1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 недостоинаѥго козмꙑ презвѵтера бесѣда на новоꙗвивъшѫѭ сѧ ересь богоумилоу вьсѧ оубо заповѣди господа нашего іисоуса христа дивьнꙑ сѫтъ и любꙑ почитаѭщиимъ ѩ понеже съпасениꙗ ради нашего бесѣдованꙑ сѫтъ оубо и оудалꙗѥмъ сѧ отъ заповѣдии ѥго нъ онъ вьсегда ꙗко чѧдолюбивꙑи отьць трьпитъ зълобꙑ нашѧ не хотѧ никогоже погоубити нъ желаѩ вьсѣхъ насъ възвращениꙗ къ себѣ и съпасениꙗ кажетъ и оучитъ овꙑ свѧтꙑимь евангелиѥмь овꙑ божьствьнꙑими мѫжи да не въпадемъ сѧ въ ровъ еретичьскꙑи вьсꙗкъ бо грѣхъ и хоула вьсꙗкъ бо грѣхъ и хоула рече господь * оставитъ сѧ чловѣкомъ * а иже на свѧтꙑи доухъ глаголѥтъ хоулѫ * не оставитъ сѧ ѥмоу * ни въ нꙑнѣшьниимь вѣцѣ * ни въ бѫдѫщиимь се вѣдꙑи искони врагъ нашь диꙗволъ не почиваѥтъ блазнѧ рода чловѣчьскаѥго наченъ бо отъ прьваѥго адама доселѣ не останетъ ищѧ кого би съмъкнѫти съ вѣрꙑ да би больша чѧсть бꙑла съ нимь въ мѫкахъ и овꙑ прѣльсти покланꙗти сѧ коумиромъ овꙑ братиѭ оубивати дроугꙑѩ на любодѣиство и на прочиѩ грѣхꙑ нъ видѣвъ ꙗко вьси ти грѣси не сѫтъ тъчьнꙑ еретичьствоу прьвоѥ въ ариꙗ иже начѧ хоулити сꙑна божиꙗ не творѧ ѥго равьна отьцоу
36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63 64 65 66 67 68 69 70 71 нъ акꙑ ангела и акꙑ работьна богоу забꙑвъ христа глаголѭща азъ и отьць ѥдино ѥсвѣ такожде въ савелиꙗ иже начѧ съливати божьство глаголѧ ꙗко съ тѣломь христосъ пострадалъ ѥстъ на крьстѣ и божьство свѧтꙑѩ троицѧ македонии же свѧтаѥго доуха хоулѣаше хоуждьша и творѧ отьца и сꙑна а не тогожде божьства ихъ же оучениꙗ проклѧшѧ свѧтии отьци на соборѣ никеистѣѥмь и истрѣбишѧ отъ крьстиꙗнъ акꙑ плѣвелъ из нивꙑ помощьника имѫще съ богомь конъстанътина цѣсарꙗ бꙑшѧ же и по томь различьнꙑ ереси на инѣхъ мѣстѣхъ нъ не о свѧтѣи троици нъ о твари божии ови сице и ови сице блѧдѧхѫ нъ оучениꙗ свѧтꙑихъ апостолъ и отьць вьсьде прогонѧтъ ѩ ꙗкоже сълѫчи сѧ въ блъгарьстѣи земли лѣта правовѣрьнаѥго цѣсарꙗ петра бꙑстъ попъ именьмь богоумилъ а по истинѣ рещи богоу немилъ иже начѧ прьвоѥ оучити ересь земли блъгарьстѣи ѭже блѧдь напрѣжде поидѫще съкажемъ провѣдꙑи оубо господь хотѧщѧѩ блазнꙑ бꙑвати въ чловѣцѣхъ прореклъ нꙑ ѥстъ вьсꙗ и наоучилъ глаголѧ чрѣда ѥстъ блазнамъ бꙑвати нъ да сѧ ꙗвѧтъ избьрании
72 73 74 75 76 77 78 79 80 81 82 83 84 85 86 87 88 89 90 91 92 93 94 95 96 97 98 99 100 101 102 103 104 105 106 107 нъ сѫтъ нѣции не приѥмлѭще въ сласть словесъ тѣхъ же не оставитъ сѧ грѣхъ никогдаже не покаѭтъ сѧ о нихъ же ми нꙑнѣ предълежитъ слово хотѣхъ же и оумлъчати о сихъ мъногꙑѩ ради блѧди ихъ нъ боѭ сѧ больша осѫждениꙗ еда како намъ млъчѧщемъ нѣкоторꙑи съблазнитъ сѧ на прѣльсть ихъ и погꙑбнетъ немощьнꙑи братъ * въ нашемь разоумѣ * за негоже христосъ оумрѣ тѣмьже дрьзаѭ чрѣсъ вещь моѭ оупъваѩ богатьствомь господа нашего ꙗко можетъ и нашь оуꙗснити ѩзꙑкъ на обличениѥ врагъ крьста христова о нихъже и блаженꙑи павьлъ филиписиомъ писааше глаголѧ блюдѣте пьсъ * блюдѣте раскола * блюдѣте зълꙑихъ дѣлатель ѩже мъногажьдꙑ нарицаахъ * нꙑнѣ же плачѧ сѧ глаголѭ * врагꙑ крьста христова * ихъже коньць пагоуба мьнѣ же наченъшоу обличати словеса ихъ и вещи мьнѭ ꙗко и въздоухъ скврьнитъ сѧ дѣлесꙑ ихъ и глаголꙑ нъ христолюбиваѥго народа ради съповѣдѣ лѫкавꙑѩ рѣчи ихъ да никътоже не въпадетъ въ сѣти ихъ нъ да разоумѣвъше прѣльсть ихъ оуклонѧтъ сѧ отъ оучениꙗ ихъ вьсꙗко бо дрѣво
108 109 110 111 112 113 114 115 116 117 118 119 120 121 122 123 124 125 126 127 128 129 130 131 132 133 134 135 136 137 138 139 140 141 142 143 рече господь * отъ плода ѥго познано бѫдетъ бо еретици извъноу акꙑ овьцѧ образомь кротьци и съмирени и млъчаливи блѣди сѫтъ видѣти отъ лицемѣрьнаѥго поста словесе соуꙗ не рекѫтъ не смѣѭтъ сѧ грохотомь не оплазоуѭтъ хранѧтъ сѧ отъ възора и вьсꙗ творѧтъ извъноу ꙗкоже не рознати ихъ съ правовѣрьнꙑими крьстиꙗнꙑ изѫтрь же сѫтъ вльци и хꙑщьници ꙗкоже рече господь бо чловѣци толико и тако ихъ съмирениѥ и мьнѧще ѩ правовѣрьнꙑ сѫщѧ и мощьнꙑ направити на съпасениѥ приближаѭтъ сѧ къ нимъ и въпрашаѭтъ ихъ о съпасении доуши они же подобьни влькоу хотѧщоу агнѧ възѧти съпрьва потоулꙗѭтъ сѧ въздꙑшѫще и съ съмирениѥмь отъвѣщеваѭтъ и провѣдѫще сѧ творѧтъ сѫщаꙗ на небесехъ и къде оузьрѧтъ чловѣка проста сѫща и грѫба тоу же сѣѭтъ плѣвелꙑ оучениꙗ своѥго хоулѧще прѣданꙑѩ оуставꙑ свѧтꙑимъ црькъвамъ ѥже прѣжде поидꙑ съкажѫ нъ w христолюбивꙑи плъче никътоже васъ да не бѫди дроугъ имъ христоу враѕи бѫдете прилежите почитании свѧтꙑихъ кънигъ да не вънидете въ бесконьчьнꙑѩ мѫкꙑ
144 145 146 147 148 149 150 151 152 153 154 155 156 157 158 159 160 161 162 163 164 165 166 167 168 169 170 171 172 173 174 175 176 177 178 179 мънога бо прѣльсть и мънога неправьда прозѧбе на земли ѥѩже нѣстъ мощьно оуклонити сѧ лѣности живѫщиимъ насъ бо ради съниде съ небесъ господь и наоучи нꙑ воли своѥи да по заповѣдемъ ѥго поживъше избавимъ сѧ лютꙑихъ мѫкъ тѣмьже подвигнѣмъ сѧ на добраꙗ дѣла да не на насъ събѫдетъ сѧ реченоѥ господемь аще не бихъ пришьлъ и глаголалъ имъ * грѣха не бишѧ имѣли * нꙑнѣ же извѣта не имѣѭтъ о грѣсѣхъ своихъ мꙑ же на прѣдълежѧщеѥ възвратимъ сѧ сѣдѧщоу рече іисоусоу на горѣ елеоньстѣи * пристѫпишѧ къ немоу оученици глаголѭще * повѣждь нꙑ владꙑко * чьто бѫдетъ знамениѥ твоѥго пришьствиꙗ * и съконьчаниꙗ вѣкоу господь же къ нимъ рече * блюдѣте сѧ ꙗко мъноѕи придѫтъ въ имѧ моѥ глаголѭще * ꙗко азъ ѥсмь христосъ * и мъногꙑ прѣльстѧтъ нъ вꙑ рече блюдѣте сѧ * да васъ не прѣльстѧтъ отъ плодъ ихъ познаѥте ѩ * не можетъ бо добро дрѣво родити зъла плода * ни дрѣво зъло родити плода добра * не берѫтъ рече съ трьниꙗ смокъви * ни отъ кѫпинꙑ ѥмлѭтъ гроздиꙗ тако и вꙑ таковꙑѩ отъ плода ихъ познаваите рекъше отъ лицемѣрьства ихъ отъ прѣзорьства ихъ отъ хоулꙑ ихъ и познавъше бѣгаите ихъ
180 181 182 183 184 185 186 187 188 189 190 191 192 193 194 195 196 197 198 199 200 201 202 203 204 205 206 207 208 209 210 211 212 213 214 215 да не съ ними осѫждени бѫдете аще бо земьнаѥго цѣсарꙗ врагомъ иже бѫдетъ дроугъ то нѣстъ и житию достоинъ нъ съ врагꙑ ѥго оумираѥтъ кольми паче небесьнаѥго цѣсарꙗ враѕи погꙑбнѫтъ въ вѣчьнѣѥмь огни по реченоуѥмоу вьсꙗко бо дрѣво * не творѧщеѥ плода добра * посѣкаѥмо бꙑваѥтъ * и въ огнь въмѣтаѥмо нъ чьто глаголѭтъ еретици мꙑ паче васъ бога молимъ и бъдимъ и молимъ сѧ а не живемъ въ лѣности ꙗкоже и вꙑ нъ wле подобьнаꙗ рѣчь фарисею ономоу вꙑсокооумоу иже хвалѧ сѧ глаголааше нѣсмь ꙗкоже и прочии чловѣци * хꙑщьници безаконьници блѫдьници мꙑ же къ нимъ отъвѣщаѥмъ чьто сѧ хвалите вꙑсокооумии еретици то и диꙗволъ не съпитъ ни брашьна въкоушаѥтъ чловѣчьска ищазаѥтъ нъ мꙑ рѣшѧ бога призꙑваѥмъ молѧще сѧ мꙑ же къ нимъ отъвѣщаѥмъ то и бѣсовъ не слꙑшите ли господеви въпиѭщь чьто ѥстъ намъ и тебѣ * іисоусе сꙑне бога живаѥго * вѣмꙑ тѧ къто ѥси * свѧтꙑи божии
