika Makedonija 16

Monetaren pregled (prodolùva) (tekoven kurs, vo milioni denari) I.05 I.06 II.06.06 I.06.06 I.06 II.06.06.06 X.06.06 M4 kupno 109283 109190 110969 113188 117312 118569 118508 121578 123769 124838 128427 130870 M4 ( nedràven sektor) 108174 108320 109999 111912 116049 117406 117333 120461 122719 123869 127460 129875 M1 (kupno) 30034 27933 28900 28431 29906 29954 31201 32503 32197 32419 32972 32416 M1 (nedràven sektor) 29663 27699 28596 27962 29459 29584 30768 32151 31905 32090 32587 32014 Gotovi pari vo optek 14439 13100 13635 13700 14560 13900 14580 15319 14822 14810 14796 14301 Depozitni pari (vkupno) 15595 14833 15265 14731 15346 16054 16621 17184 17375 17609 18176 18115 Depozitni pari (nedràven sektor) 15224 14599 14961 14262 14899 15684 16188 16832 17083 17280 17791 17713 Depozitni banki 15577 14752 15183 14519 15241 15940 16509 17072 17215 17482 17980 18046 Depozitni pari na nedràven sektor 15206 14518 14879 14050 14794 15570 16076 16720 16923 17153 17595 17644 Depozitni pari na dràvata 371 234 304 469 447 370 433 352 292 329 385 402 a) Buxet i ministerstva 236 55 91 132 145 73 158 98 84 92 156 194 b) Fondovi 135 179 213 323 302 297 275 253 207 236 228 207 v) Instit. na centralnata dràvna vlast: sudovi, itn. 0 0 0 14 0 0 0 1 1 1 1 1 Narodna banka - depozitni pari na nedràven sektor 18 81 82 212 105 114 112 112 160 127 196 69 M2 (kupno) 104195 104065 105734 107835 111559 113044 112772 115974 117823 118872 122265 124212 M2 (nedràven sektor) 103134 103243 104812 106607 110344 111929 111645 114906 116822 117952 121347 123266 Kvazi-depoziti (vkupno) 74161 76132 76834 79404 81653 83090 81571 83471 85626 86453 89293 91796 Kvazi-depoziti (nedràven sektor) 73471 75544 76216 78645 80885 82345 80877 82755 84917 85862 88760 91252 Depozitni banki 74161 76132 76834 79404 81653 83090 81571 83471 85626 86453 89293 91796 Nedràven sektor 73471 75544 76216 78645 80885 82345 80877 82755 84917 85862 88760 91252 Denari 24364 25614 26237 27889 29563 30864 28062 29059 30305 30638 32915 34331 Stranska valuta 49107 49930 49979 50756 51322 51481 52815 53696 54612 55224 55845 56921 Depoziti na dràvata 690 588 618 759 768 745 694 716 709 591 533 544 Denari 689 587 616 759 768 745 694 715 708 590 533 544 Stranska valuta 1 1 2 0 0 0 0 1 1 1 0 0 NBRM - kvazi-depoziti 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 Nemonetrani depoziti (vkupno) 5088 5125 5235 5353 5753 5525 5736 5604 5946 5966 6162 6658 Nemonetarni depoziti vo denari (vkupno) 3105 3159 3184 3171 3305 3321 3303 3305 3327 3292 3367 3672 Nemonetarni depoziti vo stranska valuta (vkupno) 1983 1966 2051 2182 2448 2204 2433 2299 2619 2674 2795 2986 Nemonetarni depoziti (nedràven sektor) 5040 5077 5187 5305 5705 5477 5688 5555 5897 5917 6113 6609 Nemonetarni depoziti vo denari (nedràven sektor) 3057 3111 3136 3123 3257 3273 3255 3256 3278 3243 3318 3623 Nemonetarni depoziti vo stranska valuta (nedr`. sektor 1983 1966 2051 2182 2448 2204 2433 2299 2619 2674 2795 2986 -Depozitni banki 5088 5125 5235 5353 5753 5525 5736 5604 5946 5966 6162 6658 Nemonetarni depoziti vo denari - nedràven sektor 3057 3111 3136 3123 3257 3273 3255 3256 3278 3243 3318 3623 Nemonetarni depoziti vo stranska valuta - nedr`.sekto 1983 1966 2051 2182 2448 2204 2433 2299 2619 2674 2795 2986 Nemonetarni depoziti vo denari - Dràva 48 48 48 48 48 48 48 49 49 49 49 49 Nemonetarni depoziti vo stranska valuta - Dràva 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 -NBM nemonetarni depoziti (nedràven sektor) 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 Denari 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 Stranska valuta 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 kupni depoziti 94844 96090 97334 99488 102752 104669 103928 106259 108947 110028 113631 116569 kupni depoziti (nedràven sektor) 93735 95220 96364 98212 101489 103506 102753 105142 107897 109059 112664 115574 Tabela 6 kupni depoziti na nedràvniot sektor (vo milioni denari) 30.11.2006 mese~na promena godi{na promena struktura godina denari denari denari kupni depoziti 97.861 2.988 3,1 20.855 27,1 100,0 1. Spored ro~nost -kratkoro~ni 91.252 2.492 2,8 19.089 26,5 93,2 -dolgoro~ni 6.609 496 8,1 1.766 36,5 6,8 2. Spored valuta - denarski 37.954 1.721 4,7 11.741 44,8 38,8 - devizni 59.907 1.267 2,2 9.114 17,9 61,2 Izvor: Narodna banka na Republika Makedonija 17