216 217 218 219 220 221 222 223 224 225 226 227 228 229 230 231 232 233 234 235 236 237 238 239 240 241 242 243 244 245 246 247 248 249 250 251 * и пришьлъ ѥси прѣжде врѣмене * мѫчить насъ и самъ же господь оучѧ нꙑ бесѣдоуѥтъ не вьсꙗкъ глаголѧи ми * господи господи * вънидетъ въ царьство небесьноѥ * нъ творѧи волѭ отьца моѥго небесьнаѥго мꙑ же оставимъ таковꙑѩ да идѫтъ пѫтьмь ихъ въ пагоубѫ скорѣѥ бо скота накажеши неже еретика свиниꙗ бо бисьра обиноуѥтъ сѧ а мотꙑла беретъ тако и еретици свои смрадъ жироуѭтъ божьствьнꙑихъ оучении оукланꙗѭще сѧ и ꙗкоже и въ мраморъ стрѣлѧи не тъчиѭ не прострѣлитъ ѥго нъ и отъскочивъши стрѣла зади стоѩщаѥго оударитъ тако и оучѧи еретика не тъчиѭ то ѥже не наоучитъ ѥго нъ и нѣкого отъ хоудооумьнꙑихъ развратитъ да къ чесомоу оубо приложимъ ѩ комоу ли оуподобимъ таковꙑѩ горьше бо сѫтъ коумиръ глоухꙑихъ и слѣпꙑихъ коумири бо камѣни и дрѣвѣни сѫще вещиѭ не видѧтъ ни слꙑшѧтъ еретици же мꙑсли чловѣчьскꙑѩ имѫще самовольствомь окамѣнѣшѧ не познашѧ истиньнаѥго оучениꙗ нъ къ бѣсомъ ли приложѫ ѩ нъ зълѣишѧ сѫтъ и бѣсовъ бѣси бо крьста христова боѩтъ сѧ еретици же посѣкаѭтъ крьстꙑ и своꙗ орѫдиꙗ творѧтъ ими
252 253 254 255 256 257 258 259 260 261 262 263 264 265 266 267 268 269 270 271 272 273 274 275 276 277 278 279 280 281 282 283 284 285 286 287 бѣси боѩтъ сѧ образа господьнꙗ на дъсцѣ написана еретици же не кланꙗѭтъ сѧ иконамъ нъ коумирꙑ наричѫтъ ѩ бѣси боѩтъ сѧ костии правьдьникъ божиихъ не съмѣѭще приближити сѧ къ ковъчегомъ нихъже лежитъ бецѣньноѥ съкровище даноѥ крьстиꙗномъ на избавлениѥ вьсꙗкоѩ бѣдꙑ еретици же рѫгаѭтъ сѧ имъ и намъ смѣѭтъ сѧ нꙑ кланꙗѭщѧ сѧ имъ и просѧщѧ отъ нихъ помощи забꙑвъше господа рекъша вѣроуѭщеи въ мѧ * дѣлеса ꙗже азъ творѭ * и ти творѧтъ и больша тѣхъ и не хотѧще славꙑ дати свѧтꙑимъ и божиꙗ чоудеса охоулꙗѭтъ ꙗкоже творѧтъ свѧтꙑихъ мощи силоѭ свѧтаѥго доуха и глаголѭтъ не сѫтъ по воли божии творима чоудеса нъ диꙗволъ то творитъ на прѣльсть чловѣкомъ и ина мънога о нихъ блѧдѫтъ накꙑваѭще главами своими акꙑ жидове распинаѭще христа нъ w трьпѣливꙑи боже доколѣ позьриши рода чловѣчьскаѥго тольма тѧ прогнѣваѭща да по истинѣ горьше сѫтъ и мрьзъчаише бѣсовъ кꙑи бо бѣсъ коли противилъ сѧ ѥстъ божьствоу или хоулити дрьзнѫлъ божиѭ тварь ꙗко еретици
288 289 290 291 292 293 294 295 296 297 298 299 300 301 302 303 304 305 306 307 308 309 310 311 312 313 314 315 316 317 318 319 320 321 322 323 чьто бо глаголѭтъ ꙗко нѣстъ богъ сътворилъ небесе ни землѩ ни вьсѣхъ сихъ видимꙑихъ по истинѣ бо слѣпи сѫще и глоуси не разоумѣѭтъ глаголѭща іwана богослова искони бѣ слово * и слово бѣ отъ бога * и богъ бѣ слово * вьсꙗ тѣмь бꙑшѧ * и без него ничьтоже не бꙑстъ * ѥже бꙑстъ павьлъ же такожде повѣдаѥтъ глаголѧ ꙗко богомь сътворена бꙑшѧ вьсꙗ * ꙗже на небесѣхъ * и ꙗже на земли * видимаꙗ и невидимаꙗ * или прѣстоли и господьствиꙗ * или начѧла или власти * вьсꙗ отъ того * и тѣмь състоѩтъ сѧ и пакꙑ тъжде блаженꙑи павьлъ коупьно съ давꙑдомь богоу въпиѥта глаголѭща и тꙑ въ начѧлѣ господи землѭ основа и дѣла рѫкоу твоѥю сѫтъ небеса и мъногажьдꙑ свѧтии пророци и апостоли и инии правьдьници повѣдаѭтъ бога творьца сѫща видимꙑимъ и невидимꙑимъ чьто ли глаголѭ о правьдьницѣхъ въпроси любо варъвара любо невѣждѫ любо и самого того диꙗвола къто ѥстъ творьць вьсѣмъ видимꙑимъ и невидимꙑимъ и рекѫтъ ти и ти чьто тольми грѫбъ ѥси чловѣче
324 325 326 327 328 329 330 331 332 333 334 335 336 337 338 339 340 341 342 343 344 345 346 347 348 349 350 351 352 353 354 355 356 357 358 359 чьто можетъ къде бꙑти без божиꙗ повелѣниꙗ вамъ же еретици къто оуказа ꙗко богъ нѣстъ сътворилъ твари сеѩ вьсѩ нъ лютѣ вашемоу невѣрьствоу ꙗко огнь събираѥте на своѩ главꙑ о крьстѣ же господьни сице блазнѧще сѧ глаголѭтъ како сѧ ѥмоу ѥстъ кланꙗти сꙑна бо божиꙗ жидове на немь распѧшѧ да вражда ѥстъ паче богоу крьстъ тѣмьже ненавидѣти ѥго своѩ си оучѧтъ а не кланꙗти сѧ сице глаголѭще би къто царева сꙑна оубилъ дрѣвомь можетъ ли дрѣво то любо бꙑти цѣсарю такожде и крьстъ богоу нъ wле ненависть диꙗволꙗ на родѣ чловѣчьстѣ коликѫ ти ѩ пропасть пагоубьнѫѭ въвелъ ѥстъ ꙗкоже бо древле и жидове почитаѭще пророчьства не разоумѣшѧ ꙗже бесѣдоваахѫ о страстехъ господьнꙗхъ по вьсѧ бо дьни по вьсѧ бо сѫботꙑ почитаѭще пророчьскꙑѩ кънигꙑ сами оубиицѧ бꙑшѧ христовꙑ мьнѧще оуморити бесъмрьтьнаѥго тако и еретици вьсегда чьтѫще господьнꙗ словеса и апостольска не разоумѣѭтъ глаголанꙑихъ въ нихъ да по истинѣ блаженꙑи павьлъ погꙑбъшѧ нарицаѥтъ ѩ глаголѧ слово крьстьноѥ погꙑбаѭщиимъ ѫродьство ѥстъ * съпасаѥмꙑимъ же намъ сила божиꙗ ѥстъ и пакꙑ мьнѣ же бо рече * да не бѫди хвалити сѧ * развѣ о крьстѣ господа нашего іисоуса христа бихъ же оубо и отъ инѣхъ кънигъ оуказалъ чьстьнъ сѫщь крьстъ господьнь нъ еретици не имѫтъ вѣрꙑ
360 361 362 363 364 365 366 367 368 369 370 371 372 373 374 375 376 377 378 379 380 381 382 383 384 385 386 387 388 389 390 391 392 393 394 395 тѣмьже добрѣ писааше и о томь къ галатомъ павьлъ глаголѧ проклѧтъ вьсꙗкъ * иже не прѣбѫдетъ въ вьсѣхъ писанꙑихъ въ кънигахъ законьнꙑихъ * ꙗкоже сътворити ꙗ тѣмьже и млъчѧщиимъ намъ сами сѧ проклинаѭтъ словесꙑ апостольскꙑ понеже не по своѥи воли распѧта мьнѧтъ господа ни за съпасениѥ чловѣчьско нъ по нѫжди аще бо рече или мꙑ * или ангелъ съ небесе благовѣститъ вамъ инако * не ꙗкоже мꙑ благовѣстихомъ вамъ * проклѧтъ да бѫдетъ и паче хотѧ оутврьдити слово вътороѥ въспѧщаѩ сѧ глаголѥтъ ꙗкоже и прѣжде рѣхъ * и нꙑнѣ пакꙑ глаголѭ * иже вамъ благовѣститъ паче ѥже приѩсте * проклѧтъ да бѫдетъ се оуже третиѥѥ оуказахъ вамъ не отъ себе нъ отъ словесъ свѧтꙑихъ апостолъ ꙗко проклѧтъ вѣсꙗкъ иже не дрьжитъ въ чьсть прѣданꙑихъ намъ свѧтꙑими кънигами кꙑи бо крьстиꙗнинъ не просвѣщаѥтъ сѧ крьстомь господьнимь къто ли не веселитъ сѧ видѧ крьстꙑ на вꙑсокꙑихъ мѣстѣхъ стоѩщѧ на нихъже прѣжде жьрѣахѫ бѣсомъ чловѣци закалаѭще сꙑнꙑ своѩ и дъщери къто ли въ какѫ любо напасть въпадъ и творѧ образъ крьста на лици своѥмь и на срьдьци не избавлꙗѥтъ сѧ зъла о крьстѣ бо своѥмь господь провъзвѣсти прѣжде распѧтиꙗ къ апостоломъ глаголѧ ꙗкоже моѵсии възнесе змиѭ въ поустꙑни * тако възнести сѧ ѥстъ сꙑноу чловѣчьскоу да вьсꙗкъ вѣроуѩи въ нь не погꙑбнетъ
396 397 398 399 400 401 402 403 404 405 406 407 408 409 410 411 412 413 414 415 416 417 418 419 420 421 422 423 424 425 426 427 428 429 430 431 * нъ иматъ животъ вѣчьнꙑи въистинѫ оубо братиѥ не погꙑбнѫтъ възираѭщеи съ любъвиѭ на крьстъ господьнь на крьстъ бо зьрѧще плътьнꙑима очима а срьдьчьнꙑима на распѧтаѥго на немь възираѭще славимъ глаголѭще слава тебѣ христе боже нашь изволивꙑи крьстомь оуморити оуморивъшаѥго древле въ раи прадѣда нашего адама и давъшии намъ на побѣдѫ вьсꙗкоѩ рати крьстъ свои бо надѣѥмъ сѧ заградити оуста богомрьзъкꙑимъ еретикомъ глаголѭщиимъ на бога неправьдѫ и доити бесконьчьнꙑѩ жизни азъ же и ѥще не останѫ сѧ обличаѩ безбожьнꙑѩ еретикꙑ на възграждениѥ црькъве божиѩ ѥже ѥстъ вѣра христиꙗньскаꙗ ѭже ти развратити покоушаѭтъ сѧ чьто бо глаголѭтъ о свѧтѣѥмь комъкании ꙗко нѣстъ божиимь повелѣниѥмь творимо комъканиѥ ни ѥстъ ꙗкоже вꙑ глаголѥте тѣло сѫще христово нъ акꙑ и вьсе простоѥ брашьно не бо ѥстъ дѣѭтъ христосъ сътворилъ литоургиѭ тѣмьже мꙑ не имамъ въ чьсть того нъ w велиѥ ослѣплениѥ ихъ w велиѥ окаменениѥ ми безбожьнꙑи еретиче о чесомь рече господь къ апостоломъ хлѣбъ даѩ имъ глаголѧ приимѣте и ꙗдите * се ѥстъ тѣло моѥ ломимоѥ за вꙑ въ оставлениѥ грѣховмъ такожде и чашѫ дрьжѧ въ прѣчистоую си рѫкоу и даѩ оученикомъ си глаголѧ
432 433 434 435 436 437 438 439 440 441 442 443 444 445 446 447 448 449 450 451 452 453 454 455 456 457 458 459 460 461 462 463 464 465 466 467 пиите отъ неѩ вьси се ѥстъ кръвь моꙗ * изливаѥмаꙗ за мъногꙑѩ о чемь ли и павьлъ къ коринъѳѣѥмъ пишѧ глаголааше азъ приѩхъ отъ господа * ꙗже и прѣдахъ вамъ * ꙗко господь іисоусъ въ нощь * въ нѭже прѣдаꙗаше сѧ * приимъ хлѣбъ и благословивъ прѣломи * и рече * приимѣте и ꙗдите * се ѥстъ тѣло моѥ * ломимоѥ за вꙑ такожде и чашѫ по вечерꙗнии глаголѧ * си чаша новꙑи завѣтъ ѥстъ * о моѥи кръви се творите * ѥлижьдꙑ аще пиѥте въ моѥ въспоминаниѥ ѥлижьдꙑ бо аще ꙗсте хлѣбъ сь * и чашѫ сиѭ пиѥте * съмрьть господьнѭ проповѣдоуѥте * доньдеже приидетъ тѣмьже иже аще ꙗстъ хлѣбъ сь * и пиѥтъ чашѫ господьнѭ недостоинѣ * грѣшьнъ ѥстъ тѣлоу и кръви господьни да искоушаѥтъ же чловѣкъ самъ сѧ * тъ тако отъ хлѣба да ꙗстъ * и отъ чашѧ да пиѥтъ ꙗдꙑи бо и пиѩ недостоинѣ * грѣхъ себѣ ꙗстъ и пиѥтъ * не расъматрꙗѩ тѣла господьнꙗ w се оуже еретици ꙗсно оуказалъ ѥсмь вамъ не отъ своихъ словесъ нъ отъ свѧтаѥго евангелиꙗ и апостола ꙗко свѧтоѥ комъканиѥ нѣстъ простоѥ брашьно ꙗкоже вꙑ мьните
468 469 470 471 472 473 474 475 476 477 478 479 480 481 482 483 484 485 486 487 488 489 490 491 492 493 494 495 496 497 498 499 500 501 502 503 нъ то само прѣчистоѥ тѣло господа нашего іисоуса христа ꙗкоже бо и древле рече ѥгда зьдааше тварь сиѭ бѫди свѣтъ * и бꙑстъ свѣтъ бѫди небо * и бꙑстъ небо бѫди землꙗ и ꙗже на неи * и въ ѥдинъ часъ вьсꙗ бꙑшѧ ꙗкоже повѣдаѭтъ божьствьнꙑѩ кънигꙑ такожде и нꙑнѣ свѧтꙑи доухъ силоѭ своѥѭ прѣлагаѥтъ хлѣбъ тъ на тѣло господьне и чашѫ тѫ на кръвь ꙗкоже прѣдашѧ нꙑ въ писании свѧтꙑи мѫжи самовидьци бꙑвъше божиꙗмъ таинамъ да добрѣ рече о васъ божьствьнꙑи павьлъ проклѧтъ вьсꙗкъ * иже не прѣбѫдетъ въ вьсѣхъ писанꙑихъ въ кънигахъ законьнꙑихъ * ꙗкоже сътворити ꙗ къто бо вꙑ оуказа повѣдите нꙑ ꙗко нѣстъ то речено о томь свѧтѣѥмь хлѣбѣ и о чаши ꙗкоже то вꙑ еретици блазнѧще сѧ бесѣдоуѥте ꙗко о тетраевангелии то ѥстъ речено и о опраксѣ апостоли а не о свѧтѣѥмь комъкании тѣло же наричете тетро евангелиѥ а кръвь опраксъ апостолъ мꙑ же ихъ въпрашаимъ глаголѭще повѣдите нꙑ слѣпии оумъ имате ѥгда господь даꙗаше оученикомъ си хлѣбъ тъ и чашѫ глаголѧ се ѥстъ тѣло моѥ и се ѥстъ кръвь моꙗ на земли ли сꙑ ѥще
504 505 506 507 508 509 510 511 512 513 514 515 516 517 518 519 520 521 522 523 524 525 526 527 528 529 530 531 532 533 534 535 536 537 538 539 творꙗаше заповѣдь или на небеса въшьдъ они же аще и слѣпи сѫтъ ꙗци же сѫтъ то не могѫтъ рещи ꙗко въшьдъ на небеса господь то бесѣдовааше въ нощь нѭже прѣдаꙗаше сѧ вьсꙗ та завѣщавааше и освѧтивъ прѣдастъ апостоломъ апостоли же намъ ꙗкоже то творѧще ꙗ вѣроуѥмъ самого сѫще тѣло господьне и кръвь а не образъ ѥго по въшьствии же господьни на небеса съписашѧ свѧтии апостоли тетро евангелиѥ на памѧть и съпасениѥ вьсѣмъ правовѣроуѭщиимъ ꙗкоже ти прѣдашѧ матъѳѣи бо по въшьствии осмоѥ лѣто написа маркъ же десѧть лоука.еі. іwаннъ.лв. праксъ апостолъ же по мъноѕѣхъ лѣтѣхъ написанъ бꙑстъ дѣлеса бо павьлова и словеса съвѣдꙑи лоука евангелистъ съписавъ прѣда црькъвамъ иже и нꙑнѣ велегласьно свѧтꙑѩ црькъви почитаѭще веселѧтъ сѧ ꙗкоже рече господь никътоже свѣщѧ въжегъ * полагаѥтъ подъ одромь * нъ на свѣщьници * да вьси въходѧщии видѧтъ свѣтъ то како вꙑ еретици глаголѥте ꙗко нѣстъ то о свѧтѣѥмь комъкании речено нъ о тетрѣ евангелии нъ лютѣ вашемоу невѣрьствоу
540 541 542 543 544 545 546 547 548 549 550 551 552 553 554 555 556 557 558 559 560 561 562 563 564 565 566 567 568 569 570 571 572 573 574 575 аще сѧ не обратите ꙗкоже рече блаженꙑи павьлъ отъвръгъ сѧ къто закона моѵсѣова * при дъвою или трехъ послоусѣхъ * без милости оумираѥтъ колицѣи мьнитъ сѧ горьши съподобити сѧ мѫцѣ * попьравꙑи сꙑна божиꙗ * и кръвь завѣтьнѫѭ простѫ непьщевавъ * ѥѭже освѧти сѧ * и доухъ благодати оукоривъ како ли чинꙑ свѧтꙑѩ хоулите прѣданꙑѩ намъ свѧтꙑими апостолꙑ и богоносивꙑими отьци литоургиѭ мьнѭ и прочѧѩ молитвꙑ творимꙑѩ добрꙑими христианꙑ ти глаголѥте не сѫтъ апостоли литоургиѩ прѣдали ни комъканиꙗ нъ іwаннъ златооустꙑи то понева христосъ въчловѣчи сѧ до іwанна ишьло бѣаше лѣтъ боли.т да толико лѣтъ црькъви божиѩ без литоургиѩ ли сѫтъ бꙑлꙑ и без комъканиꙗ то петръ апостолъ нѣстъ ли литоургиѩ сътворилъ ѭже и нꙑнѣ римлꙗне дрьжѧтъ и іꙗковъ братъ господьнь и прьвꙑи епископъ господомь самѣмь поставленъ въ ііероусалимѣ литоургиѩ сътворилъ ѭже и доселе слꙑшимъ надъ гробомь господьниимь поѭтъ по томь великꙑи василии въ кападокии отъ бога извѣщениѥ приимъ прѣдастъ намъ литоургиѭ и о комъкании оустрои ращинивъ на троѥ ꙗкоже ѥмоу повелѣ доухъ свѧтꙑи то како вꙑ глаголѥте
576 577 578 579 580 581 582 583 584 585 586 587 588 589 590 591 592 593 594 595 596 597 598 599 600 601 602 603 604 605 606 607 608 609 610 611 нѣстъ божиѥ прѣданиѥ комъканиѥ и чинъ црькъвьнꙑи и хоулите иѥрѣѩ и вьсѧ санꙑ црькъвьнꙑѩ фарисѣѩ слѣпꙑѩ зовѫще правовѣрьнꙑѩ попꙑ и мьного на нѧ лаѭще акꙑ пьси на коньника слѣпи сѫще оумьнꙑима очима не можете разоумѣти почитаѭще епистолиѩ блаженаѥго павьла къто ѥстъ ставилъ по вьсеи земли попꙑ и епископꙑ и прокꙑи чинъ црькъвьнꙑи нъ ꙗкоже пишетъ ꙗко своѭ правьдѫ хотѧще поставити * божии правьдѣ не покоришѧ сѧ бо и въ лѣности живѫтъ правовѣрьнии попове ꙗкоже то вꙑ глаголѥте осѫждаѭще ѩ нъ божьства не хоулѧтъ ꙗкоже вꙑ обаче нѣчьто въ таинѣ исправили бѫдѫтъ къто же ли вꙑ ѥсте * сѫдѧщеи тоуждемоу рабоу ꙗкоже рече апостолъ въ велицѣ бо домоу * не сѫтъ тъчиѭ съсѫди сьребрьни и злати * нъ и глиньни и дрѣвѣни * и ови въ чьсть * и ови не въ чьсть аще оубо къто оцѣститъ сѧ отъ сихъ * бѫдетъ съсѫдъ въ чьсть освѧщенъ тѣмьже аще бишѧ не добри не бишѧ свѧщени бо вꙑ еретици симъ словесемъ не вѣроуѥте ꙗко богомь свѧщаѥми сѫтъ вьсегда иѥреи то послоушаите чьто глаголѥтъ филиписиѥмъ пишѧ великꙑи апостолъ павьлъ и тимоѳеи сꙑ раба іисоусъ христова * вьсѣмъ свѧтꙑимъ о христѣ іисоусѣ * сѫщиимъ въ филиписиихъ