Tabela 7 Depoziti na naselenie i pretprijatija struktura 30.11.2006 godina denari mese~na promena denari godi{na promena denari kupni depoziti na naselenieto 100,0 65.962 890 1,4 13.447 25,6 1. Spored ro~nost -kratkoro~ni 94,3 62.214 797 1,3 12.335 24,7 -dolgoro~ni 5,7 3.748 93 2,5 1.112 42,2 2. Spored valuta - denarski 32,7 21.539 619 3,0 7.497 53,4 - devizni 67,3 44.423 271 0,6 5.950 15,5 kupni depoziti na pretprijatijata 100,0 29.666 1.706 6,1 6.903 30,3 1. Spored ro~nost -kratkoro~ni 94,9 28.153 1.638 6,2 6.680 31,1 -dolgoro~ni 5,1 1.513 68 4,7 223 17,3 2. Spored valuta - denarski 48,8 14.469 696 5,1 3.841 36,1 - devizni 51,2 15.197 1.010 7,1 3.062 25,2 Izvor: Narodna banka na Republika Makedonija Tabela 8 Depozitni pari na naselenie i pretprijatija 30.11.2006 godina denari mese~na promena denari godi{na promena denari Depozitni pari 17.713-78 -0,4 2.814 18,9 - Depozitni pari na naselenie 3.373-163 -4,6 663 24,5 - Depozitni pari na pretprijatija 12.044 326 2,8 1.881 18,5 Izvor: Narodna banka na Republika Makedonija 18

Tabela 9 Plasmani kaj naselenie i pretprijatija 30.11.2006 godina denari mese~na promena denari godi{na promena denari kupni plasmani 87.214 1.790 2,1 19.491 28,8 Denarski plasmani 64.135 1.088 1,7 13.051 25,5 od toa: -pretprijatija 36.125 199 0,6 5.719 18,8 -naselenie 27.945 929 3,4 7.437 36,3 Devizni plasmani 23.079 702 3,1 6.440 38,7 od toa: -pretprijatija 21.412 647 3,1 5.439 34,1 -naselenie 1.665 56 3,5 1.010 2,6 pati Izvor: Narodna banka na Republika Makedonija Tabela 10 Ro~na i sektorska struktura na denarskite i deviznite plasmani 30.11.2006 mese~na promena godi{na promena godina () Denarski plasmani 100,0 ro~na struktura - kratkoro~ni 47,0-1,1-3,5 - dolgoro~ni 53,0 1,1 3,5 sektorska struktura - pretprijatija 56,3-0,7-3,2 - naselenie 43,6 0,7 3,5 - ostanato 0,1-0,1-0,2 Devizni plasmani 100,0 0,0 0,0 ro~na struktura - kratkoro~ni 24,6-1,7-1,3 - dolgoro~ni 75,4 1,7 1,3 sektorska struktura - pretprijatija 92,8 0,0-3,2 - naselenie 7,2 0,0 3,3 - ostanato 0,0 0,0-0,1 Izvor: Narodna banka na Republika Makedonija (vo procentni poeni) 19

Tabela 11 Kamatni stapki Kamatna stapka na aukciite na blagajni~ki zapisi (28 dena) Prose~na ponderirana kamatna stapka na pazarot na pari (MBKS)* noemvri 2006 godina mese~na promena godi{na promena vo procentni poeni 5,7 0,2-3,4 4,8 0,0-4,0 Ponderirani aktivni kamatni stapki na bankite 10,8-0,1-1,3 Ponderirani pasivni kamatni stapki na bankite 4,4-0,2-1,3 Izvor: Narodna banka na Republika Makedonija i Pazar na pari i kratkoro~ni hartii od vrednost * Se odnesuva na oficijalniot pazar na pari i na bilateralnite trguvawa me u bankite. Tabela 12 Aukcii na trezorski zapisi Datum na odrùvawe Ponuda Pobaruva~ka Realizacija Ponderirana kamatna stapka iznosi vo milioni denari Dràvni zapisi so rok na dostasuvawe od 3 meseci 07.11.2006 900,0 1.082,8 900,0 6,15 21.11.2006 950,0 432,7 432,7 6,10 Dràvni zapisi so rok na dostasuvawe od 6 meseci 07.11.2006 400,0 455,4 400,0 6,84 Izvor: Ministerstvo za finansii Nadvore{notrgovski i devizni dvièwa vo Republika Makedonija Tabela 13 Nadvore{notrgovska razmena na Republika Makedonija (vo milioni evra).2006 iznos I-.2006.2006.2006 I-.2006 X.2006.2005 I-.2005 iznos % iznos % iznos % kupna razmena 424,2 4.416,7-24,4-5,4 40,0 10,4 574,0 14,9 Izvoz 159,0 1.737,9-27,1-14,5 13,4 9,2 242,5 16,2 Uvoz 265,2 2.678,8 2,7 1,0 26,6 11,2 331,4 14,1 Saldo -106,1-940,9-29,8 39,0-13,2 14,3-88,9 10,4 Izvor: Dràven zavod za statistika na Republika Makedonija; presmetkite vo evra se izvr{eni vo Narodna banka na Republika Makedonija. 20