612 613 614 615 616 617 618 619 620 621 622 623 624 625 626 627 628 629 630 631 632 633 634 635 636 637 638 639 640 641 642 643 644 645 646 647 * съ епископꙑ и съ диꙗконꙑ благодать вамъ и миръ отъ бога нашего господа іисоус христа титоу же сего ради оставихъ тѧ въ крити * да недоконьчанаꙗ исправиши * и оустроиши въ вьсѣхъ градѣхъ попꙑ * ꙗкоже ти азъ повелѣхъ тимоѳеꙗ же самъ поставивъ попа таже пишетъ къ немоу не лѣни сѧ о своѥмь дарѣ * иже въ тебѣ възложениѥмь рѫкоу на поповьство пакꙑ же велѧ ѥмоу чьстьнꙑ имѣти попꙑ глаголѥтъ прилежѧщии добрѣ попове * соугоубꙑ чьсти да съподобѧтъ сѧ * паче же троуждаѭщии сѧ словомь и оучениѥмь еретици же си словеса слꙑшавъше отъвѣщаѭтъ нꙑ глаголѭще то аще ѥсте свѧщени ꙗкоже то глаголѥте то почьто не живете ꙗкоже вꙑ ѥстъ повелѣно ꙗкоже то къ тимоѳею пишѧ павьлъ глаголѥтъ подобаѥтъ епископоу непорочьноу бꙑти * ѥдиноѩ женꙑ мѫжоу трезвоу чистоу * плътиѭ красьноу любивоу страньнꙑимъ оучителю непиꙗници непакостивоу кротъкоу * несварьливоу нелюбивоу златоу свои домъ добрѣ строѩщоу и диꙗкономъ такожде чистомъ * необоитивомъ немънога вина вънемлѭщемъ добрѣ словѫщемъ и сице же сѫще да сѧ искоушаѭтъ прѣжде * ти по томь да слоужѧтъ * непорочьни сѫще тоже мꙑ не видимъ васъ
648 649 650 651 652 653 654 655 656 657 658 659 660 661 662 663 664 665 666 667 668 669 670 671 672 673 674 675 676 677 678 679 680 681 682 683 тацѣхъ сѫщь нъ противьнѣ вьсꙗ творѧтъ попове оупиваѭтъ сѧ грабѧтъ и ино зъло въ таинѣ творѧтъ и нѣстъ имъ въспрѣтѧщаѥго отъ тѣхъ дѣлесъ зълꙑихъ глаголѭщоу павьлоу съгрѣшаѭщѧѩ прѣдъ вьсѣми обличаи * да и прочии страхъ имѣѭтъ епископи же не могѫщи въздрьжати сѧ ꙗкоже и мꙑ насъ въздрьжаѭтъ отъ молитвъ а попомъ не прѣтѧтъ отъ грѣха мꙑ же имъ отъвѣщаимъ сице то не слꙑшите ли еретици о томь къ тимоѳею пишѫща павьла и глаголѭща на попа рѣчи не приѥмли * развѣ аще съ дъвѣма или трьми послоухꙑ бестоудьнии же и вꙑсокооумьнии еретици не стꙑдѧще сѧ пакꙑ глаголѭтъ то или въ таинѣ съгрѣшаѭтъ нъ и то по плъти живѫтъ ꙗвѣ а не по доухоу ꙗкоже и мꙑ плътьскаꙗ бо дѣлеса рече павьлъ се сѫтъ * любодѣꙗниꙗ блѫждениꙗ прѣлюбодѣꙗниꙗ слоужьба коумиромъ влъшьба вражьда * зависть рьвьность ꙗрость оубои пиꙗньство * игрꙑ и ꙗже приклоньна къ симъ * ꙗко творѧщии таковаꙗ * цѣсарьствиꙗ божиꙗ не причѧстѧтъ сѧ мꙑі же имъ отъвѣщаимъ глаголѭще чьто сѧ тольми на нꙑ възносите еретици не слꙑшите ли господа глаголѭща вьсꙗкъ възносѧи сѧ съмѣритъ сѧ * а съмѣрꙗѩи сѧ възнесетъ сѧ
684 685 686 687 688 689 690 691 692 693 694 695 696 697 698 699 700 701 702 703 704 705 706 707 708 709 710 711 712 713 714 715 716 717 718 719 пакꙑ господь вꙑсокооумьнꙑимъ противитъ сѧ * съмѣренꙑимъ же даѥтъ благодать каꙗ бо ѥстъ молитва ваша повѣдите нꙑ ѥгда съ хоулоѭ божьствоу съмѣшена ѥстъ и събꙑваѥтъ сѧ о васъ писаноѥ въ ѱалътꙑри давꙑдомь и молитва ихъ да бѫдетъ грѣхъ имъ ꙗкоже чьстьни сѫтъ жрьци прѣдъ богомь послоушаи чьто глаголѥтъ господь къ апостоломъ на моѵсиинѣ столѣ сѣдошѧ жрьци да ꙗже велѧтъ вамъ творити * творите и блюдѣте * по дѣломъ же ихъ не творите * глаголѭтъ бо * а не творѧтъ ли еретиче како ти жрьцѧ повелѣно ѥстъ чьстьнꙑ имѣти и зъли сѫтъ бо апостоломъ тольма великомъ и свѧтꙑимъ сѫщемъ велитъ послоушати сѣдѧщиихъ на сѣдалищи моѵсиинѣ кольми паче и вамъ и вьсꙗкомоу чловѣкоу лѣпо ѥстъ чьсти сѣдѧщѧѩ на христовѣ столѣ ѥльми бо христосъ чьстьнѣи ѥстъ моѵсиꙗ тольми же и сѣдѧщеи на столѣ ѥго чьстьнѣиши сѫтъ сѣдѧщиихъ на моѵсиинѣ столѣ тꙑ же ослѣпъ срьдьцемь не чьтеши жрьца христова нъ оукарꙗѥши пастоуха овьць ѥго сꙑи видѧ малъ сѫчьць въ оцѣ ѥго * а из своѥго очесе толь велика брьвьна хоульнаѥго не изврьжеши не вѣси ли ꙗко въ рѫкоу своѥю дрьжитъ агньца божиꙗ въземлѭщаѥго грѣхꙑ вьсего мира ѥгоже и ангели не смѣѭтъ дрьзо зьрѣти и можетъ ѥдинѣмь въздъшениѥмь
720 721 722 723 724 725 726 727 728 729 730 731 732 733 734 735 736 737 738 739 740 741 742 743 744 745 746 747 748 749 750 751 752 753 754 755 тъ часъ погоубити грѣхꙑ ѥго ꙗко огнь изгрѣби тꙑ же къто ѥси ѥмоу и осѫждаѩ ѥго прѣжде божиꙗ сѫда бо и грѣшьнъ ѥстъ жрьць нъ нѣстъ еретикъ вьсꙗкъ бо грѣхъ хоуждьшии ѥстъ еретичьства и жидове бо на плъть господьнѭ пльваахѫ еретици же на божьство ѥго храчѫтъ нъ на своѥмь имъ лици падаѥтъ тѣмьже и тѣхъ самѣхъ жидовъ распьнъшиихъ христа грѣшьнѣише сѫтъ еретици они бо тѣло похоулишѧ а сии божьство не могꙑи бо диꙗволъ самъ противити сѧ свѧтꙑни божии на помощь си приобрѣтъ акꙑ древле июдѫ на распѧтии господьни оустꙑ хоулитъ вьсꙗ прѣданаꙗ свѧтѣи црькъви хотѧ погоубити чинꙑ молитвьнꙑѩ ѩже намъ прѣдашѧ свѧтии апостоли и отьци нъ не можетъ то бꙑти николиже на камꙑцѣ бо рече господь * съзиждѫ црькъвь моѭ * и врата адова не оборѧтъ ѥѩ ѥже сѫтъ еретичьскаꙗ оучениꙗ то бо сѫтъ по истинѣ врата адова бо послоушаѭще исходѧтъ въ прѣисподьнꙗꙗ адоу толици сильнии древльнии цѣсаре и кънѧѕи и хꙑтрьци покоушашѧ сѧ оборити црькъвь божиѭ ѥже ѥстъ вѣра хрьстиꙗньскаꙗ и не възмогошѧ нъ сами сѧ погоубишѧ и доушеѭ и тѣломь
756 757 758 759 760 761 762 763 764 765 766 767 768 769 770 771 772 773 774 775 776 777 778 779 780 781 782 783 784 785 786 787 788 789 790 791 црькꙑ же без врѣда прѣбꙑваѥтъ доселѣ и въ вѣкꙑ въпиѭщи и глаголѭщи обидошѧ мѧ пьси мъноѕи * съборъ лѫкавꙑихъ обѧтъ мѧ тѣмьже и блаженꙑи павьлъ мъногꙑ зълꙑ именꙑ прозꙑваѥтъ еретикꙑ глаголѧ блюдѣте пьсъ * блюдѣте татии * блюдѣте зълꙑихъ дѣлатель * азъ бо рече вѣдѣ * ꙗко по ошьствии моѥмь * вънидѫтъ влъци тѧжьци * не щѧдѧще стада мънога же и ина зълѣиша тѣхъ имена нарицаѭтъ имъ свѧтии ꙗже вѣдѧтъ чьтѫщеи самъ же господь глаголѥтъ не вълазѧи двьрьми въ дворъ овьчьи * нъ прѣлазѧи инѫдоу * тать ѥстъ и разбоиникъ кꙑи бо апостолъ кꙑи ли правьдьникъ наказа вꙑ еретици отъметати законъ данꙑи богомь моѵсиѥви кѫѭ ли неправьдѫ обрѣтъше въ пророцѣхъ хоулите ѩ и не приѥмлете кънигъ писанꙑихъ ими како ли сѧ творите любѧщи христа а прорицаниꙗ о немь свѧтꙑими пророкꙑ отъмещѫще пророци бо о себѣ ничесоже не глаголашѧ нъ ꙗкоже имъ велѣаше свѧтꙑи доухъ тако провъзвѣстишѧ намъ ли не имете вѣрꙑ симъ словесьмъ ꙗко богъ оустꙑ пророчьскꙑими глаголааше прѣжде то послоушаите свѧтꙑихъ апостолъ
792 793 794 795 796 797 798 799 800 801 802 803 804 805 806 807 808 809 810 811 812 813 814 815 816 817 818 819 820 821 822 823 824 825 826 827 чьто глаголѭтъ о пророцѣхъ ли и апостоломъ не имете вѣрꙑ то и поганꙑихъ невѣрьнѣише ѥсте и бѣсовъ пронꙑривѣише ѥсте великꙑи бо и врьховьнꙑи апостолъ петръ въпиѥтъ глаголѧ глагола богъ оустꙑ вьсѣхъ свѧтꙑихъ пророкъ ѥго отъ вѣка слꙑши же и блаженаѥго павьла такоже повѣдаѭща и глаголѭща и тъ ѥстъ далъ овꙑ апостолꙑ * овꙑ пророкꙑ * овꙑ евангелистꙑ * овꙑ пастоухꙑ и оучителѧ на съврьшениѥ свѧтꙑимъ видите ли еретици ꙗко пророци свѧти сѫтъ и тѣхъ оустꙑ свѧтꙑи доухъ възвѣстилъ ѥстъ намъ вьсꙗ а и паче вꙑ оукажемъ напрѣжьде поидѫще ꙗко не о себѣ глаголашѧ свѧтии пророци ли не имете семоу вѣрꙑ мꙑ без винꙑ ѥсмъ вꙑ оузьрите проклѧтъ бо рече вьсꙗкъ * иже не прѣбѫдетъ въ вьсѣхъ кънигахъ законьнꙑихъ * ꙗкоже сътворити ѩ тѣмьже и намъ млъчѧщемъ проклѧти сѫтъ по писаноуѥмоу вьси * не ѥмлѭще вѣрꙑ писанꙑимъ въ кънигахъ законьнꙑихъ чьто бо глаголѥтъ писаниѥ о давꙑдѣ отъ негоже племене христосъ въчловѣчи сѧ обрѣтохъ рече давꙑда иѥсеова * мѫжа по срьдьцоу моѥмоу * иже сътворитъ вьсѭ волѭ моѭ и пакꙑ о томьже матъѳѣи евангелистъ пишетъ начѧлѣ глаголѧ кънигꙑ рождьства іисоусъ христова * сꙑна давꙑдова сꙑна авраамлꙗ
828 829 830 831 832 833 834 835 836 837 838 839 840 841 842 843 844 845 846 847 848 849 850 851 852 853 854 855 856 857 858 859 860 861 862 863 тоже толь велика тольма свѧта еретици ни въ чьтоже имѫтъ и словеса ꙗже оустꙑ ѥго извѣща доухъ свѧтꙑи отъмѣщѫтъ авраама же дроуга божиꙗ и даниила и азариинꙑ чѧди и прочиихъ пророкъ не приѥмлѭтъ ихъже и звѣри сверѣпии оубоꙗшѧ сѧ и огнь оусѫмьнѣ сѧ иоана же прѣдътечѫ и зарѭ великаѥго слъньца бещьствоуѫтъ антихристова предътечѫ нарицаѭще и ѥгоже самъ господь больша вьсѣхъ свѧтꙑихъ показа глаголѧ въ раждаѭщиихъ сѧ отъ женъ * не въста болии иоана крьстителꙗ ѥмоуже и божьствьнѫѭ си главѫ прѣклонь крьсти сѧ отъ него сами сѫще по истинѣ антихристи по словеси иоана богословьца евангелиста ѥже глаголѥтъ чѧдьца послѣдьнии часъ ѥстъ * и ꙗкоже слꙑшасте * ꙗко антихристъ грѧдетъ * и нꙑнѣ антихристи мъноѕи бꙑшѧ и ѥще же надъ вьсѣмь зъломь и се си окаꙗньнии творѧтъ прѣславьнꙑѩ бо и прѣчистꙑѩ богоматере господа нашего іисоуса христа не чьтѫтъ нъ мъного о неи блѧдѫтъ ихъ же рѣчи и гръдости нельѕѣ пьсати въ кънигꙑ сиѩ о неиже пророци провъзвѣстишѧ ови двьрь заключенѫ наричѫще ѭ * и никомоуже проходьнѫ развѣ ѥдиного бога ови лѣствицѫ разоумьнѫѭ * по неиже вѣрьнии въсходѧтъ на небеса ови горѫ свѧтѫѭ * въ нѭже богъ въсели сѧ овъ рѫчькѫ прозъва ѭ
864 865 866 867 868 869 870 871 872 873 874 875 876 877 878 879 880 881 882 883 884 885 886 887 888 889 890 891 892 893 894 895 896 897 898 899 * маньнѫ небесьнѫѭ имѫщѫ давꙑдъ же цѣсарицѫ и дъщерь нарицаѥтъ ѭ цѣсарицѫ понеже небесьнаѥго цѣсарꙗ мати бꙑстъ дъщерь же понеже отъ сѣмене ѥго роди сѧ прѣмѫдрꙑи же и великꙑи въ цѣсарихъ соломонъ въпиѥтъ къ неи глаголѧ мъногꙑ дъщери сътворишѧ силѫ * мъногꙑ сътѧжашѧ богатьство * тꙑ же прѣвъзнесе сѧ * и прѣвъзиде вꙑше вьсѣхъ и инии инакꙑ именꙑ прозъвашѧ ѭ ꙗкоже имъ даꙗаше доухъ свѧтꙑи разоумъ боговидьць же исаиꙗ велегласьно въпиѥтъ о неи глаголѧ се чистаꙗ въ ѫтъробѣ прииметъ и родитъ сꙑнъ * и нарекѫтъ имѧ ѥмоу съ нами богъ неиже архангелъ гавриилъ съ страхомь глаголааше радоуи сѧ обрадованьнаꙗ * господь съ тобоѭ да аще господь съ неѭ ѥстъ ꙗкоже и ѥстъ вьсегда бес коньца то чесо вꙑ еретици чаѥте доити толика небрѣгъше съпасениꙗ намъ же w прѣблаженаꙗ богородице милостива бѫди сьде и на гръдѣѥмь сѫдѣ на тѧ оупъваѭщиимъ тꙑ бо вьсѣхъ видимꙑихъ и невидимꙑихъ чьстьнѣиши ꙗви сѧ блаженъ по истинѣ домъ давꙑдовъ немьже тꙑ въздрасте богъ посрѣдѣ тебе не подвижиши сѧ освѧти бо тѧ силоѭ вꙑшьнии тꙑ вьсѣмъ крьстиꙗномъ ѥси помощьница грѣшьнꙑимъ застѫпьница дѣвьствоуѭщиимъ хвала нашеи оутврьждениѥ и нꙑнѣ w блаженаꙗ богородице оумоли сꙑна своѥго избавити сѧ намъ отъ вьсꙗкого зъла тобоѭ бо сꙑна божиꙗ познахомъ
900 901 902 903 904 905 906 907 908 909 910 911 912 913 914 915 916 917 918 919 920 921 922 923 924 925 926 927 928 929 930 931 932 933 934 935 и съподобихомъ сѧ причѧстьници бꙑти свѧтꙑѩ плъти ѥго и кръви ѥгоже образъ тѣлесьнꙑи видѧще на иконѣ на рѫкоу твоѥю носимъ радоуѥмъ сѧ грѣшьнии припадаѭще прѣдъ нимь и любьзьно цѣлоуѥмъ чаѭще твоими молитвами доити небесьнꙑѩ жизни чьсть бо иконьнаꙗ на прьвообразьнаѥго прѣходитъ ꙗкоже рече великꙑи василии еретици же слꙑшавъше апостола павьла о коумирѣхъ рекъша не подобаѥтъ намъ повинѫти сѧ златоу или сьреброу * сътвореноуѥмоу хꙑтростьѭ чловѣчьскоѭ мьнѧтъ бо то окаꙗньнии о иконахъ речено да отъ того словесе обрѣтъше си винѫ не кланꙗѭтъ сѧ ѥдинѣ иконамъ нъ страха ради чловѣчьска и въ црькъвь ходѧтъ и крьстъ и иконѫ цѣлоуѭтъ ꙗкоже нꙑ повѣдаѭтъ иже отъ нихъ обратишѧ сѧ на нашѫ истиньнѫѭ вѣрѫ глаголѭще ꙗко вьсꙗ си творимъ чловѣкъ дѣлꙗ а не по срьдьцоу таинѣ же крꙑѥмъ своѭ вѣрѫ мꙑ же правовѣрьнии людиѥ видѧще образъ господьнь на иконѣ написанъ къ немоу въздѣвъше и из глѫбинꙑ въздъхнѫвъше же оумьнии въ небеса до самого сѫщаѥго отьцемь и съ свѧтꙑимь доухомь въспоущаѭще въпнемъ глаголѭще господи іисоусе христе иже симь образомь ꙗви сѧ на земли съпасениꙗ ради нашего
936 937 938 939 940 941 942 943 944 945 946 947 948 949 950 951 952 953 954 955 956 957 958 959 960 961 962 963 964 965 966 967 968 969 970 971 и изволи своѥѭ волеѭ пригвоздити на крьстѣ рѫцѣ свои и давꙑи намъ крьстъ свои на прогънаниѥ вьсꙗкого сѫпостата помилоуи нꙑ на тѧ оупъваѭщѧѩ ѥгда ли пакꙑ свѧтꙑѩ богородицѧ мариѩ видимъ иконѫ то такоже къ неи из глѫбинꙑ срьдьца въпиѥмъ глаголѭще прѣсвѧтаꙗ богородице не забѫди насъ людии своихъ тебе бо имамъ застѫпьницѫ и помощь грѣшьнии и тобоѭ надѣѥмъ сѧ приѩти прощениѥ грѣхомъ и прочаꙗ ѥгда ли кого свѧтаѥго образъ видимъ такожде глаголѥмъ свѧтꙑи божии имѧ рекѫще пострадавꙑи за господа имаши дрьзновениѥ къ владꙑцѣ моли сѧ о мьнѣ да съпасѫ сѧ твоими молитвами ли еретиче ꙗко словеса твоꙗ лъжа сѫтъ и прѣльстьна ѥже глаголѥши рекꙑи подобьни сѫтъ елиномъ кланꙗѭщеи сѧ иконамъ иконѣ бо кланꙗѭще сѧ не шароу ни дъсцѣ кланꙗѥмъ сѧ нъ томоу бꙑвъшоуѥмоу тацѣмь образомь ижето бѫдетъ въписанъ тѣмь подобиѥмь ꙗкоже бѫдетъ бꙑлъ обличиѥмь или старъ или юнъ ꙗкоже и жена доброоумьнаꙗ и мѫжелюбица отъшьдъшоу мѫжоу ѥѩ на длъгъъ пѫть ли котꙑгѫ мѫжьнѭ или поꙗсъ оузьритъ въ храмѣ си то приимъши въ рѫкоу любитъ и и къ очима прилагаѥтъ не пьстротѫ свитꙑ любѧщи