Tabela 14 Deset najgolemi trgovski partneri na Republika Makedonija vo januari-??????? 2006 godina (vo milioni evra) Obem na stokovna razmena U~estvo Izvoz U~estvo Uvoz U~estvo Pokrienost na uvozot so izvoz iznos % iznos % iznos % % REPUBLIKA MAKEDONIJA 4.416,7 100,0 1.737,9 100,0 2.678,8 100,0 64,9 od toa: Srbija i Crna Gora 591,2 13,4 398,8 22,9 192,4 7,2 207,3 Germanija 530,8 12,0 267,4 15,4 263,4 9,8 101,5 Grcija 499,2 11,3 268,9 15,5 230,3 8,6 116,7 Rusija 412,2 9,3 19,5 1,1 392,7 14,7 5,0 Italija 330,8 7,5 170,0 9,8 160,7 6,0 105,8 Bugarija 273,9 6,2 93,7 5,4 180,2 6,7 52,0 Hrvatska 148,5 3,4 91,8 5,3 56,7 2,1 161,8 Turcija 127,8 2,9 40,9 2,4 86,9 3,2 47,1 Slovenija 125,0 2,8 30,3 1,7 94,7 3,5 32,0 Kina 101,5 2,3 1,2 0,1 100,3 3,7 1,2 kupno (10 najgolemi partneri) 3.140,9 71,1 1.382,6 79,6 1.758,3 65,6 78,6 Izvor: Dr`aven zavod za statistika na Republika Makedonija; presmetkite vo evra se izvr{eni vo Narodna banka na Republika Makedonija. 21

Tabela 15 Nadvore{en dolgoro~en dolg na Republika Makedonija, koristeni sredstva i plateni obvrski (vo milioni evra) Sostojba na dolg Koristeni sredstva Plateni obvrski 31.10.2006 30.11.2006 X -2006-2006 X -2006-2006 Oficijalni kreditori 1.052,2 1.046,4 11,2 8,1 7,3 5,8 od toa: Multilaterala 884,1 879,8 6,7 7,1 6,8 5,4 MMF 46,1 43,6 0,0 0,0 1,1 2,2 MBOR 203,5 201,3 0,2 1,2 0,4 1,6 MFK 3,3 3,2 0,0 0,0 0,6 0,0 MZR 296,5 292,1 0,3 0,1 1,3 0,1 EIB 119,7 122,5 0,0 3,5 3,2 1,2 EKF@P 6,1 6,1 0,0 0,0 0,0 0,0 Banka za razvoj pri Sovet na Evropa 23,4 23,2 5,0 0,0 0,1 0,2 EBOR 83,4 85,6 1,2 2,2 0,0 0,0 EU 90,0 90,0 0,0 0,0 0,0 0,0 MFRZ 12,2 12,0 0,0 0,0 0,1 0,0 EAR 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 Bilaterala 168,1 166,6 4,4 1,0 0,5 0,4 Pariski klub (reprogramirawe 1995) 80,2 78,7 0,0 0,0 0,1 0,0 Nereprogramiran dolg 6,6 6,6 0,0 0,0 0,0 0,0 Novosklu~eni krediti 81,3 81,3 4,4 1,0 0,4 0,4 Privatni kreditori 676,5 683,9 6,6 14,9 12,6 3,4 od toa: Evroobvrznici 150,0 150,0 Ostanati privatni kreditori 526,5 533,9 6,6 14,9 12,6 3,4 Banki i finansiski institucii 250,1 260,4 2,2 14,5 4,7 1,5 Nefinansiski privaten sektor 276,4 273,5 4,4 0,4 7,9 1,9 KUPNO 1.728,7 1.730,3 17,7 23,0 20,0 9,2 Izvor: Narodna banka na Republika Makedonija. Tabela 16 Bilans na sostojba na NBRM na 30.11.2006 godina (milioni denari) Aktiva Iznos Pasiva Iznos Devizni sredstva 87.586 Primarni pari 22.709 Pobaruvawa od javniot sektor 3.604 Instrumenti na NBRM 8.019 Pobaruvawa od banki i drugi finansiski organizacii 1.354 Ograni~eni depoziti 267 Ostanata aktiva 4.476 Devizni obvrski 2.677 Depoziti na javen sektor 40.168 Kapitalni smetki 11.699 Ostanata pasiva 11.481 kupno 97.020 kupno 97.020 Izvor: Narodna banka na Republika Makedonija 22