972 973 974 975 976 977 978 979 980 981 982 983 984 985 986 987 988 989 990 991 992 993 994 995 996 997 998 999 1000 1001 1002 1003 1004 1005 1006 1007 нъ понеже любимаѥго ѥи наречетъ сѧ такожде и мꙑ христолюбивии христиꙗни и платьць какъ обрѧщемъ отъ свитъ неиже бѫдетъ оугодьникъ божии страдалъ или кость отъ тѣла ѥго или прьсть отъ гроба ѥго то вьсе то чьстьно имамъ и съ страхомь приѥмлѭще цѣлоуѥмъ любьзьно не прьсти ни плата чьтѫще нъ того свѧтаѥго пачеже христа ѥмоуже ѥстъ оугодилъ ꙗкоже глаголѥтъ божьствьнꙑи давꙑдъ мьнѣ же ѕѣло чьстьни бꙑшѧ дроуѕи твои боже нъ мꙑ рѣшѧ давꙑда не послоушаѥмъ ни пророкъ нъ самого евангелиꙗ ни живемъ по законоу моѵсииноу нъ по апостольскоу то оуже послоушаите еретици имате оуши да вꙑ оукажѫ ꙗко не послоушаѭщеи пророкъ и закона и самого христа отъмещѫтъ сѧ чьто бо рече господь не мьните * ꙗко приидохъ разорити закона или пророкъ * не приидохъ разорити * нъ исплънитъ и пакꙑ аще моѵсѣꙗ и пророкъ не послоушаѭтъ * то аще и отъ мрьтвꙑихъ къто въстанетъ * не имѫтъ ѥмоу вѣрꙑ и си пакꙑ аще моѵсѣинамъ кънигамъ не имете вѣрꙑ * како моимъ словесьмъ имете вѣрѫ
1008 1009 1010 1011 1012 1013 1014 1015 1016 1017 1018 1019 1020 1021 1022 1023 1024 1025 1026 1027 1028 1029 1030 1031 1032 1033 1034 1035 1036 1037 1038 1039 1040 1041 1042 1043 и пакꙑ аще моѵсѣꙗ и пророкъ не послоушаѭтъ * то аще и отъ мрьтвꙑихъ къто въстанетъ * не имѫтъ ѥмоу вѣрꙑ чьто бо зъло или зазорьно видѣвъше законѣ или въ пророцѣхъ еретици похоулꙗѭтъ ѩ и отъмещѫтъ и недостоинꙑ творѧтъ ѩ съпасениꙗ то чьто глаголѥтъ господь евангелии о правьдьнꙑихъ живъшиихъ по прьвоуѥмоу законоу рекꙑи ѥгда оузьрите авраама и исаака и иꙗкова * и вьсѩ пророкꙑ въ цѣсарьствии божиѥмь * васъ же еретици изгонимꙑ вънъ еда ли се не писано въ свѧтѣѥмь евангелии то како вꙑ глаголѥте ꙗко пророци не сѫтъ свѧти ни сѫтъ отъ свѧтаѥго доуха прорицали нъ отъ своѥѩ волѩ то не слꙑшите ли пакꙑ господа рекъша чьто сѧ вамъ мьнитъ о христѣ * чии сꙑнъ ѥстъ * глаголашѧ ѥмоу давꙑдовъ * рече же имъ господь * аще оубо давꙑдъ доухомь свѧтꙑимь господа наричетъ и * како сꙑнъ ѥмоу ѥстъ видите ли господа повѣдаѭща ꙗко свѧтꙑимь доухомь давꙑдъ прорицалъ ѥстъ а не о себѣ еретици же ѥлико ѥстьствомь * акꙑ скоти бесловесьни съвѣдѧтъ въ сихъ * скврьнѧтъ сѧ да се оуже оуказахомъ вамъ христолюбьци ꙗко противьници и враѕи сѫтъ доухоу свѧтоуѥмоу еретици къто ли ꙗснѣѥ петра врьховьнаѥго апостола глаголѥтъ иже рече
1044 1045 1046 1047 1048 1049 1050 1051 1052 1053 1054 1055 1056 1057 1058 1059 1060 1061 1062 1063 1064 1065 1066 1067 1068 1069 1070 1071 1072 1073 1074 1075 1076 1077 1078 1079 нѣстъ волеѭ чловѣчьскоѭ николиже бꙑло пророчьство * нъ отъ свѧтаѥго доуха водими * глаголашѧ свѧтии божии чловѣци бꙑшѧ же рече и лъжи пророци въ людехъ * ꙗкоже и въ васъ бѫдѫтъ лъжи оучители * иже въведѫтъ исказꙑ погꙑбѣльнꙑѩ * рекъше ереси и мноѕи поидѫтъ въ слѣдъ нечистотꙑ ихъ мьнѧтъ бо сѧ окаꙗньнии вѣдѫще глѫбинꙑ кънижьнꙑѩ и хотѧще тлъковати ѩ развращаѭтъ на своѭ имъ пагоубѫ ꙗкоже пишетъ апостолъ петръ глаголѧ възлюбленꙑи братъ нашь павьлъ * по данѣи ѥмоу прѣмѫдрости * написа вамъ * ꙗкоже въ вьсѣхъ епистолиꙗхъ глаголѧ о семь * въ нихъже ѥстъ дроугоѥ неоудобь разоумьно * ѥже неоучении и неоутврьждении развращаѭтъ * ꙗкоже и прочаꙗ писаниꙗ на своѭ имъ пагоубѫ вꙑ же оубо възлюблении прѣжде разоумѣваѭще блюдѣте сѧ да не безаконьнꙑихъ льстьхъ пристаѭще отъпадете своѥго оутврьждениꙗ видите ли како ти о нихъ свѧтии послоушаѭтъ да видѣвъше ѩ и разоумѣвъше изгонимъ вънъ акꙑ врагꙑ сѫщѧ крьста христова бо прѣданꙑѩ законꙑ свѧтѣи божии црькъви похоулꙗѭще своꙗ си оучениꙗ чьстьно творѧтъ баѭще нѣкакꙑ басни ꙗкоже оучитъ ѩ блѧсти отьць ихъ диꙗволъ бо и неподобьно ѥстъ блѧди ихъ прѣдъ вами обличити скврьнѧтъ бо сѧ словесꙑ ихъ ꙗкоже и прѣжде рѣхъ
1080 1081 1082 1083 1084 1085 1086 1087 1088 1089 1090 1091 1092 1093 1094 1095 1096 1097 1098 1099 1100 1101 1102 1103 1104 1105 1106 1107 1108 1109 1110 1111 1112 1113 1114 1115 и вьсꙗ подънебесьнаꙗ нъ обаче мало повѣдавъ о процѣмь помлъчѫ въ таинѣ бо бꙑваѭщаꙗ отъ нихъ рече апостолъ * срамъ ѥстъ глаголати мъноѕи бо не вѣдѧтъ чьто ѥстъ ересь ихъ и мьнѧтъ ѩ за правьдѫ страждѫщѧ и хотѧщѧ нѣчьто въсприѩти благо отъ бога за ѫзꙑ и тьмьницѧ нъ да слꙑшѧтъ и о томъ павьла глаголѭща аще и постраждетъ къто * не вѣньчаѥтъ сѧ * аще незаконьно постраждетъ како бо хотѧтъ комоу бꙑти мили и тьмами страждѫтъ диꙗвола творьца нарицаѭще чловѣкомъ и вьсеи твари божии и отъ мъногꙑѩ грѫбости ихъ ини же ангела отъпадъша нарицаѭтъ и дроуѕии же иконома неправьдьна творѧтъ и и та словеса ихъ смѣхоу сѫтъ оумъ имѫщиимъ не бо състоѩтъ сѧ въкоупѣ рѣчи ихъ нъ разьно влѣкѫтъ сѧ акꙑ гнила свита дроугъ бо дроуга ихъ прѣхꙑтрити хотѧще своимь къждо оумꙑшлениѥмь творѧтъ своѥмоу си отьцоу и оучителю тольми бо почьтошѧ и ꙗко божиимъ дѣлесьмъ творьца и нарещи и славѫ божьѭ диꙗволѭ славѫ мьнѧтъ глаголѭщоу богоу пророкомь славꙑ моѥѩ не дамь иномоу еретици же слꙑшавъше лъживаѥго диꙗвола къ іисоусоу глаголѭща
1116 1117 1118 1119 1120 1121 1122 1123 1124 1125 1126 1127 1128 1129 1130 1131 1132 1133 1134 1135 1136 1137 1138 1139 1140 1141 1142 1143 1144 1145 1146 1147 1148 1149 1150 1151 вьсꙗ си дамь ти * аще падъ поклониши ми сѧ * вѣрѫ томоу имъше * мьнѧтъ и властелина сѫща твари божии и пакꙑ господа слꙑшѧще глаголѭща нꙑнѣ кънѧѕь мира сего осѫди сѧ и пакꙑ нꙑнѣ кънѧѕь мира сего приидетъ * и въ мьнѣ не обрѧщетъ ничесоже та словеса еретици слꙑшавъше властелина и кънѧѕа прозъвашѧ диꙗвола твари божии нъ да слꙑшѧтъ чесо ради кънѧѕь нарицаѥтъ сѧ прѣжде распѧтиꙗ господьнꙗ коумиромъ оумъножьшемъ сѧ на земли и трѣбамъ скврьнавамъ вьсѫдоу творимамъ величааше сѧ диꙗволъ цѣсарьствовааше же съ нимь и грѣхъ и съмрьть ѥгдаже изволи ѥдиночѧдꙑи сꙑнъ божии крьстомь своимь раздроушити силѫ ѥго оуже не кънѧѕь ни властелинъ зоветъ сѧ нъ врагъ и сѫпостатъ нарицаѥтъ сѧ и видимъ и по вьсѧ дьни попираѥмъ не тъчиѭ мѫжи нъ и женами не мощьнѣишеѭ чѧстьѭ ꙗкоже добрѣ вѣдѧтъ чьтъшеи житиѥ свѧтꙑѩ дѣвицѧ июстинꙑ и киприꙗна епископа и прочиихъ свѧтꙑихъ божиихъ ѥще же кънѧѕь нарицаѥтъ сѧ диꙗволъ и отьць и оучитель творѧщиимъ волѭ ѥго разбоиникомъ и блѫдьникомъ еретикомъ и вьсѣмъ послоушаѭщиимъ ѥго не богоу ѥмоу давъшоу власть надъ ними нъ самовольствомь текѫщиимъ къ немоу бо сѣѥтъ въ срьдьца мꙑсли зълꙑѩ
1152 1153 1154 1155 1156 1157 1158 1159 1160 1161 1162 1163 1164 1165 1166 1167 1168 1169 1170 1171 1172 1173 1174 1175 1176 1177 1178 1179 1180 1181 1182 1183 1184 1185 1186 1187 нъ не вьсьде пожьнетъ аще бо на свиниꙗхъ не иматъ власти кольми паче на чловѣцѣ сътворенѣмъ рѫкоѭ божиѥѭ мъногꙑ же слꙑшимъ отъ нашихъ бесѣдоуѭщѧ почьто богъ диꙗволоу попоущаѥтъ на чловѣкꙑ нъ та словеса дѣтьскꙑихъ сѫтъ и несъдравꙑихъ оумомь храбръ бо своихъ ради богъ попоусти диꙗволоу сѣꙗти мꙑсли зълꙑѩ срьдьца чловѣкомъ да сѧ ꙗвѧтъ творѧще волѭ божиѭ и диꙗволѭ чьто бо христа добрѣѥ нъ июда самъ зълъ сꙑ прѣдатель ѥго бꙑстъ чьто ли зълѣѥ диꙗвола нъ иѥвъ вѣньчанъ бꙑстъ ꙗкоже глаголѥтъ златорѣчивꙑи иоанъ диꙗволъ бо акꙑ пьсъ зълъ оуꙗсти хотѧ нападаѥтъ на чловѣка нъ аще оузьритъ въ рѫкоу нашею жьзлъ и палицѫ божиѭ ѥже ѥстъ крьстъ отъбѣгаѥтъ страхомь мꙑ же оутѣшаѥмъ сѧ по пророчьскоуѥмоу словеси жьзлъ твои и палица твоꙗ та мѧ оутѣшиста мꙑ же братиѥ ѥгда комоу насъ на срьдьце нападетъ мꙑсль бѣдѧщи нꙑ на кꙑи любо грѣхъ жьзлъ тъ и палицѫ господьнѭ рекъше знамениѥ крьста христова творѧще и на лици и на срьдьци нашемь и томь часѣ отъскочитъ отъ насъ страшивꙑи тъ и бестоудьнꙑи пьсъ же и мъногажьдꙑ пакꙑ покоушаѥтъ сѧ на нꙑ тѣмьже знамениѥмь отъгонимъ ѥго
1188 1189 1190 1191 1192 1193 1194 1195 1196 1197 1198 1199 1200 1201 1202 1203 1204 1205 1206 1207 1208 1209 1210 1211 1212 1213 1214 1215 1216 1217 1218 1219 1220 1221 1222 1223 еретици бо чоужди сѧ сътворивъше крьста христова и далече и отъринѫвъше отъ себе оудобь водими сѫтъ диꙗволомь на своѩ ѥмоу волѩ ꙗкоже и ловѧщеи рꙑбꙑ ѫдами чрьви на ѫдѫ не натъкнѫтъ не могѫтъ ѩти рꙑбꙑ тако и еретици покрꙑваѭтъ лицемѣрьнꙑимь съмирениѥмь и постомь ꙗдъ свои ѥще же свѧтоѥ евангелиѥ въ рѫкоу си дрьжѧще и неподобьнѣ тлъкоуѭще ѥ оулавлꙗѭтъ чловѣкꙑ на своѭ си пагоубѫ и вьсѭ любъвь и вѣрѫ христиꙗньскѫѭ погоубити мꙑслѧтъ въсоуѥ и без оума томѧще сѧ въ своихъ молитвахъ аще бо и раздаѭ рече вьсе имѣниѥ моѥ и аще прѣдамь тѣло моѥ да съгоритъ * любъве же не имѣѩ ничесоже оуспѣѭ да аще то о чловѣцѣ речено ѥстъ то кольми паче о црькъве божии ѥѩже ти не любити оучѧтъ и страждетъ свѧтоѥ евангелиѥ въ рѫкоу ихъ погꙑбѣлиѭ ихъ акꙑ златъ оусѣрѧѕь свинии въ рътѣ и толь сладъко брашьно съмрьтьно бꙑваѥтъ въложениѥмь ꙗда ихъ доушахъ послоушаѭщиимъ прѣльсти ихъ ꙗкоже и чаша стрьди налиꙗна ѥдиноѭ каплеѭ оцьта огорьчаваѥтъ ꙗкоже отъ съмрьтьнаѥго ꙗда ихъ послоушаѭще и таци сѫще мьнѧтъ сѧ ничьто же зъла творѧще такъ бо ѥстъ обꙑчаи диꙗволоу и ослѣплꙗѥтъ очи и оумалꙗѥтъ грѣхъ да творѧщеи зълаꙗ мьнѧтъ сѧ не творѧщеи зъла ничесоже бо и по ѥдинъ ногъть пътица оувѧзнетъ
1224 1225 1226 1227 1228 1229 1230 1231 1232 1233 1234 1235 1236 1237 1238 1239 1240 1241 1242 1243 1244 1245 1246 1247 1248 1249 1250 1251 1252 1253 1254 1255 1256 1257 1258 1259 съмрьти прѣдана бꙑваѥтъ кольми паче еретици по толикъ прьстъ вѧзѧще оумьрѫтъ коѥго бо словесе кънижьнаѥго не развратишѧ чьто ли не похоулишѧ въ мирѣ семь оустроѥнаѥго богомь не же на земли тъчиѭ нъ и на вꙑсотѫ хоулѫ вѣщаѭтъ глаголѭще по диꙗволи воли сѫща вьсꙗ небо слъньце ѕвѣздꙑ въздоухъ землѭ чловѣка црькъви крьстꙑ и вьсꙗ божиꙗ диꙗволоу прѣдаѭтъ и просто вьсꙗ движѫщаꙗ сѧ на земли и съдоушьнаꙗ и бездоушьнаꙗ диꙗволꙗ зовѫтъ слꙑшаще бо въ евангелии господа рекъша притъчѫ о дъвою сꙑновоу христа оубо творѧтъ старѣишаѥго сꙑна мьньшаѥго же иже ѥстъ заблѫдилъ отьца диꙗвола мѣнѧтъ и сами и мамонѫ прозъвашѧ и того творьца нарицаѭтъ и строителꙗ земьнꙑимъ вещьмъ и того повелѣвъша чловѣкомъ женꙑ поимати мѧса ꙗсти и вино пити и просто вьсꙗ похоуливъше наша сами сѧ небесьнии жители творѧтъ а женѧщѧѩ сѧ чловѣкꙑ и живѫщѧѩ въ мирѣ мамонинꙑ слоугꙑ зовѫтъ сами же вьсего того гноушаѭще сѧ не приѥмлѭтъ не въздрьжаниꙗ ради ꙗкоже и мꙑ нъ скврьнаво творѧще и о томь провъзвѣстивъшоу свѧтоуѥмоу доухоу оустꙑ павьли
1260 1261 1262 1263 1264 1265 1266 1267 1268 1269 1270 1271 1272 1273 1274 1275 1276 1277 1278 1279 1280 1281 1282 1283 1284 1285 1286 1287 1288 1289 1290 1291 1292 1293 1294 1295 иже к тимоѳею пишѧ рече доухъ же рѣчьѭ глаголѥтъ * ꙗко въ послѣдьнаꙗ врѣмена отъстѫпѧтъ нѣции отъ вѣрꙑ * послоушаѭще доуховъ нечистꙑихъ * и оучении бѣсовьскꙑихъ * въ лицемѣрии лъжесловесьникъ несъдравꙑихъ своѥѭ съвѣстьѭ * възбранꙗѭщиихъ женити сѧ * и оудалꙗти сѧ отъ брашьнъ * ꙗже богъ сътвори съ похвалениѥмь * вѣрьнꙑимъ и оувѣдѣвъшиимъ истинѫ * ꙗко вьсꙗ тварь божиꙗ добра * и ничьтоже отъметьно * съ похвалениѥмь приѥмлемо * свѧщаѥтъ бо сѧ словомь божиимь и молитвоѭ видѣсте ли еретици свѧтаѥго доуха рѣчь сьѭ глаголѭща ꙗко законьнаꙗ женитва чиста ѥстъ и богомь възаконена и пища и питиѥ въ мѣрѫ не осѫдитъ чловѣка аще бо рече ꙗсте аще и пиѥте * аще ли ино чьто творите * вьсе въ славѫ божьѭ творите и к титоу же пишетъ вьсꙗ чиста чистꙑимъ * оскврьненꙑимъ же и невѣрьнꙑимъ ничьто же чисто * оскврьни бо сѧ имъ оумъ и съвѣсть и тимоѳеꙗ же павьлъ самъ могꙑи ицѣлити отъ чѧстꙑихъ болѣзнии не ицѣли ѥго нъ виноу акꙑ нѣкоѥмоу хꙑтрьцоу цѣлити прѣдастъ и образъ намъ кажѧ ꙗко по малоу вино пиѥмо съдравиѥ приноситъ оумъножено же грѣхꙑ раститъ и болѣзни въздвижетъ блюдѣте бо рече господь * еда когда отѧгъчаѭтъ срьдьца ваша
1296 1297 1298 1299 1300 1301 1302 1303 1304 1305 1306 1307 1308 1309 1310 1311 1312 1313 1314 1315 1316 1317 1318 1319 1320 1321 1322 1323 1324 1325 1326 1327 1328 1329 1330 1331 * питаниѥмь и пиꙗньствомь и печальми житиꙗ сего * и напрасьно приидетъ на вꙑ часъ онъ лютꙑи си же рече о лисѣи пищи а о лагодьнѣи глаголѥтъ вьсе извъноу въходѧщеѥ въ чловѣка * не можетъ ѥго оскврьнити * ꙗко не въходитъ ѥмоу въ срьдьце * а ѥже из чловѣка исходитъ * тоже скврьнитъ чловѣка * изѫтрь бо отъ срьдьца чловѣкомъ зълꙑѩ мꙑсли исходѧтъ * прѣлюбодѣꙗниꙗ блѫждениꙗ разбои * татьбꙑ лихоимьства лѫкавьства * хоулениꙗ вꙑсокооумьства * вьсꙗ та изѫтрь исходѧтъ * и та оскврьнѧтъ чловѣка тѣмьже паче подобаѥтъ чловѣкоу отъ сихъ чистити сѧ дѣлесъ ꙗже скврьнѧтъ ѥго при ꙗди и питии не ѕѣло тако прѣтитъ господь ни свѧтии апостоли вьсе бо добро въ мѣрѫ въкоушаѥмо врѣмѧ подобьно ибо свѧтии апостоли събьравъше сѧ въ іероусалимѣ посълашѧ въ странꙑ павьла и варнавѫ и июдѫ и силѫ писавъше сице изволи сѧ доухоу свѧтоуѥмоу и намъ * никоѥѩже больша вамъ прилагати тѧжести * развѣ сихъ сѫщиихъ ноуждьнꙑихъ * и оудалꙗти сѧ вамъ * отъ трѣбъ коумирьскꙑихъ * и отъ кръви и отъ мрьтвьчинꙑ и отъ блѫждениꙗ * w нихъже съблюдаѭще сѧ благо сътворите си же пишемъ не попоущаѭще ни велѧще оупивати сѧ чловѣкомъ ни объꙗдати сѧ
1332 1333 1334 1335 1336 1337 1338 1339 1340 1341 1342 1343 1344 1345 1346 1347 1348 1349 1350 1351 1352 1353 1354 1355 1356 1357 1358 1359 1360 1361 1362 1363 1364 1365 1366 1367 нъ оуста хотѧще заградити мрьзьскꙑимъ еретикомъ иже намъ бъхъма не велѧтъ въкоусити мѧсъ ни вина скврьнаво творѧще и сами бо вѣмъ ꙗко мрьзъко ѥстъ пиꙗница богоу и чловѣкомъ и свѧтꙑѩ къниги мъногажьдꙑ хоулѧтъ мъного пиѭщѧѩ пиꙗница бо смѣхоу ѥстъ несъмꙑсльнꙑимъ плачоу же мѫдрꙑимъ оумъ бо и съмꙑслъ данꙑи ѥмоу богомь погоублꙗѥтъ и самовольствомь скотъ неразоумьнъ въ чловѣка мѣсто бꙑваѥтъ за оутра бо мозгоу ѥго болѣзнѣ и сꙑрищю и трепетаниѥ жиламъ бꙑваѥтъ отъ тогоже и врѣдове обои раждаѭтъ сѧ грѣхꙑ мѣнѭ доуши и болѣзнь тѣлоу тѣмьже добро ѥстъ вино въ мѣрѫ пиѥмо на потрѣбѫ тѣлесьнѫѭ оумъножаѥмо же въ мъного зъло въводитъ чловѣка речетъ же ми нѣкъто отъ таковꙑихъ къто тѧ постави оучителꙗ надъ нами нъ да помѧнѫтъ писаноѥ вьсꙗкъ даръ благъ и вьсꙗко даниѥ съврьшено съвꙑше ѥстъ съходѧ си же глаголѭ не величаѩ сѧ ни вꙑсѧ сѧ не даждь богъ нъ таковꙑѩ хотѧ въздразити вꙑсокооумиѥ бо и ангелꙑ съ небесе съмещетъ боѭ бо сѧ оумлъчати слꙑшѧ апостола павьла глаголѭща проповѣдаи слово * настои въ благо врѣмѧ и без врѣмене * обличаи запрѣщаи оумоли * съ вьсꙗцѣмь трьпѣниѥмь оучениꙗ * бѫдетъ бо врѣмѧ * ѥгда съдраваѥго оучениꙗ не послоушати начьнѫтъ * нъ по своимъ похотьмъ избьрѫтъ себѣ оучителѧ * и отъ истинꙑ слоухꙑ отъвратѧтъ
1368 1369 1370 1371 1372 1373 1374 1375 1376 1377 1378 1379 1380 1381 1382 1383 1384 1385 1386 1387 1388 1389 1390 1391 1392 1393 1394 1395 1396 1397 1398 1399 1400 1401 1402 1403 * на баꙗниѥ же оуклонѧтъ сѧ и пакꙑ богатꙑимъ въ нꙑнѣшьнемь вѣцѣ запрѣщаи не вꙑсокомꙑслити * ни надѣꙗти сѧ богатьствѣ ищезаѭщемь * нъ о боѕѣ живѣѥмь * даѭщиимь намъ обильно * въ наслаждениѥ благодѣꙗниꙗ * обогатити сѧ дѣлесꙑ благꙑ и пакꙑ глаголѥтъ блюдѣте оубо себе и вьсего стада * въ немьже вꙑ постави доухъ свѧтꙑи стражѧ * пасти црькъви господа бога * ѩже потъвори своѥѭ кръвьѭ тѣмьже о христолюбьци и мꙑ недостоинии оучители ваши иереи молимъ вꙑ апостольскꙑими словесꙑ глаголѭще възлюблении не вьсꙗкомоу доухоу вѣрѫ имѣте * нъ искоушаите доухꙑ * аще отъ бога сѫтъ * ꙗко мъноѕи лъжи пророци изидошѧ въ миръ сь въстанѫтъ бо рече господь лъжи христоси и лъжи пророци * и дадѧтъ знамениꙗ и чоудеса * ꙗкоже съблазнити аще ѥстъ мощьно избьранꙑѩ * вꙑ же блюдѣте сѧ * се прорекохъ вамъ вьсꙗ слꙑшасте ли възлюблении чьто рече вамъ господь разоумѣсте ли милосрьдиꙗ ѥго пѫчинѫ се прорекохъ вамъ рекъше * аще прѣльстѧтъ кого отъ васъ * без милости ѥсте * се бо прорекохъ вамъ глаголѧ * въстанѫтъ лъжи христи и лъжи пророци рекъше еретици * и сътворѧтъ чоудеса велика и знамениꙗ нъ помьните словеса моꙗ
1404 1405 1406 1407 1408 1409 1410 1411 1412 1413 1414 1415 1416 1417 1418 1419 1420 1421 1422 1423 1424 1425 1426 1427 1428 1429 1430 1431 1432 1433 1434 1435 1436 1437 1438 1439 се бо прорекохъ вамъ аще имъ имете вѣрѫ или приимете ѩ съ любъвьѭ въ домъ свои или какѫ имъ радость сътворите се прорекохъ вамъ ними осѫдите сѧ въ вѣчьнꙑѩ мѫкꙑ тѣмьже о христолюбьци и бѣсꙑ изгонѧща оузьрите еретика и слѣпꙑѩ просвѣщаѭща и мрьтвꙑѩ въскрѣшаѭща не имѣте вѣрꙑ сътворѧтъ бо рече господь знамениꙗ и чоудеса * ꙗко аще мощьно ѥстъ прѣльстити избьранꙑѩ же вънидетъ въ таковаꙗ или отьць или мати или братъ или сꙑнъ и показанъ тобоѭ единоѭ и дъважьдꙑ не послоушаѥтъ отълѫчи сѧ и възненавиди ѥго еретика бо рече чловѣка * по ѥдиномь и въторѣѥмь наказании отъмещи сѧ * вѣдꙑи ꙗко съврати сѧ таковꙑи * съгрѣшаѥтъ самъ сꙑ осѫжденъ и господь глаголѥтъ иже не възненавидитъ отьца или матере или брата * въ таковаꙗ вълазѧщоу * не можетъ мои оученикъ бꙑти и пакꙑ о тѣхъже аще тѧ съблажнꙗѥтъ око твоѥ десноѥ * или рѫка или нога * отъсѣци и отъврьзи отъ себе * оуне бо ти ѥстъ клосьноу вънити въ цѣсарьство божиѥ * неже съ вьсѣми ѫдами въвръженоу бꙑти * въ пещь вѣчьнаѥго огнꙗ видите ли братиѥ кольми ѥстъ поразилъ диꙗволъ да свѧтоѥ крьщениѥ отъмещѫтъ
1440 1441 1442 1443 1444 1445 1446 1447 1448 1449 1450 1451 1452 1453 1454 1455 1456 1457 1458 1459 1460 1461 1462 1463 1464 1465 1466 1467 1468 1469 1470 1471 1472 1473 1474 1475 гноушаѭще сѧ крьстимꙑихъ младеньць бо сѧ имъ сълоучитъ видѣти дѣтищь младъ то акꙑ смрада зъла гноушаѭтъ сѧ отъвращаѭще сѧ плюѭще заѥмлѭще сѧ сами смрадъ сѫще ангеломъ и чловѣкомъ же и хотѧтъ лъгати по своѥмоу обꙑчаю глаголѭще ꙗко христиꙗни ѥсмъ * не имѣте имъ вѣрꙑ * лъжеве бо сѫтъ * ꙗкоже и отьць ихъ диꙗволъ и како бо хотѧтъ христиꙗне сѧ нарицати не имѣѭще крьстѧщиихъ ѩ поповъ ни самого знамениꙗ брѣгѫще крьстнаѥго ни еѵхии поповьскꙑихъ поѭще ни поповъ чьстьнꙑ творѧще нъ аще и ѥстъ попъ въпалъ къде въ вѣрѫ ихъ то вьсꙗ наша поврьглъ ѥстъ же и дрьжитъ къто то страха дѣлꙗ властель земьнꙑихъ а оумъ ѥго и любꙑ далече прѣданаѥго имъ закона свѧтꙑимъ црькъвамъ мѧтетъ сѧ младꙑѩ бо дѣти чистꙑ и безгрѣшьнꙑ сѫтъ слꙑшимъ бо господа о тѣхъ къ апостоломъ глаголѭща не дѣите дѣтии * и не браните имъ приходити къ мьнѣ * таковꙑихъ ѥстъ цѣсарьствиѥ небесьноѥ и пакꙑ аще не обратите сѧ * и бѫдете акꙑ дѣти * не можете вънити въ цѣсарьствиѥ божиѥ еретици бо тольма възнесошѧ сѧ въ вꙑсокооумии своѥмь паче фарисеꙗ оного ꙗкоже и младеньцѧ недостоинꙑ творѧтъ къ себѣ приносити
1476 1477 1478 1479 1480 1481 1482 1483 1484 1485 1486 1487 1488 1489 1490 1491 1492 1493 1494 1495 1496 1497 1498 1499 1500 1501 1502 1503 1504 1505 1506 1507 1508 1509 1510 1511 ѩже господь чистꙑ нарече нъ гноушаѭще сѧ ихъ отъвращаѭтъ ѩ имена имъ творѧще присно нова отъ мъногꙑѩ грѫбости ихъ мамоничищѧ бо ѩ зовѫтъ и мьнѧще сѧ диꙗволичищѧ рекѫще богатичищѧ нарицаѭтъ ѩ мамона бо богатьство ѥстъ сътворите бо рече господь дроугꙑ отъ мамонꙑ неправьдьнаѥго ѥже ѥстъ се подадите оубогꙑимъ отъ домовъ вашихъ * да вꙑ приимѫтъ въ вѣчьнаꙗ села о свѧтѣѥмь же крьщении нѣсмь длъжьнъ пьсати вамъ вѣстъ бо то и похабленꙑи оумомь ꙗко богомь възаконено ѥстъ и прѣдано крьщениѥ шьдъше бо рече наоучите вьсѩ ꙗзꙑкꙑ * крьстѧще ѩ въ имѧ отьца и сꙑна и свѧтаѥго доуха * оучѧще ѩ блюсти вьсꙗ * ꙗже заповѣдахъ вамъ и ѥже ти свѧтии апостоли възградишѧ и наоучишѧ съ мъногꙑмь троудомь тоже еретици разорити покоушаѭтъ сѧ да добрѣ о нихъ глаголѥтъ божьствьнꙑи давꙑдъ рекꙑи враѕи господьни прославивъше сѧ * и възнесъше ищезаѭще * акꙑ дꙑмъ ищезнѫтъ како бо не сѫтъ враѕи божии и чловѣкомъ не вѣроуѭще чоудесьмъ господьнемъ ибо диꙗвола творьца нарицаѭтъ христа же не исповѣдаѭтъ сътворивъша чоудеса слꙑшѧще бо евангелистꙑ велегласьно проповѣдѭщѧ чоудеса господьнꙗ развращаѭтъ ꙗ на своѭ си пагоубѫ глаголѭще нѣстъ христосъ слѣпа просвѣтилъ ни хрома ицѣлилъ ни мрьтва въскрѣсилъ